نیتروس اکساید Nitrous oxide


● اکسید نیتروژن، همچنین به عنوان گاز خنده شناخته می شود، یک گاز بی رنگ و بی بو است که به طور گسترده در محیط های پزشکی و دندانپزشکی به عنوان یک ضد درد استنشاقی و عامل بی حس کننده استفاده می شود.

● این ماده یک بیهوشی ضعیف در نظر گرفته می شود، اما باعث تسکین درد و آرامش برای بیمارانی می شود که تحت عمل های خاصی قرار می گیرند.

● نیتروس اکساید اغلب با اکسیژن ترکیب می شود و از طریق ماسک یا هود بینی منتقل می شود.

● شروع و اثر سریع دارد و امکان تنظیم سریع سطح آرام بخشی را فراهم می کند.

● اکسید نیتروژن معمولاً در روش های دندانپزشکی، زایمان و جراحی های جزئی استفاده می شود.

 

مکانیسم اثر

● اکسید نیتروژن اثرات خود را از طریق تعدیل انتقال دهنده های عصبی در سیستم عصبی مرکزی اعمال می کند.

● این عمل مهاری گیرنده های گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) را افزایش می دهد و از فعالیت های تحریکی گیرنده های N-methyl-D-aspartate (NMDA) جلوگیری می کند.

● این مکانیسم ها به اثرات ضد درد و بیهوشی آن کمک می کنند.

● نیتروس اکساید همچنین گیرنده های مواد افیونی را فعال می کند و خاصیت تسکین درد آن را بیشتر می کند.

 

فارماکودینامیک

● فارماکودینامیک اکسید نیتروژن شامل اثرات آن بر سیستم عصبی مرکزی است.

● نیتروس اکساید با افزایش اعمال مهاری گیرنده های GABA و مهار فعالیت های تحریکی گیرنده های NMDA باعث ایجاد بی دردی، آرام بخشی و بیهوشی می شود.

● فعال شدن گیرنده های مواد افیونی بیشتر به خواص تسکین درد آن کمک می کند.

 

فارماکوکینتیک

● اکسید نیتروژن از طریق استنشاق تزریق می شود و به سرعت از طریق ریه ها جذب می شود.

● به سرعت به مغز می رسد و اثرات خود را اعمال می کند.

● اکسید نیتروژن در بدن متابولیزه نمی شود و عمدتاً از طریق بازدم دفع می شود.

● حذف سریع آن پس از قطع مصرف باعث بهبود سریع اثرات آن می شود.

موارد مصرف نیتروس اکساید

● ضددرد: اکسید نیتروژن معمولاً برای تسکین درد و آرامش در طی مراحل مختلف دندانپزشکی، از جمله پر کردن، کشیدن و کانال های ریشه استفاده می شود.

● آرام‌بخشی: اکسید نیتروژن می‌تواند برای القای آرام‌بخشی آگاهانه در مداخلات جراحی جزئی یا روش‌های تشخیصی استفاده شود.

● زایمان و زایمان: اکسید نیتروژن اغلب به عنوان یک گزینه مدیریت درد در طول زایمان و زایمان استفاده می شود.

 

مقدار مصرف نیتروس اکساید

● دوز اکسید نیتروژن برای بی دردی استنشاقی و بیهوشی می تواند بسته به روش خاص و عوامل فردی بیمار متفاوت باشد.

● این ماده معمولاً به صورت مخلوط با اکسیژن، با غلظت اکسید نیتروژن از 20٪ تا 70٪ یا بیشتر تجویز می شود.

● دوز توسط پزشک تنظیم می شود تا با حفظ اکسیژن کافی، به سطح مطلوب آرام بخشی یا بیهوشی برسد.

 

موارد منع مصرف

شرایط تنفسی شدید:
● اکسید نیتروژن باید با احتیاط استفاده شود یا در افراد مبتلا به شرایط تنفسی شدید مانند بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) یا آسم شدید اجتناب شود.

افزایش فشار داخل جمجمه:
● اکسید نیتروژن به طور کلی در افرادی که فشار داخل جمجمه افزایش یافته یا شرایطی که می تواند با افزایش فشار در فضاهای بسته بدن تشدید شود، مانند پنوموتوراکس یا آسیب شناسی گوش میانی، منع مصرف دارد.

 

عوارض جانبی نیتروس اکساید

● تهوع و استفراغ: برخی از افراد ممکن است پس از عمل تهوع و استفراغ را تجربه کنند.

● سرگیجه یا سبکی سر: اکسید نیتروژن می تواند باعث ایجاد احساس موقتی سرگیجه یا سبکی سر شود.

● سردرد: سردرد، اگرچه نادر است، اما ممکن است پس از تجویز اکسید نیتروژن رخ دهد.

 

تداخلات دارویی

ویتامین ب12

● اکسید نیتروژن ممکن است با برخی داروها، مانند داروهایی که برای درمان فشار خون ریوی یا کمبود ویتامین B12 استفاده می شود، تداخل داشته باشد.

● مهم است که پزشک را در مورد تمام داروهای مصرفی برای ارزیابی تداخلات بالقوه آگاه کنید.

 

هشدارها

● اکسید نیتروژن باید با احتیاط استفاده شود تا از قرار گرفتن در معرض طولانی مدت یا غلظت های بالا جلوگیری شود، زیرا می تواند اکسیژن را جابجا کند و به طور بالقوه منجر به هیپوکسی (تامین ناکافی اکسیژن به بافت ها) شود.

نکات قابل توصیه

نظارت بر اشباع اکسیژن:
● نظارت مستمر بر اشباع اکسیژن باید انجام شود تا از اکسیژن رسانی کافی در طول تجویز نیتروس اکساید اطمینان حاصل شود.

کنترل تهویه:
● باید از تکنیک های تهویه مناسب استفاده کرد تا اطمینان حاصل شود که بیمار اکسیژن کافی دریافت می کند و در عین حال سطح مطلوب آرام بخشی را حفظ می کند.

 

مصرف در بارداری

● اکسید نیتروژن معمولاً در حین زایمان و زایمان به عنوان یک روش تسکین درد استفاده می شود.

● برای استفاده در دوران بارداری بی خطر است، اما مهم است که با یک متخصص مشورت کنید تا در مورد مزایا و خطرات تجویز اکسید نیتروژن در موارد فردی صحبت کنید.

مصرف در شیردهی

● اکسید نیتروژن با شیردهی سازگار است.

● مدت اثر کوتاهی دارد و به سرعت از بدن دفع می شود.

● پس از استفاده از نیتروس اکساید، به طور معمول می توان شیردهی را بدون تاخیر از سر گرفت.

اشکال دارو نیتروس اکساید

● اکسید نیتروژن یک گاز است و در اشکال دارویی خاص مانند قرص یا تزریق وجود ندارد.

● معمولاً به صورت مخلوط با اکسیژن از طریق یک سیستم تحویل تجویز می شود.

● رایج ترین روش تجویز از طریق ماسک یا هود بینی است که به بیمار اجازه می دهد مخلوط گاز را استنشاق کند.
"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    • آتی | 1402/10/12

      باسلام وعرض ادب،،اگه در یک محیط بسته مانندیک اتاق پخش شود،،اثربیهوشی میگذارد؟لطفا یه مقدارکامل توضیح دهید،،باتشکر،،دکتردندانپزشک آتی.

      پاسخ دکتر شیعه زاده:

      همکار آتی محترم
      با سلام و احترام
      قدرت بیهوش کنندگی این گاز کم است، هرچند این مساله بستگی به شدت گاز پراکنده شده در محیط دارد. در صورت عدم امکان تهویه، شدت بالای گاز و زمان زیاد در معرض قرار گیری، ممکن است بی هوشی و سایر عوارض مرتبط با گاز مشاهده شود
      با احترام


    • مسافری ازبلوچستان | 1402/01/06

      سلام فروش هم می کنید من واقعا به یک بیهوش کننده نیازدارم

      پاسخ خانم دکتر حسن پور:

      با سلام داروهای بیهوشی فقط تحت نظر متخصص و در بیمارستان قابل استفاده هستند.