سرطان معده (آدنوکارسینوم معده) چیست؟

● سرطان معده زمانی رخ می دهد که سلول‌های سرطانی در پوشش داخلی معده رشد ‌کنند. تشخیص آن می تواند دشوار باشد زیرا غالبا افراد در مراحل اولیه علائمی ندارند. در نتیجه، تا زمانی که به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند، تشخیص داده نمی‌شود.

 

● حتی اگر تشخیص و درمان سرطان معده دشوار باشد، کسب دانش لازم برای مدیریت این بیماری بسیار مهم است.

چه چیزی باعث سرطان معده می شود؟

● معده (همراه با مری) تنها بخشی از بخش بالایی دستگاه گوارش است. معده مسئول هضم غذا و سپس انتقال مواد مغذی به سایر اندام های گوارشی، یعنی روده کوچک و بزرگ است.

 

● سرطان معده زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های سالم در قسمت فوقانی دستگاه گوارش سرطانی می‌شوند و خارج از کنترل رشد و تومور تشکیل می‌دهند. این روند به طور کلی به کندی اتفاق می افتد. معمولا سرطان معده در طی سالیان متمادی ایجاد می شود.

عوامل خطر سرطان معده

● عوامل متعددی وجود دارند که ممکن است خطر ایجاد سلول های سرطانی در معده را افزایش دهند. این عوامل خطر شامل بیماری ها و شرایط خاصی هستند، مانند:

 

• ○ عفونت های باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری (عفونت رایج معده که گاهی اوقات می تواند منجر به زخم شود)
• ○ تومور در سایر قسمت های دستگاه گوارش
• ○ پولیپ معده (رشد غیرطبیعی بافتی که روی پوشش معده تشکیل می شود)
• ○ سندرم های ژنتیکی ارثی، مانند سندرم لینچ و سندرم لی فرامنی (Li-Fraumeni)

 

● سرطان معده نیز در میان افراد زیر شایع تر است:

• ○ افراد مسن، معمولاً افراد 60 ساله و بالاتر
• ○ مردان
• ○ افرادی که سیگار می کشند
• ○ افرادی که اضافه وزن دارند یا مبتلا به چاقی هستند
• ○ افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند
• ○ افرادی که اصالتاً آسیایی (مخصوصاً کره ای یا ژاپنی)، آمریکای جنوبی یا اروپای شرقی هستند

 

● در حالی که سابقه پزشکی می تواند خطر ابتلا به سرطان معده را تحت تاثیر قرار دهد، برخی از عوامل سبک زندگی نیز می توانند نقش داشته باشند. مانند:

• ○ خوردن زیاد غذاهای شور یا فرآوری شده
• ○ مصرف زیاد گوشت
• ○ مصرف کم یا به ندرت میوه
• ○ نوشیدن زیاد الکل (حداقل سه نوشیدنی در روز)
• ○ ورزش نکردن به اندازه کافی
• ○ سیگار کشیدن
• ○ غذا را به درستی نگهداری یا پخته نکنید

 

● اگر فکر می کنید در معرض خطر ابتلا به سرطان معده هستید، ممکن است نیاز باشد آزمایش غربالگری انجام دهید. آزمایش های غربالگری زمانی انجام می شوند که افراد در معرض خطر بیماری های خاصی هستند اما هنوز علائمی از خود نشان نمی دهند.

علائم سرطان معده

● با توجه به جامعه سرطان آمریکا، معمولاً هیچ علامت یا نشانه اولیه ای برای سرطان معده وجود ندارد. یعنی این که مردم اغلب تا زمانی که سرطان به مرحله پیشرفته نرسد، متوجه نمی شوند.

 

● در برخی موارد، ممکن است علائم بیماری وجود داشته باشد. برخی از شایع ترین علائم سرطان معده عبارتند از:

• ○ دل درد مکرر
• ○ از دست دادن اشتها
• ○ نفخ مداوم
• ○ سوء هاضمه و آروغ مکرر
• ○ سیری زودرس (احساس سیری بعد از صرف مقدار کمی غذا)
• ○ خستگی مفرط
• ○ درد مداوم شکم

 

● بسیاری از این علائم در سایر شرایط، مانند زخم یا عفونت معده، رایج هستند. این حالت می تواند تشخیص سرطان معده را دشوار کند. اگر علائم احتمالی سرطان معده را دارید که بهتر نشدند، باید به پزشک مراجعه کنید.

 

● هنگامی که سرطان گسترش یابد، این فرآیند متاستاز نامیده می شود. علائم سرطان معده پیشرفته یا متاستاتیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ○ مدفوع خونی
• ○ تهوع و استفراغ
• ○ وجود توده در بالای معده
• ○ زردی (اگر سرطان به کبد برسد)
• ○ کاهش وزن بدون دلیل مشخص

 

● علائم سرطان معده در زنان شبیه به مردان است، اما این وضعیت در مردان شایع تر است. علائم در کودکان ممکن است شامل یبوست یا اسهال باشد، اما در غیر این صورت مانند بزرگسالان است.

چگونه تشخیص داده می شود؟

● از آنجایی که افراد مبتلا به سرطان معده به ندرت علائم را در مراحل اولیه نشان می دهند، این بیماری اغلب تا زمانی که پیشرفته تر نشده باشد، تشخیص داده نمی شود.

 

● تشخیص سرطان معده شامل معاینه فیزیکی برای بررسی هر گونه ناهنجاری است. پزشک همچنین ممکن است با استفاده از آزمایش مدفوع برای بررسی خون در آن به همراه آزمایش خون برای بررسی کم خونی، خونریزی احتمالی در معده را بررسی کند.

 

● در صورتی که پزشک معتقد است علائم بیماری را دارید، ممکن است نیاز به انجام آزمایش های تشخیصی بیشتری برای سرطان معده باشد. تست های تشخیصی به طور خاص تومورهای مشکوک و سایر ناهنجاری ها را در معده و مری بررسی می کنند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• ○ آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی
• ○ بیوپسی
• ○ تست های تصویربرداری، مانند سی تی اسکن و اشعه ایکس

مراحل سرطان معده

● مرحله سرطان معده نشان دهنده میزان گسترش سرطان در بدن است.

 

● معمولاً از سیستم TNM کمیته مشترک سرطان آمریکا برای تعیین مرحله سرطان معده استفاده می شود. این سیستم به سه حوزه نگاه می کند:

• ○ دسته T: اندازه تومور و میزان گسترش آن
• ○ دسته N: تا چه اندازه سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته است
• ○ دسته M: آیا سرطان به نواحی دوردست بدن گسترش یافته است یا خیر

 

● یافته های هر دسته برای تعیین مرحله 0 تا 4 استفاده می شوند. تعداد کمتر نشان دهنده مرحله اولیه سرطان است. در حالی که رشد و گسترش تومور متفاوت است، به طور کلی، هر مرحله شامل:

 

○ مرحله 0. سلول های غیرطبیعی یا سرطانی فقط در سطح پوشش معده وجود دارد، اما سرطان به غدد لنفاوی یا سایر قسمت های بدن گسترش نیافته است.

 

○ مرحله 1. تومور به لایه های عمیق تر معده گسترش یافته است. سرطان ممکن است به یک یا دو غدد لنفاوی اطراف معده گسترش یافته باشد یا نه، اما به سایر قسمت‌های بدن سرایت نکرده است.

 

○ مرحله 2. تومور به لایه های عمیق تر معده رسیده است و سرطان معمولاً به غدد لنفاوی گسترش یافته است. به سایر قسمت های بدن سرایت نکرده است.

 

○ مرحله 3. تومور عمیق تر به لایه های معده و احتمالاً به اندام های مجاور رشد کرده است. سرطان احتمالاً به غدد لنفاوی گسترش یافته است، اما به نقاط دوردست بدن نرسیده است.

 

○ مرحله 4. سرطان ممکن است به لایه های عمیق تر معده یا غدد لنفاوی مجاور رسیده باشد، اما این یک الزام نیست. در این مرحله سرطان به نقاط دورتر بدن مانند ریه، مغز یا کبد گسترش یافته است.

 

● تا زمانی که سرطان به نقاط دورتر بدن سرایت نکرده باشد، بین مرحله 0 تا 3 خواهد بود. اگر به نواحی دیگر سرایت کرده باشد، تشخیص سرطان معده مرحله 4 خواهد بود.

 

● مراحل مختلف درمان و میزان بقای مورد انتظار متفاوتی دارند. با سرطان در مراحل اولیه که فقط در معده است، 69.9 درصد احتمال برای زنده ماندن 5 سال پس از تشخیص وجود دارد. برای سرطان مرحله بعدی که به مناطق دوردست بدن رسیده است، شانس بقای 5 ساله به 5.5 درصد کاهش می یابد.

درمان سرطان معده

● سرطان معده معمولاً با یک یا چند مورد از موارد زیر درمان می شود:

• ○ شیمی درمانی
• ○ پرتو درمانی
• ○ عمل جراحی
• ○ ایمونوتراپی، که توانایی سیستم ایمنی را برای پاسخ به سرطان تحریک یا بهبود می بخشد

 

● برنامه درمانی دقیق به منشا و مرحله سرطان بستگی دارد. سن و سلامت کلی نیز می تواند نقش داشته باشد.

 

● گذشته از درمان سلول های سرطانی در معده، هدف از درمان جلوگیری از گسترش سلول ها است. سرطان معده، زمانی که درمان نشود، ممکن است به نواحی زیر گسترش یابد:

• ○ ریه ها
• ○ گره های لنفاوی
• ○ استخوان ها
• ○ کبد

پیشگیری از سرطان معده

● سرطان معده به تنهایی قابل پیشگیری نیست. با این حال، می توانید خطر ابتلا به همه سرطان ها را با موارد زیر کاهش دهید:

• ○ حفظ وزن متوسط
• ○ خوردن یک رژیم غذایی متعادل
• ○ محدود کردن مصرف الکل
• ○ اجتناب از سیگار کشیدن
• ○ ورزش منظم

 

● در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی را تجویز کنند که می تواند به کاهش خطر سرطان معده کمک کند. معمولاً برای افرادی انجام می شود که دارای یک بیماری پیش سرطانی هستند یا بیماری های دیگری دارند که از این دارو نیز سود می برند.

 

● همچنین ممکن است نیاز به آزمایش غربالگری زودهنگام باشد. این آزمایش می تواند در شناسایی سرطان معده مفید باشد. پزشک با استفاده از یکی از تست های غربالگری سرطان معده زیر علائم بیماری را بررسی کند:

• ○ معاینه بدنی
• ○ آزمایشات آزمایشگاهی مانند آزمایش خون و ادرار
• ○ روش های تصویربرداری، مانند اشعه ایکس
• ○ آندوسکوپی، که در آن یک لوله با یک عدسی به سمت گلو هدایت می شود تا مناطق غیر طبیعی را جستجو کند.
• ○ آزمایشات ژنتیکی

چشم انداز بلند مدت

● اگر تشخیص در مراحل اولیه سرطان معده انجام شود، شانس بهبودی بیشتر است. طبق NCI، انتظار می رود حدود 32 درصد از افراد مبتلا به سرطان معده حداقل 5 سال پس از تشخیص زنده بمانند.

 

● اکثر این بازماندگان یک تشخیص موضعی دارند. بدان معناست که معده منبع اصلی سرطان بوده و گسترش نیافته است. زمانی که منشا آن ناشناخته باشد، تشخیص و مرحله بندی سرطان می تواند دشوار باشد. این امر درمان سرطان را سخت تر می کند.

 

● همچنین درمان سرطان معده پس از رسیدن به مراحل بعدی دشوارتر است. اگر سرطان پیشرفته تر باشد، ممکن است نیاز باشد در یک کارآزمایی بالینی شرکت کنید.

 

● کارآزمایی‌های بالینی به تعیین اینکه آیا یک روش پزشکی جدید، دستگاه یا سایر درمان‌ها برای درمان بیماری‌ها و شرایط خاص مؤثر است یا خیر کمک می‌کنند.