محققان دانشگاه تحصیلات تکمیلی در علوم پایه‌ی زنجان با همکاری پژوهشگران دانشگاه امیرکبیر در تحقیقات اخیر خود، حسگری زیستی طراحی کرده‌اند که قادر به تعیین مقادیر ناچیز گلوکز در نمونه‌ی ادرار است.
به گزارش سرویس علمی ایسنا، دکتر سید حبیب کاظمی، عضو هیأت علمی دانشگاه زنجان و محقق طرح با بیان این که این حسگر در کنار قدرت تشخیص بالا، از تکرارپذیری و سرعت بالایی برخوردار بوده و به روشی ساده و کم هزینه قابل ساخت است، اظهار کرد: اهمیت تشخیص بیماری دیابت، ضرورت تعیین دقیق سطح گلوکز را در تشخیص‌های بالینی افزایش داده است. روش متداول تعیین گلوکز، اندازه‌گیری این گونه در نمونه‌های خون اشخاص است که علاوه بر ایجاد درد در هنگام نمونه‌گیری، هزینه‌ی بالایی دارد. علاوه بر این نیاز به دقت و مراقبت بالا در جلوگیری از ایجاد عفونت در شخص نیز لازمه‌ی این روش است.
به گفته کاظمی، هدف از این کار، ساخت زیست حسگری ساده با تکرارپذیری مناسب برای اندازه‌گیری گلوکز و در نتیجه تشخیص دیابت بوده است.
این محقق در ادامه درمورد مزیت‌های این حسگر گفت: اهمیت نتایج این طرح در قابلیت زیست حسگر پیشنهادی برای اندازه‌گیری مقادیر بسیار کم گلوکز در نمونه‌ی ادرار است. روش به کار رفته در ساخت حسگر کم هزینه بوده و در مقایسه با روش متداول که مبتنی بر اندازه‌گیری در نمونه‌ی خون شخص است، بویژه برای اطفال، بدون درد خواهد بود.
وی تصریح کرد: با توجه به امکان اندازه‌گیری میزان گلوکز در نمونه‌ی ادرار با استفاده از این زیست حسگر، مشکلاتی نظیر ترس از ایجاد عفونت یا انتقال بیماری‌های خطرناک از طریق نمونه‌گیری خون نیز رفع می‌شود.
کاظمی در ادامه با اشاره به دیگر مزایای این حسگر افزود: در این طرح نانوترکیب گرافن- نانوذرات طلا بدون استفاده از مواد پلیمری برای جدا نگه داشتن نانوصفحات گرافنی و کاهش امکان کلوخه شدن آن‌ها و در نتیجه بالا ماندن حساسیت زیست حسگر طراحی شده است. این درحالی است که در کارهای مشابه از مواد اتصال دهنده‌ی یونی و پلیمری بهره گرفته شده است. استفاده از مواد پلیمری کاهش سرعت پاسخ دهی حسگر و حساسیت آن را در پی خواهد داشت. همچنین زیست حسگر تهیه شده در این کار، سرعت پاسخ دهی و حد تشخیص غلظتی پایین‌تری نسبت به بیشتر نمونه‌های گزارش شده در کارهای مشابه از خود نشان داد.
محقق طرح در مورد روند ساخت این حسگر خاطرنشان کرد: در روند دستیابی به اهداف مورد نظر، ابتدا نانوصفحات اکسید گرافن به روش اصلاح شده‌ی هامر تهیه شد. سپس با احیای جزیی این نانوصفحات و تبدیل آن به اکسید گرافن احیا شده، نانوذرات طلا روی آن‌ها تثبیت شد. در ادامه آنزیم گلوکز اکسیداز نیز روی نانوترکیب تهیه شده از نانوذرات طلا و نانوصفحات اکسید گرافن احیا شده قرار گرفت. در نهایت مطالعات الکتروشیمیایی و همچنین مشخصه‌یابی نانوترکیب تهیه شده صورت گرفت و میزان گلوکز به کمک این حسگر در نمونه‌های استاندارد و همچنین نمونه‌ی واقعی اندازه‌گیری شد.
وی تصریح کرد: کمترین غلظت قابل تشخیص به کمک این زیست حسگر 0.06 میکرومولار و عدم قطعیت در نتایج آن کمتر از شش درصد بوده است.
نتایج این تحقیقات که حاصل همکاری دکتر سید حبیب کاظمی، عضو هیأت علمی دانشگاه زنجان، دکتر فرهاد شریف، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و سینا صبوری، دانش آموخته‌ی کارشناسی ارشد پلیمر از دانشگاه امیر کبیر است، در مجله Materials Science and Engineering C منتشر شده است.
درج نظر