● دیابت «Diabetes» در بین افراد مسن بسیار شایع است. این بیماری تقریباً 33 درصد از افراد 65 سال و بالاتر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دیابت دارای دو نوع 1 و 2 است که نوع 2 آن در افراد سالمند بیشتر اتفاق می‌افتد.
● دیابت نوع 2 در اثر افزایش گلوکز خون یا قند خون ایجاد می‌شود و می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. اگر سالمندان به علائم هشدار دهنده اولیه دیابت مبتلا شدند، باید نگران باشند. اما دیابت سالمندان چه علائمی دارد؟
● در این مقاله از سایت خدمات دارویی رضوی ابتدا به علائم دیابت در سالمندان پرداخته‌ایم. سپس در آخر 5 روش کاربردی برای جلوگیری از این بیماری، در افراد مسن آورده شده است. در نظر داشته باشید که مطالعه این مطلب برای کسانی که این مشکل را دارند، ضروری خواهد بود.
دیابت در سالمندان چه علائمی دارد؟
● شناخت علائم دیابت در سالمندان برای جلوگیری از مشکلات جدی سلامتی ضروری است. برخی از سالمندان احتمالاً علائمی خفیفی را تجربه کنند که قابل توجه نیستند. اما بعضی دیگر، ممکن است با علائم واضحی روبه‌رو باشند. در زیر علائم هشدار دهنده اصلی دیابت در سالمندان آورده شده است.
1. افزایش تشنگی و ادرار
● دیابت باعث انباشته شدن گلوکز اضافی در خون و در نتیجه کار کردن زیاد کلیه‌ها می‌شود. همان‌طور که کلیه‌ها برای فیلتر کردن این گلوکز کار می‌کنند، گلوکز اضافی به صورت ادرار دفع می‌شود و همراه با خود، مایعات را از بدن خارج می‌کند. در این شرایط ممکن است احساس تشنگی بیشتری نسبت به حالت عادی داشته باشید.
2. خستگی مفرط
● آیا اخیراً بیش از حد معمول احساس خستگی می‌کنید؟ یکی دیگر از علائم دیابت در سالمندان، خستگی مفرط است. خستگی زیاد بدین دلیل است که وقتی سطح قند خون بالا باشد، تبدیل گلوکز به انرژی برای بدن دشوارتر است. یکی دیگر از دلایل خستگی می‌تواند کم آبی ناشی از دیابت باشد.
3. ترمیم کند زخم‌ها
● در افراد مسن مبتلا به دیابت، بریدگی‌ها و کبودی‌ها با سرعت کمتری نسبت به حالت عادی بهبود می‌یابند. یکی دیگر از علائم هشدار دهنده این بیماری، ایجاد زخم‌ها و عفونت‌های پوستی است که خیلی دیر خوب می‌شوند.
● این مشکل احتمالاً به دلیل اختلال در گردش خون ناشی از بالا بودن گلوکز خون ایجاد می‌شود که روند بهبود طبیعی بدن را مختل کرده است. خانم‌های مبتلا به دیابت ممکن است عفونت مثانه و عفونت‌های قارچی واژن را بیشتر تجربه کنند.
4. سرگیجه و غش
● افراد مسن مبتلا به دیابت احتمالاً دوره‌هایی از قند خون پایین یا همان هیپوگلیسمی را تجربه کنند. هیپوگلیسمی به سطح قند خون زیر 70 میلی‌گرم بر دسی لیتر گفته می‌شود.
● هنگامی که سطح گلوکز خون کاهش می‌یابد، می‌تواند باعث ضعف، سرگیجه، لرزش، گیجی و حتی غش شود. افراد مبتلا به دیابت می‌توانند با نوشیدن آب میوه یا خوردن قندهای سبک، قند خون خود را به‌سرعت بالا ببرند.
5. سردرد
● مغز ما برای عملکرد صحیح به تحویل مداوم گلوکز نیاز دارد؛ اما این شرایط همیشه با کاهش و افزایش قند خون مرتبط با دیابت سازگار نیست. پس جای تعجب نیست که سردرد یکی از علائم رایج دیابت سالمندان است.
6. گزگز شدن دست و پا
● بر اساس آمارها تقریباً نیمی از افراد مبتلا به دیابت، به ویژه کسانی که سال‌هاست دیابتی بوده‌اند، آسیب عصبی دارند. نام پزشکی این علامت دیابت نوروپاتی محیطی است که می‌تواند باعث گزگز، بی‌حسی، ضعف یا حتی درد در دست‌ها و پاها شود.
7. تاری دید
● سطح بالای گلوکز خون می‌تواند مایع را از عدسی چشم بیرون بکشد و تمرکز کردن را دشوار کند. هنگامی که این عارضه دیابت سالمندان به درستی درمان نشود، می‌تواند باعث ایجاد رگ‌های خونی جدید در پشت شبکیه شود و به عروق موجود آسیب برساند. در نهایت این مشکل می‌تواند باعث از دست دادن جزئی یا کامل بینایی شود.
8. مشکلات لثه
● یکی دیگر از علائم دیابت در افراد مسن، لثه‌های قرمز، متورم و دردناک است. این مشکلات بدین دلیل رخ می‌دهد که دیابت می‌تواند سیستم ایمنی بدن را به خطر بیندازد و احتمال عفونت در لثه‌ها و استخوان دندان‌ها را افزایش دهد. برخی از علائم هشدار دهنده‌ای که باید علاوه بر التهاب لثه‌ها به آنها توجه کنید شامل دندان‌های شل، زخم‌ها و حفره‌های پر از چرک در لثه‌ها است.
9. افزایش اشتها
● آیا متوجه افزایش غیرعادی در اشتهای خودتان به خصوص در مورد غذاهای شیرین شده‌اید؟ یکی دیگر از علائم هشداردهنده دیابت سالمندان گرسنگی بیشتر از حد معمول یا همان پراشتهایی «Polyphagia» است.
● پلی فاژی زمانی اتفاق می‌افتد که دیابت مانع از رسیدن گلوکز رژیم غذایی به سلول‌های بدن می‌شود و حتی پس از خوردن یک وعده غذایی بزرگ، احساس گرسنگی دارید. این وضعیت می‌تواند چرخه کلافه کننده‌ای از خوردن بیشتر را شروع کند که منجر به افزایش قند خون می‌شود.
10. خشکی دهان
● خشکی دهان یکی دیگر از علائم دیابت سالمندان است. این احساس ناخوشایند که اغلب با لب‌های خشک و ترک‌خورده و زبری زبان همراه است، زمانی رخ می‌دهد که دهان شما قادر به تولید بزاق کافی نباشد. این نشانه دیابت سالمندان ممکن است با نوسان قند خون ظاهر شود و از بین برود.
5 روش پیشگیری از دیابت سالمندان را بشناسید
● تغییرات سبک زندگی می‌تواند به جلوگیری از شروع دیابت نوع 2، شایع‌ترین شکل این بیماری کمک کند. اگر در حال حاضر به دیابت مبتلا هستید، نیز ایجاد چند تغییر ساده در سبک زندگی احتمالاً از عوارض این بیماری جلوگیری کند. در ادامه به مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از دیابت سالمندان پرداخته‌ایم.
1. وزن اضافی را کم کنید
● کاهش وزن خطر ابتلا به دیابت در سالمندان را کم می‌کند. افراد حاضر در یک مطالعه، پس از کم کردن تقریباً 7 درصد وزن بدن خود با تغییر در ورزش و رژیم غذایی، خطر ابتلا به دیابت را تا 60درصد کاهش دادند. انجمن دیابت آمریکا توصیه می‌کند که افراد مبتلا به پیش دیابت حداقل 7 تا 10 درصد وزن بدن خود را کاهش دهند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.
● حتی کاهش وزن بیشتر می‌تواند مفید باشد. برای کم کردن وزن یک هدف را بر اساس وزن فعلی بدن خودتان در نظر بگیرید. همچنین با پزشک در مورد اهداف و انتظارات کوتاه مدت معقول مشورت کنید.
2. فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید
● فعالیت بدنی منظم فواید زیادی دارد. ورزش می‌تواند باعث کاهش وزن شود، قند خون را کم کند و همچنین حساسیت به انسولین را بالا ببرد؛ در نتیجه باعث قرار گرفتن قند خون در محدوده طبیعی شود.
● اهداف بیشتر بزرگسالان برای کاهش وزن و حفظ وزن سالم عبارتند از:
- ○ ورزش هوازی: باید هر هفته ورزش هوازی متوسط تا شدید، مانند پیاده‌روی سریع، شنا، دوچرخه سواری یا دویدن را در بیشتر روزهای خودتان بگنجانید.
- ○ تمرین استقامتی: انجام تمرین‌های مقاومتی، حداقل 2 تا 3 بار در هفته می‌تواند قدرت، تعادل و توانایی را برای حفظ یک زندگی فعال بالا ببرد. تمرینات مقاومتی شامل وزنه‌برداری، یوگا و کالیستنیک است.
- ○ عدم فعالیت محدود: حذف دوره‌های طولانی بی‌تحرکی، مانند نشستن پشت کامپیوتر، می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک کند. بعد از هر 30 دقیقه، چند دقیقه را به ایستادن، راه رفتن یا انجام فعالیت‌های سبک اختصاص دهید.
3. غذاهای گیاهی سالم بخورید
● گیاهان ویتامین‌ها، مواد معدنی و کربوهیدرات‌ها را در رژیم غذایی شما فراهم می‌کنند. کربوهیدرات‌ها شامل قندها و نشاسته‌ها و فیبر هستند. غذاهای غنی از فیبر باعث کم کردن وزن و کاهش خطر ابتلا به دیابت می‌شوند.
● سعی کنید، انواع غذاهای سالم و سرشار از فیبر بخورید، از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ○ میوه‌هایی مانند گوجه‌فرنگی، فلفل و میوه درختان؛
- ○ سبزیجات غیر نشاسته‌ای نظیر کلم بروکلی، سبزیجات برگ‌دار و گل کلم؛
- ○ حبوبات، مانند لوبیا، نخود و عدس؛
- ○ غلات کامل، مانند ماکارونی و نان، برنج و جو سبوس‌دار و کینوا (خاویار گیاهی)؛
● مزایای فیبر عبارتند از:
- ○ باعث کاهش جذب قندها و کاهش سطح قند خون می‌شود.
- ○ باعث تداخل در جذب چربی و کلسترول در رژیم غذایی خواهد شد.
- ○ به مدیریت سایر عوامل خطرناک برای سلامتی قلب، مانند فشارخون و التهاب کمک می‌کند.
- ○ غذاهای غنی از فیبر سیر کننده‌تر و سرشار از انرژی هستند و باعث کاهش اشتها می‌شوند.
● از غذاهایی که قند بالا و فیبر یا مواد مغذی کم دارند، پرهیز کنید. نان سفید و شیرینی، ماکارونی تهیه شده از آرد سفید، آب‌میوه و غذاهای فراوری شده از جمله این نوع غذاها هستند.
4. چربی‌های سالم بخورید
● غذاهای چرب، کالری بالایی دارند و باید در حد متعادل مصرف شوند. برای کمک به کاهش و مدیریت وزن، رژیم غذایی شما باید شامل انواع غذاهای حاوی چربی‌های غیراشباع باشد که در اصطلاح به آن چربی‌های خوب هم گفته می‌شود. چربی‌های غیراشباع باعث افزایش سطح کلسترول سالم خون و سلامت قلب و عروق می‌شوند.
● منابع چربی‌های خوب عبارتند از:
- ○ روغن زیتون، آفتاب‌گردان، گلرنگ، پنبه دانه و کانولا؛
- ○ دانه‌های مغزی مانند بادام، بادام زمینی و تخم کدو؛
- ○ ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی خال‌خالی، ساردین، ماهی تون و ماهی کاد
● چربی‌های اشباع شده یا همان چربی‌های بد، در محصولات لبنی و گوشت یافت می‌شوند. این مواد غذایی باید بخش کوچکی از رژیم غذایی باشند. با مصرف لبنیات کم‌چرب و مرغ بدون چربی می‌توانید چربی‌های اشباع شده را محدود کنید.
5. رژیم غذایی سالمی را انتخاب کنید
● بسیاری از رژیم‌های غذایی معمولی مانند رژیم‌های با شاخص گلیسمی کم، رژیم‌های پالئو یا کتو احتمالاً به کاهش وزن کمک کنند. اما تحقیقات کمی در مورد فواید طولانی مدت این رژیم‌ها یا فواید آنها در پیشگیری از دیابت سالمندان وجود دارد.
● هدف رژیم غذایی باید کاهش وزن و سپس حفظ وزن سالم باشد؛ بنابراین رژیم غذایی سالم باید کامل باشد که بتوانید آن را به عنوان یک عادت مادام‌العمر حفظ کنید.
● یک استراتژی ساده و مفید در انتخاب غذای خوب و خوردن آن به مقدار مناسب، تقسیم بشقاب خودتان است. سه بخش زیر در بشقاب شما باعث تغذیه سالم می‌شود:
- ○ یک دوم: میوه و سبزیجات غیر نشاسته‌ای؛
- ○ یک چهارم: غلات کامل؛
- ○ یک چهارم: غذاهای غنی از پروتئین، مانند حبوبات، ماهی یا گوشت بدون چربی.
جمع‌بندی
● دیابت یک بیماری شایع به ویژه در افراد مسن بالای 65 سال است. دیابت در سالمندان می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند و برای سلامتی فرد خطرناک باشد. برای اینکه بتوان از عوارض این بیماری جلوگیری کرد، باید علائم دیابت سالمندان را بشناسید.
● افزایش تشنگی و ادرار، خستگی مفرط، ترمیم کند زخم‌ها، سرگیجه و غش، سردرد، گزگز در دست و پا، تاری دید، مشکلات لثه، افزایش اشتها و خشکی دهان، 10 مورد از علائم این بیماری در سالمندان است. در این مطب نیز 5 روش مفید هم برای پیشگیری از دیابت در سالمندان معرفی شد.
منابع
● mayoclinic.org
● assistinghands-il-wi.com
● ncoa.org
درج نظر