● بیماری پارکینسون یکی از بیماری‌های شایعی است که این روزها بیشتر نام آن را می‌شنویم. این بیماری به صورت مستقیم، سلامت مغز و سیستم عصبی بدن را مورد هدف قرار می‌دهد. پارکینسون یک اختلال پیش‌رونده است و به مرور به سیستم عصبی و هر بخش از بدن که به نوعی توسط اعصاب کنترل می‌شوند، آسیب وارد می‌کند.
● می‌توان گفت لرزش دست یا ناتوانی در برخی حرکات جزء اولین نشانه‌های این بیماری هستند که باید جدی گرفته شوند. شایع‌ترین دلیل بیماری پارکینسون را عوامل ارثی و ژنتیکی معرفی کرده‌اند.
● اما ممکن است این بیماری به دلایل دیگری نیز بروز کند که همچنان از نظر علم پزشکی ناشناخته هستند. در این مطلب در رابطه با علائم بیماری پارکینسون و راه‌های درمان آن بیشتر صحبت می‌کنیم.
از بیماری پارکینسون چه می‌دانید؟
● بیماری پارکینسون (Parkinson’s disease) یا به اختصار PD، با تخریب ناحیه خاصی از مغز به نام گانگلیون‌های پایه، عملکرد مغز را با اختلال مواجه می‌کند. در نتیجه توانایی‌هایی که این بخش از مغز تا پیش از این اتفاق تحت کنترل خود داشته، رفته رفته از بین می‌روند و شما در حرکات خود دچار مشکل خواهید شد.
● بیماری پارکینسون در مراحل ابتدایی حتی می‌تواند بدون علامت یا نشانه خاصی باشد. اما پس از گذر زمان، به مرور پیشرفت کرده و تمام سیستم عصبی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. بیایید کمی این موضوع را بیشتر موشکافی کنیم.
● در قسمتی از مغز ما انسان‌ها به نام "ماده سیاه"، ماده‌ای به نام دوپامین ترشح می‌شود که وظیفه هماهنگ کردن ماهیچه‌های مختلف بدن را برعهده دارد.
● کاری که بیماری پارکینسون با بدن می‌کند این است که دقیقاً روی نورون‌های تولید کننده دوپامین تأثیر گذاشته و سلول‌های دوپامین را در ناحیه جسم سیاه از بین می‌برد.
● در نتیجه، این اتفاق باعث می‌شود تا سطح دوپامین در مغز کاهش پیدا کند. زمانی که سطح دوپامین به 60 تا 80 درصد تقلیل پیدا می‌کند، علائم بیماری پارکینسون ظاهر می‌شوند.
علائم بیماری پارکینسون
● همان‌طور که اشاره کردیم، علائم پارکینسون در طول سال‌ها و به کندی خود را نشان می‌دهند. پیشرفت این بیماری نیز در همه افراد یکسان نیست. علائم این بیماری می‌تواند در هر فردی متفاوت از دیگری باشد. گاهی این علائم در ابتدای بیماری خفیف هستند و به مرور پیشرفته‌تر می‌شوند. از مهم‌ترین و شایع‌ترین علائم بیماری پارکینسون می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
لرزش
● البته اینجا منظور ما بیشتر لرزشی است که در زمان استراحت ماهیچه‌ها رخ می‌دهد. این لرزش هم معمولاً در ناحیه دست‌ها و انگشتان مشاهده می‌شود. توجه داشته باشید که حین کار کردن و انجام امور روزمره ممکن است شدت لرزش کاهش پیدا کند.
کندی و کم حرکتی
● علامت دیگر بیماری پارکینسون، کند شدن حرکات بدن و در واقع ناتوانی در حرکت است که این موضوع هم به تدریج شدت پیدا می‌کند. (آهسته شدن حرکات را با نام برادی کینزی و هیپوکینزی نیز می‌شناسند.)
● این کند شدن حرکات در واقع شما را برای انجام ساده‌ترین کارها نیز با مشکل مواجه می‌کند. امکان دارد حین راه رفتن قدم‌هایتان کوچک‌تر شوند یا ناچار باشید برای قدم برداشتن پاهایتان را به هم زده یا روی زمین بکشید. علاوه بر این، ممکن است بلند شدن از روی صندلی برایتان سخت و دشوار باشد.
سفت شدن ماهیچه‌ها
● سفت شدن ماهیچه‌ها و اندام ممکن است در بخش‌های مختلفی از بدن رخ دهد. از جمله دست‌ها، پاها و تنه. این سفت شدن ماهیچه‌ها به نوعی دامنه حرکتی بدن را محدود می‌کند و می‌تواند همراه با درد باشد.
اختلال در تعادل بدن
● علامت دیگری که می‌تواند نشان دهنده بروز بیماری پارکینسون باشد، اختلال در تعادل بدن است. یعنی شما نمی‌توانید به خوبی تعادلتان را حفظ کنید و در نتیجه ممکن است زمین بخورید. همچنین بدنتان حالتی خمیده پیدا خواهد کرد.
ناتوانی در حرکات خودکار بدن
● برخی از حرکات بدن ما به صورت غیر ارادی و ناخودآگاه انجام می‌شوند. مثل پلک زدن، چرخش دست‌ها هنگام راه رفتن یا حتی لبخند زدن. یکی از تأثیرات منفی که بیماری پارکینسون روی بدن می‌گذارد و می‌تواند نشان دهنده مبتلا شدن به این بیماری باشد این است که شما در انجام حرکات طبیعی هم دچار مشکل خواهید شد.
مشکل در گفتار
● از دیگر علائم پارکینسون این است که شما توانایی این را ندارید که طبق الگوهای همیشگی خود صحبت کنید. یعنی در گفتار شما نیز اختلال به وجود خواهد آمد و یا گفتارتان یکنواخت خواهد شد. همچنین مشکل در بلع نیز یکی دیگر از نشانه‌های پارکینسون است.
مشکل در نوشتن
● با به وجود آمدن اختلالات حرکتی، نشانه‌هایی همچون عدم تعادل در نوشتن هم ظهور پیدا می‌کنند. یعنی شما نمی‌توانید به خوبی همیشه بنویسید. نوشتن برایتان سخت و دشوار می‌شود و حتی ممکن است کلمات را کوچک‌تر از حالت معمول بنویسید.
دیگر علائم بیماری پارکینسون
● مواردی که تاکنون مورد بررسی قرار دادیم، علائمی بودند که بیشتر مربوط به مشکلات حرکتی در بدن می‌شدند. اما علائم دیگری نیز وجود دارند که ربطی به مشکلات حرکتی ندارند، اما می‌توانند نشانه بیماری پارکینسون در بدن باشند.
● این علائم را علائم غیر حرکتی می‌نامند. معمولاً افراد PD (مبتلایان به پارکینسون)، بیشتر از اینکه درگیر اختلالات حرکتی شوند، تحت تأثیر علائم غیر حرکتی قرار می‌گیرند و با این علائم دست و پنجه نرم می‌کنند.
● علائم و نشانه‌های غیر حرکتی بیماری پارکینسون نیز به شرح زیر هستند:
- ○ افسردگی و اختلالات خلقی
- ○ اضطراب
- ○ بی‌تفاوتی نسبت به اتفاقات پیرامون
- ○ یبوست
- ○ توهم و روان‌پریشی
- ○ اختلال در تمرکز
- ○ اختلال در خواب (راه رفتن یا صحبت در خواب)
- ○ افت فشارخون ارتواستاتیک
- ○ انواع اختلالات شناختی
- ○ ضعیف شدن یا از دست دادن حس بویایی
- ○ تغییر صدا
- ○ مشاهده پوسته پوسته‌های زرد یا سفید روی نواحی چرب پوست
علل بیماری پارکینسون
● همان‌طور که در ابتدای مطلب اشاره مختصری داشتیم، علت اصلی بیماری پارکینسون به طور دقیق مشخص نشده است. متخصصین و پزشکان هرکدام بنا به شواهد، آزمایشات و بررسی‌هایی که روی این نوع بیماری انجام شده، اظهارنظرهای متفاوتی دارند.
● دو عامل ژنتیک و محیط می‌توانند همزمان با هم علت اصلی این بیماری باشند. برخی از دانشمندان نیز معتقدند که یک سری ویروس‌های خاص عامل بروز این بیماری هستند.
● اما آنچه که مسلم است این موضوع است که با کاهش سطح دوپامین در مغز بیماری پارکینسون شدت پیدا می‌کند و سطح دوپامین به نوعی با این بیماری مرتبط است. تحقیقاتی که روی این بیماری انجام شده، نشان دهنده این است که برخی افراد نسبت به دیگران بیشتر مستعد ابتلا به پارکینسون هستند.
● لیست این افراد به شرح زیر است:
- ○ جنسیت: مردان حدود 1.5 برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
- ○ نژاد: بر طبق تحقیقات انجام شده، احتمال آن می‌رود که موقعیت جغرافیایی در بروز این بیماری نقش داشته باشد. ابتلا به بیماری پارکینسون در میان افراد سفید پوست نسبت به افراد سیاه پوست و یا آسیایی تبارها بیشتر است.
- ○ سن: بررسی‌ها حاکی از آن است که تنها حدود 4 درصد افراد قبل از 40 سالگی به پارکینسون مبتلا می‌شوند. این بیماری معمولاً بین سنین 50 تا 60 سالگی ظهور می‌کند.
- ○ سابقه خانوادگی: افرادی که در سوابق خانوادگی آنها مواردی از ابتلا به بیماری پارکینسون مشاهده می‌شود، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
- ○ سموم: در معرض یک سری سموم خاص قرار گرفتن می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری پارکینسون را در افراد افزایش دهد.
- ○ آسیب به سر: افرادی که از ناحیه سر دچار آسیب جدی شده‌اند، نسبت به دیگر افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
راه‌های درمان بیماری پارکینسون
● با اینکه هیچ درمان قطعی و مشخصی برای بیماری پارکینسون معرفی نشده است. اما همچنان پزشکان در تلاش هستند تا با ترکیب چند روش مختلف، از شیوع و گستردگی این بیماری جلوگیری کرده و آن را تا حد امکان کنترل کنند.
● با اینکه از بیماری پارکینسون به عنوان یک بیماری کشنده یاد نمی‌شود. اما باید بدانید عوارضی که این بیماری در پی دارد می‌توانند بسیار جدی باشند و افراد را به دام مرگ بکشانند. اولین اقدام برای کنترل و درمان این بیماری این است که افراد درک درستی از آن داشته باشند.
● برای درمان پارکینسون می‌توان از سه راهکار زیر به صورت همزمان بهره برد:
- ○ تغییر سبک زندگی (شامل استراحت کافی، رژیم غذایی اصولی و سالم، ورزش مرتب)
- ○ استفاده از داروهای مخصوص
- ○ پیروی از درمان‌های ارائه شده از سوی پزشکان و متخصصان (گفتار درمانی، کار درمانی، فیزیوتراپی)
● در گام نخست توصیه می‌شود با تشخیص هرکدام از علائمی که در بخش‌های قبل به آنها اشاره شد، حتماً به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. در واقع شما باید دائماً نسبت به تغییرات جسمی خود آگاه باشید و هر نوع تغییری را جدی قلمداد کنید. مراجعه به یک پزشک متخصص و انجام آزمایشات لازم خیال شما را از بابت این موضوع راحت می‌کند.
● در صورتی که به پارکینسون مبتلا باشید، بسته به شدت بیماری داروهایی برای شما تجویز شده و توصیه‌های درمانی ارائه می‌شوند. در نهایت اگر بدن نسبت به راهکارهای درمانی و داروهای تجویز شده واکنشی نشان ندهد، پزشک متخصص جراحی پارکینسون را پیشنهاد خواهد داد.
درج نظر