علائم بیماری کیست هیداتید در انسان و روش های جلوگیری از ابتلا

● بیماری کیست هیداتید یا اکینوکوکوز کیستیک یک عفونت انگلی است که توسط کرم نواری ایجاد می‌شود. می‌تواند باعث رشد کیست در کبد و سایر اندام‌ها شود. این عفونت در مناطق روستایی و توسعه نیافته که در آن مردم دامپروری می‌کنند شایع است.

بیماری هیداتید چیست؟

● بیماری هیداتید یک عفونت انگلی است که توسط تخم‌های کرم نواری ایجاد می‌شود. کرم‌های نواری معمولاً در میزبان‌هایی مانند گوسفند و سگ زندگی می‌کنند. اما اگر انسان به طور تصادفی هر چیزی که آلوده به انگل است بخورد یا بنوشد، ممکن است به این بیماری مبتلا شود.

 

● بیماری هیداتید که اکینوکوکوز کیستیک یا هیداتیدوز نیز نامیده می‌شود، باعث ایجاد کیست‌ها (مواد پر از مایع) در کبد یا سایر اندام‌ها می‌شود. کیست هیداتید در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض جدی برای سلامتی شود.

چه کسانی به بیماری هیداتید مبتلا می‌شوند؟

● بیماری هیداتید بیشتر در مناطق روستایی، فقیر یا توسعه نیافته رخ می‌دهد. این امر به‌ویژه در میان افرادی که گوسفند یا دام‌های دیگر پرورش می‌دهند و همچنین سگ دارند رایج است.

 

● گوسفند میزبان اصلی انگل است و سگ‌ها با خوردن یک گوسفند آلوده به انگل مبتلا می‌شوند.

 

● خطر ابتلا به بیماری هیداتید در موارد زیر افزایش می‌یابد:

• ○ سگ‌های آلوده را در خانه کرم‌زدایی یا نگهداری کنید.
• ○ در فضای مشترک با سگ‌های آلوده بنوشید یا غذا بخورید.
• ○ در محیطی غیربهداشتی زندگی کنید.
• ○ گوسفند یا سایر دام‌های خود را برای غذا ذبح کنید.

آیا بیماری هیداتید مسری است؟

● بیماری هیداتید مسری نیست، به این معنی که از طریق تماس فرد به فرد سرایت نمی‌کند؛ بنابراین نمی‌توانید با لمس کردن یا قرار گرفتن در نزدیکی فردی که به آن مبتلا شده، به این بیماری مبتلا شوید. فرد باید انگل را بخورد تا به عفونت مبتلا شود.

تفاوت بین اکینوکوکوز کیستیک و اکینوکوکوز آلوئولار چیست؟

● اکینوکوکوز آلوئولار (AE) نوع دیگری از عفونت انگلی است که توسط کرم‌های نواری از جنس اکینوکوکوس ایجاد می‌شود. اما AE معمولاً از طریق روباه و کایوت به انسان منتقل می‌شود نه گوسفند.

 

● AE از اکینوکوکوز کیستیک (CE) جدی‌تر است. AE می‌تواند منجر به کیست در کبد، ریه‌ها و مغز شما شود. کیست‌ها سرطانی نیستند؛ اما به طور مشابه به تومورهای مهاجم گسترش می‌یابند.

تفاوت بین کیست هیداتید و کیست ساده کبدی چیست؟

● کیست هیداتید نتیجه یک عفونت انگلی است. از طرف دیگر کیست‌های ساده کبدی معمولاً در بدو تولد وجود دارند. کیست‌های هیداتیک می‌توانند به‌اندازه‌ای بزرگ شوند که بر عملکرد کبد تأثیر بگذارند.

 

● کیست‌های ساده کبدی به‌ندرت به این بزرگی می‌رسند. کیست‌های هیداتیک و کیست‌های ساده کبدی نیز به درمان‌های متفاوتی نیاز دارند.

بیماری هیداتید چقدر شایع است؟

● این بیماری یک نگرانی روبه‌رشد در بهداشت عمومی مناطق فقیر و روستایی آفریقا، اروپا، آسیا، خاورمیانه و آمریکای مرکزی و جنوبی است. سالانه بین 2 تا 3 میلیون عفونت اکینوکوک انسانی در سراسر جهان رخ می‌دهد و بیماری هیداتید حدود 95 درصد از این عفونت‌ها را تشکیل می‌دهد.

علائم بیماری کیست هیداتید چیست؟

● بیماری هیداتید ممکن است برای چندین سال هیچ علامتی ایجاد نکند. اما با رشد کیست‌های هیداتید در کبد، ریه‌ها یا سایر اندام‌ها ممکن است علائم زیر را داشته باشند:

• ○ مدفوع خونی
• ○ سرفه کردن
• ○ ناراحتی در شکم یا قفسه سینه
• ○ کهیر یا بثورات پوستی
• ○ زردی (زردی پوست)
• ○ توده در قسمت میانی بدن
• ○ تهوع و استفراغ
• ○ تنگی نفس
• ○ کاهش وزن بی‌دلیل

عوارض بالقوه بیماری هیداتید چیست؟

● کیست‌ها می‌توانند به‌اندازه کافی بزرگ شوند که از عملکرد صحیح اندام‌های آسیب دیده جلوگیری کنند. کیست‌ها همچنین می‌توانند پاره و منجر به عوارض تهدیدکننده زندگی شوند.

 

● علائم پارگی کیست هیداتید ممکن است شامل:

• ○ آنافیلاکسی (واکنش آلرژیک جدی)
• ○ درد شدید شکم
• ○ مرگ ناگهانی

بیماری هیداتید چگونه منتقل می‌شود؟

● افراد در صورت تماس با مدفوع (مدفوع) سگ حاوی تخم‌های انگل ممکن است به بیماری هیداتید مبتلا شوند. با گذشت زمان، انگل‌ها بزرگ‌تر شده و به کیست تبدیل می‌شوند. انتقال می‌تواند از طریق:

• ○ نوشیدن آب آلوده
• ○ خوردن خاک آلوده موجود در سبزیجات، سبزی‌ها یا توت‌ها
• ○ نوازش یا دست زدن به سگ آلوده

بیماری هیداتید چگونه تشخیص داده می‌شود؟

● آزمایش‌های تصویربرداری و آزمایش خون رایج‌ترین راه‌های تشخیص بیماری هیداتید هستند. آزمایش خون می‌تواند سطوح بالایی از آنتی‌بادی‌ها را برای عفونت اکینوکوک نشان دهد. معاینات تصویربرداری اندازه، شکل و محل کیست‌ها را نشان می‌دهد.

 

● پزشک از اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی برای بررسی کیست‌ها استفاده می‌کند. کیست‌های هیداتیک دارای چند ویژگی هستند که باعث می‌شود در اسکن‌های تصویربرداری متفاوت از کیست‌های ساده کبدی ظاهر شوند، از جمله:

• ○ کیست فرو ریخته در داخل دیواره کیست
• ○ دیواره کیست چند لای
• ○ دیواره کیست ضخیم یا کلسیفیه

بیماری هیداتید چگونه درمان می‌شود؟

● درمان بیماری هیداتید بستگی به‌اندازه و محل کیست دارد. رایج‌ترین درمان‌ها عبارتند از:

دارو

● کیست‌های کوچک و سطحی در یک محل ممکن است به داروهای ضد انگلی به نام بنزیمیدازول پاسخ دهند. بنزیمیدازول ها انگل‌ها را از بین می‌برند و کیست‌ها را کوچک می‌کنند. پزشک ممکن است دارو را با آسپیراسیون یا جراحی ترکیب کند.

PAIR (پنکسیون، آسپیراسیون، تزریق، آسپیراسیون مجدد)

● در روش PAIR از یک سوزن یا کاتتر برای تخلیه کیست استفاده می‌شود. یک ماده شیمیایی ضد انگل قبل از تخلیه مجدد کیست به داخل کیست تزریق می‌شود. پزشک این روند را تا زمانی که کیست به طور کامل تخلیه شود تکرار می‌کند.

جراحی

● کیست‌های بزرگ و عمیق ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. برداشتن کیست با جراحی شامل برداشتن بخشی یا تمام کیست یا بخشی از کبد است.

 

● جراحی خطر ریختن انگل‌ها را در حفره شکمی دارد، بنابراین فقط یک پزشک با تجربه باید این روش را انجام دهد.

چگونه می‌توانم از بیماری هیداتید جلوگیری کنم؟

● جلوگیری از انتشار انگل‌ها تنها راه کنترل بیماری هیداتید است. افرادی که در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند باید:

• ○ از خوردن یا نوشیدن هر چیزی که ممکن است با مدفوع سگ تماس داشته باشد خودداری کنید.
• ○ سگ‌ها را توسط دامپزشک آموزش دیده و نه در خانه کرم‌زدایی کنید.
• ○ با سگ‌هایی که ممکن است آلوده باشند تماس نداشته باشید.
• ○ از ذبح گوسفند یا دام دیگر در خانه خودداری کنید.
• ○ جلوگیری از خوردن گوسفند آلوده توسط سگ
• ○ میوه‌ها و سبزیجات را قبل از مصرف بشویید.
• ○ دست‌های خود را به طور مکرر با آب و صابون بشویید، به‌خصوص قبل از تهیه غذا یا بعد از دست زدن به سگ.

چشم‌انداز فرد مبتلا به بیماری هیداتید چیست؟

● بیماری هیداتید درمان نشده می‌تواند کشنده باشد. کیست‌ها ممکن است به قدری بزرگ شوند که اندام آسیب دیده به طور کامل از کار بیفتد. کیست‌های پاره شده می‌توانند باعث آنافیلاکسی که یک واکنش آلرژیک تهدیدکننده زندگی است شوند.

چه زمانی باید در مورد بیماری هیداتید به پزشک مراجعه کنم؟

● اگر هر یک از علائم بیماری هیداتید را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر در یک محیط پرخطر برای بیماری هیداتید بوده‌اید، به او بگویید.

 

● این اطلاعات می‌تواند به پزشک کمک کند تا بین کیست هیداتید و کیست ساده تمایز قائل شود. تشخیص و درمان زودهنگام تا حد زیادی خطر عوارض جدی سلامتی یا مرگ را کاهش می‌دهد