آسپاراژیناز Asparaginase


● اسپاراژیناز (Asparaginase) دارویی است که در درمان انواع خاصی از سرطان، به ویژه لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) استفاده می شود.

● این دارو به دسته ای از داروها به نام آنزیم ها تعلق دارد که با کاهش سطح آسپاراژین، اسید آمینه لازم برای رشد و بقای سلول های سرطانی، کار می کنند.

● آسپاراژیناز با محروم کردن سلول های سرطانی از آسپاراژین به کند کردن رشد آنها کمک می کند و می تواند اثربخشی شیمی درمانی را بهبود بخشد.

 

مکانیسم اثر

● آسپاراژیناز با کاهش آنزیمی سطح اسید آمینه آسپاراژین در بدن عمل می کند.

● سلول های سرطانی، به ویژه آنهایی که در لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL)، برای رشد و بقای خود به منابع خارجی آسپاراژین متکی هستند.

● آسپاراژیناز، آسپاراژین را به اسید آسپارتیک و آمونیاک تجزیه می کند و در نتیجه آسپاراژین موجود برای سلول های سرطانی را کاهش می دهد.

● این کاهش آسپاراژین توانایی سلول های سرطانی را برای سنتز پروتئین ها مهار می کند و در نهایت منجر به مرگ آنها می شود.

 

فارماکودینامیک

● فارماکودینامیک آسپاراژیناز شامل فعالیت آنزیمی آن در کاهش سطح آسپاراژین است.

● با کاهش آسپاراژین، متابولیسم و سنتز پروتئین سلول های سرطانی را مختل می کند و منجر به مرگ آنها می شود.

● آسپاراژیناز تمایل خاصی به آسپاراژین دارد و تأثیر کمی بر سایر اسیدهای آمینه دارد.

فارماکوکینتیک

● فارماکوکینتیک آسپاراژیناز می تواند بسته به عواملی مانند فرمول خاص مورد استفاده و ویژگی های فردی بیمار متفاوت باشد.

● پس از تجویز، آسپاراژیناز در بدن توزیع می شود و در آنجا فعالیت آنزیمی خود را اعمال می کند.

● متابولیسم دقیق و مسیرهای حذف آسپاراژیناز به طور کامل شناخته نشده است.

● با این حال، شناخته شده است که توسط آنزیم های پروتئولیتیک در بدن تجزیه می شود.

موارد مصرف آسپاراژیناز

● لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL)
● لنفوم لنفوبلاستیک

 

مقدار مصرف آسپاراژیناز

● دوز آسپاراژیناز بسته به سرطان خاص تحت درمان، وزن بدن بیمار و سایر عوامل می تواند متفاوت باشد.

● این دارو به صورت تزریقی به صورت ورید (داخل وریدی) یا زیر پوست (زیر جلدی) تجویز می شود.

● دوز و برنامه توسط پزشک تعیین می شود و باید طبق تجویز دنبال شود.

موارد منع مصرف

حساسیت مفرط:
● آسپاراژیناز در افرادی که حساسیت مفرط شناخته شده یا واکنش آلرژیک شدید قبلی به دارو دارند، منع مصرف دارد.

پانکراتیت:
● بیماران با سابقه پانکراتیت نباید آسپاراژیناز دریافت کنند مگر اینکه فواید بالقوه آن بیشتر از خطرات آن باشد.

بیماری شدید کبدی:
● آسپاراژیناز باید با احتیاط مصرف شود یا در بیماران مبتلا به بیماری شدید کبدی به دلیل افزایش خطر مسمومیت کبدی اجتناب شود.

بارداری:
● همانطور که قبلا ذکر شد، استفاده از آسپاراژیناز در دوران بارداری به طور کلی توصیه نمی شود، مگر اینکه مزایای آن بیشتر از خطراتش باشد. 

 

عوارض جانبی آسپاراژیناز

● عکس العمل های آلرژیتیک
● تهوع و استفراغ
● درد شکم
● پانکراتیت
● سمیت کبدی
● تغییر در تعداد سلول های خونی
● خستگی
● اسهال
● تب و لرز
● راش یا واکنش های پوستی

 

تداخلات دارویی

متوترکسات , مرکاپتوپورین

متوترکسات:
● مصرف همزمان آسپاراژیناز و متوترکسات ممکن است خطر مسمومیت کبدی را افزایش دهد.

● هنگامی که این داروها با هم استفاده می شوند، نظارت دقیق بر عملکرد کبد ضروری است.

مرکاپتوپورین:
● آسپاراژیناز می تواند اثربخشی مرکاپتوپورین را کاهش دهد.

● تنظیم دوز یا استراتژی های درمانی جایگزین ممکن است لازم باشد.

داروهای ضد انعقاد:
● آسپاراژیناز ممکن است اثرات داروهای ضد انعقاد را افزایش داده و خطر خونریزی را افزایش دهد.

● هنگامی که این داروها با هم استفاده می شوند، نظارت دقیق بر فاکتورهای انعقاد توصیه می شود.

 

هشدارها

واکنش های آلرژیک:
● آسپاراژیناز می تواند باعث واکنش های آلرژیک شدید در برخی افراد شود.

● علائم واکنش آلرژیک ممکن است شامل بثورات پوستی، خارش، تورم، سرگیجه، مشکل در تنفس یا خواب آلودگی شدید باشد. در صورت بروز هر گونه علائم آلرژیک باید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

لخته شدن خون و خونریزی:
● آسپاراژیناز می تواند بر لخته شدن خون تأثیر بگذارد و خطر خونریزی را افزایش دهد.

● بیمارانی که آسپاراژیناز دریافت می کنند باید به دقت از نظر علائم خونریزی مانند کبودی غیر معمول، خونریزی بینی یا خون در ادرار یا مدفوع تحت نظر قرار گیرند.

پانکراتیت:
● درمان با آسپاراژیناز ممکن است منجر به پانکراتیت شود، وضعیتی که با التهاب پانکراس مشخص می شود.

● علائم پانکراتیت شامل درد شدید شکم، حالت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها است. در صورت بروز این علائم، باید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

عملکرد کبد:
● آسپاراژیناز می تواند باعث آسیب کبدی شود یا مشکلات کبدی موجود را بدتر کند.

● آزمایش‌های منظم عملکرد کبد ممکن است برای نظارت بر سلامت کبد در طول درمان ضروری باشد.

سطح قند خون:
● آسپاراژیناز ممکن است بر سطح قند خون تأثیر بگذارد و منجر به افزایش یا کاهش قند خون شود.

● بیماران دیابتی باید در حین دریافت درمان با آسپاراژیناز، سطح قند خون خود را به دقت کنترل کنند.

نکات قابل توصیه

عفونت ها:
● آسپاراژیناز می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و بیماران را مستعد ابتلا به عفونت ها کند.

● بیماران باید برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض عفونت ها اقدامات احتیاطی را انجام دهند و هر گونه علائم عفونت مانند تب، سرفه یا گلودرد را فوراً به پزشک خود گزارش دهند.

شرایط پزشکی موجود از قبل:
● بیماران با سابقه پانکراتیت، بیماری کبدی، اختلالات لخته شدن خون یا دیابت ممکن است در حین دریافت آسپاراژیناز نیاز به نظارت ویژه و تنظیم دوز داشته باشند.

تداخلات دارویی:
● آسپاراژیناز ممکن است با سایر داروها از جمله داروهای شیمی درمانی تداخل داشته باشد و بر اثربخشی آنها تأثیر بگذارد یا خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.

● پزشک را در مورد تمام داروهایی که مصرف می شوند، از جمله داروهای بدون نسخه و مکمل های گیاهی، مطلع کنید.

 

مصرف در بارداری

● استفاده از آسپاراژیناز در دوران بارداری معمولاً توصیه نمی شود مگر اینکه فواید آن بیشتر از خطرات احتمالی باشد.

 

مصرف در شیردهی

● مشخص نیست که آیا آسپاراژیناز به شیر مادر منتقل می شود یا خیر.

● به دلیل خطرات بالقوه برای شیرخوار، شیردهی به طور کلی در طول درمان با آسپاراژیناز توصیه نمی شود. 

دارو های مشابه

پگاسپارگاز

● اروینیا آسپاراژیناز

اشکال دارو آسپاراژیناز

● محلول تزریقی: معمولاً به صورت محلول شفاف در ویال یا سرنگ برای تزریق داخل وریدی یا زیر جلدی عرضه می شود.
"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    • زهره گنجعلی | 1400/12/20

      قیمت پگ آسپارژیناز چقدر هستش

      پاسخ خانم دکتر حسن پور:

      با سلام متاسفانه این دارو در داروخانه مرکزی امام موجود نیست.


    • رامین یعقوبی | 1400/05/24

      سلام.در مورد کرونا ویروس تحقیق می کردم که متوجه رابطه ی آماری بین اسپایک پروتئین تولید شده توسط کبد در سنین مختلف و تلفات کرونا در سنین مختلف شدم.با توجه به اینکه آسپاراژیناز منجر به کاهش این پروتئین در خون می شود آیا مصرف همزمان آسپاراژیناز و آسپرین در بهبود کووید می تواند باشد.توضیحات کامل رو می تونم تلفنی بگم

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام پروتئین اسپایک جزئی از ساختار ویروس است و آسپارژیناز برای هیدرولیز آسپارژین. غیر از وجود چندحرف مشترک (س پ ا ی ) این دو هیچ ربطی به هم ندارند


    • سید محمد حاجی میر قاسمی | 1399/12/28

      سلام آقای دکتر عرض ادب،ببخشید آیا داروی آسپاراژیناز به کشور وارد میشه یا در داخل کشور ساخته میشه؟در صورت وارد شدن تقریبا سالیانه چقدر هزینه بره؟

      پاسخ خانم دکتر بیدار:

      با سلام
      بله این دارو وارداتی است..


    • عایشه | 1399/09/04

      دارویhamsyl همون آسپاراژیناز هست؟

      پاسخ خانم دکتر مشیری:

      با سلام
      بله


    • علی ندری | 1399/06/05

      سلام پگ آسپارژیناز از کجا میشه تهیه کرد؟

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام باشماره 190 تماس بگیرید