● سرطان زمانی اتفاق می‌افتد که جهش‌های ژنتیکی غیرطبیعی در سلول‌ها باعث تقسیم سریع آنها شود. می‌توان جهش‌ها را به ارث برد یا به دلیل عوامل محیطی ایجاد شوند.
سرطان چیست؟
● سرطان گروه بزرگی از بیماری‌ها است و زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی به سرعت تقسیم شده و می‌توانند به بافت‌ها و اندام‌های دیگر گسترش یابند.
● این سلول‌ها با رشد سریع ممکن است باعث ایجاد تومور شوند. همچنین ممکن است عملکرد منظم بدن را مختل کنند.
● سرطان یکی از علل اصلی مرگ و میر در جهان است. کارشناسان هر روز در تلاش هستند تا درمان‌های جدید سرطان را آزمایش کنند.
چه چیزی باعث سرطان می‌شود؟
● علت اصلی سرطان، جهش یا تغییرات DNA در سلول‌ها است. جهش‌های ژنتیکی می‌توانند ارثی باشند. همچنین می‌توانند پس از تولد در نتیجه نیروهای محیطی ایجاد شوند.
● این علل خارجی که سرطان زا نامیده می‌شوند، می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- ○ مواد سرطان زا فیزیکی مانند اشعه و اشعه ماورای بنفش (UV).
- ○ مواد سرطان‌زای شیمیایی مانند دود سیگار، آزبست، الکل، آلودگی هوا، غذا و آب آشامیدنی آلوده
- ○ سرطان زای بیولوژیکی مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها
● بر اساس WHO، حدود 33 درصد از مرگ‌ومیرهای ناشی از سرطان ممکن است ناشی از تنباکو، الکل، شاخص توده بدنی بالا (BMI)، مصرف کم میوه و سبزیجات و عدم فعالیت بدنی کافی است.
عوامل خطر
● برخی عوامل خطر ممکن است احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهند. این عوامل خطر می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- ○ استفاده از تنباکو
- ○ مصرف زیاد الکل
- ○ براساس یک بررسی در سال 2017، یک رژیم غذایی ناسالم، با گوشت قرمز و فراوری شده، نوشیدنی‌های شیرین و تنقلات شور، غذاهای نشاسته‌ای و کربوهیدرات‌های تصفیه شده از جمله قندها و غلات فرآوری شده مشخص می‌شود.
- ○ کمبود فعالیت بدنی
- ○ قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا
- ○ قرار گرفتن در معرض تشعشع
- ○ قرار گرفتن محافظت نشده در معرض نور UV، مانند نور خورشید
- ○ عفونت توسط ویروس‌های خاصی از جمله هلیکوباکترپیلوری، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، هپاتیت B، هپاتیت C، ایدز و ویروس اپشتین بار که باعث مونونوکلئوز عفونی می‌شود.
● خطر ابتلا به سرطان با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. طبق گفته مؤسسه ملی سرطان (NCI) به طور کلی، به نظر می‌رسد خطر ابتلا به سرطان تا سن 70 یا 80 سالگی افزایش می‌یابد و سپس کاهش می‌یابد.
● یک بررسی در سال 2020 نشان داد که سرطان ممکن است نتیجه موارد زیر باشد:
- ○ مکانیسم‌های کمتر مؤثر ترمیم سلولی که با افزایش سن به وجود می‌آیند
- ○ تجمع عوامل خطر در طول زندگی
- ○ مدت زمان قرار گرفتن در معرض مواد سرطان زا
● برخی از بیماری‌های موجود که باعث التهاب می‌شوند نیز ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. به عنوان مثال کولیت اولسراتیو، یک بیماری التهابی مزمن روده است.
انواع سرطان
● سرطان‌ها به خاطر ناحیه‌ای که در آن شروع می‌شوند و نوع سلولی که از آن ساخته شده‌اند، نام‌گذاری می‌شوند، حتی اگر به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند. به عنوان مثال، سرطانی که از ریه‌ها شروع می‌شود و به کبد گسترش می‌یابد، همچنان سرطان ریه نامیده می‌شود.
● همچنین چندین اصطلاح بالینی برای انواع خاصی از سرطان استفاده می‌شود:
- ○ کارسینوم سرطانی است که از پوست یا بافت‌هایی که سایر اندام‌ها را پوشانده‌اند شروع می‌شود.
- ○ سارکوم سرطان بافت‌های همبند مانند استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، غضروف‌ها و رگ‌های خونی است.
- ○ لوسمی سرطان مغز استخوان است که سلول‌های خونی را ایجاد می‌کند.
- ○ لنفوم و میلوما سرطان‌های سیستم ایمنی هستند.
● انواع دیگر سرطان عبارتند از:
- ○ سرطان آپاندیس
- ○ سرطان مثانه
- ○ سرطان استخوان
- ○ سرطان مغز
- ○ سرطان پستان
- ○ سرطان دهانه رحم
- ○ سرطان کولون یا کولورکتال
- ○ سرطان اثنی عشر
- ○ سرطان گوش
- ○ سرطان آندومتری
- ○ سرطان مری
- ○ سرطان قلب
- ○ سرطان کیسه صفرا
- ○ سرطان کلیه یا کلیه
- ○ سرطان حنجره
- ○ سرطان خون
- ○ سرطان لب
- ○ سرطان کبد
- ○ سرطان ریه
- ○ لنفوم
- ○ مزوتلیوما
- ○ میلوما
- ○ سرطان‌های دهان
- ○ سرطان تخمدان
- ○ سرطان پانکراس
- ○ سرطان آلت تناسلی
- ○ سرطان پروستات
- ○ سرطان رکتوم
- ○ سرطان پوست
- ○ سرطان روده کوچک
- ○ سرطان طحال
- ○ سرطان معده
- ○ سرطان بیضه
- ○ سرطان تیروئید
- ○ سرطان رحم
- ○ سرطان واژن
- ○ سرطان فرج
اهمیت تشخیص زودهنگام سرطان
● تشخیص زودهنگام زمانی است که سرطان در مراحل اولیه پیدا شود. این کار می‌تواند اثربخشی درمان را افزایش داده و میزان مرگ و میر را کاهش دهد.
● غربالگری سرطان ممکن است به تشخیص زودهنگام علائم سرطان کمک کند. برخی از غربالگری‌های رایج سرطان شامل:
○ سرطان دهانه رحم و سرطان پروستات. برخی از غربالگری‌ها، مانند سرطان دهانه رحم و سرطان پروستات، ممکن است به عنوان بخشی از معاینات معمول انجام شود.
○ سرطان ریه. غربالگری سرطان ریه ممکن است به طور منظم برای کسانی که عوامل خطر خاصی دارند انجام شود.
○ سرطان پوست. در صورت داشتن نگرانی‌های پوستی یا در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست، غربالگری سرطان پوست ممکن است توسط متخصص پوست انجام شود.
○ سرطان روده بزرگ. انجمن سرطان آمریکا (ACS) غربالگری‌های منظم سرطان کولورکتال را از سن 45 سالگی توصیه می‌کند. این غربالگری‌ها معمولاً در طول کولونوسکوپی انجام می‌شوند. بر اساس بررسی سال 2017، کیت‌های تست در خانه ممکن است قادر به تشخیص برخی از انواع سرطان کولورکتال باشند.
○ سرطان پستان. ماموگرافی برای آزمایش سرطان سینه برای زنان 45 ساله و بالاتر توصیه می‌شود، اما ممکن است نیاز باشد غربالگری را از سن 40 سالگی شروع کنید.
● اگر سابقه خانوادگی سرطان دارید یا در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان هستید، رعایت توصیه‌های غربالگری پزشک بسیار مهم است.
● در حالی که تشخیص علائم هشدار دهنده سرطان ممکن است به افراد مبتلا به سرطان در جستجوی تشخیص و درمان کمک کند، تشخیص زودهنگام برخی از سرطان‌ها دشوارتر است و ممکن است تا مراحل بعدی علائم را نشان ندهند.
● علائم و نشانه‌های سرطان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ○ رشد توده‌ها درون یا بیرون بدن
- ○ کاهش وزن غیر قابل توضیح
- ○ تب
- ○ خستگی
- ○ درد
- ○ عرق شبانه
- ○ تغییرات در هضم
- ○ تغییرات در پوست
- ○ سرفه
● انواع خاصی از سرطان‌ها اغلب علائم هشدار دهنده خاص خود را دارند. اگر علائم غیرقابل توضیحی را تجربه می‌کنید، بهتر است برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
سرطان چگونه رشد و گسترش می‌یابد؟
تقسیم سلولی غیرطبیعی
● سلول‌های طبیعی بدن رشد و تقسیم می‌شوند. هر کدام یک چرخه زندگی دارند که بر اساس نوع سلول تعیین می‌شود. وقتی سلول‌ها آسیب می‌بینند یا می‌میرند، سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.
● سرطان این فرآیند را مختل می‌کند و باعث رشد غیرطبیعی سلول‌ها می‌شود. این حالت در اثر تغییرات یا جهش در DNA سلول ایجاد می‌شود.
● DNA هر سلول دارای دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد و چگونه رشد و تقسیم شود. جهش اغلب در DNA رخ می‌دهد، اما معمولاً سلول‌ها این اشتباهات را اصلاح می‌کنند. وقتی اشتباهی اصلاح نشود، یک سلول می‌تواند سرطانی شود.
● جهش‌ها می‌توانند باعث شوند سلول‌هایی که باید جایگزین شوند به جای مرگ، زنده بمانند و سلول‌های جدید در مواقعی که به آنها نیاز نیست تشکیل شوند. این سلول‌های اضافی می‌توانند به طور غیرقابل کنترلی تقسیم شوند و باعث تشکیل تومور شوند.
ایجاد تومور
● تومورها بسته به جایی که در بدن رشد می‌کنند، می‌توانند باعث مشکلات سلامتی شوند.
● همه تومورها سرطانی نیستند. تومورهای خوش‌خیم غیر سرطانی هستند و به بافت‌های مجاور گسترش نمی‌یابند.
● اما گاهی اوقات، زمانی که تومورها به اندام‌ها و بافت‌های مجاور فشار می‌آورند، بزرگ می‌شوند و باعث ایجاد مشکلاتی می‌شوند. تومورهای بدخیم سرطانی هستند و می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن حمله کنند.
متاستاز
● برخی از سلول‌های سرطانی نیز می‌توانند از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به مناطق دوردست بدن گسترش یابند. به این حالت متاستاز می‌گویند.
● سرطان‌هایی که متاستاز شده‌اند پیشرفته‌تر از سرطان‌هایی هستند که متاستاز نشده‌اند. درمان سرطان‌های متاستاتیک اغلب سخت‌تر و کشنده‌تر است.
درمان سرطان
● درمان سرطان بسته به نوع سرطان و میزان پیشرفت آن می‌تواند شامل گزینه‌های مختلفی باشد.
○ درمان موضعی. درمان موضعی معمولاً شامل استفاده از درمان‌هایی مانند جراحی یا پرتودرمانی موضعی در ناحیه خاصی از بدن یا تومور است.
○ درمان سیستمیک. درمان‌های دارویی سیستمیک، مانند شیمی‌درمانی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی، می‌توانند کل بدن را تحت تأثیر قرار دهند.
○ درمان تسکینی. مراقبت تسکینی شامل تسکین علائم سلامت مرتبط با سرطان، مانند مشکلات تنفسی و درد است.
● درمان‌های مختلف سرطان اغلب با هم برای حذف یا از بین بردن هر چه بیشتر سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
● رایج‌ترین انواع درمان عبارتند از:
جراحی
● جراحی تا حد امکان سرطان را از بین می‌برد. جراحی اغلب در ترکیب با برخی درمان‌های دیگر به منظور اطمینان از ناپدید شدن تمام سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
شیمی درمانی
● شیمی درمانی نوعی درمان تهاجمی سرطان است که از داروهای سمی برای کشتن سلول‌های سرطانی که به سرعت تقسیم می‌شوند استفاده می‌کند. ممکن است برای کوچک کردن اندازه تومور یا تعداد سلول‌های بدن و کاهش احتمال گسترش سرطان استفاده شود.
پرتو درمانی
● پرتودرمانی از پرتوهای متمرکز و قدرتمند پرتو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. پرتودرمانی که در داخل بدن انجام می‌شود، براکی‌تراپی نامیده می‌شود، در حالی که پرتو درمانی که در خارج از بدن انجام می‌شود، پرتوی خارجی نامیده می‌شود.
پیوند سلول‌های بنیادی (مغز استخوان)
● این درمان مغز استخوان بیمار را با سلول‌های بنیادی سالم ترمیم می‌کند. سلول‌های بنیادی سلول‌های تمایز نیافته‌ای هستند که می‌توانند عملکردهای مختلفی داشته باشند. این پیوندها به پزشکان اجازه می‌دهند تا از دوزهای بالاتر شیمی درمانی برای درمان سرطان استفاده کنند. پیوند سلول‌های بنیادی معمولاً برای درمان سرطان خون استفاده می‌شود.
ایمونوتراپی (بیولوژیک درمانی)
● ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن شما برای حمله به سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این درمان‌ها به آنتی‌بادی‌های شما کمک می‌کنند تا سرطان را شناسایی کنند، بنابراین می‌توانند از دفاع طبیعی بدن شما برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده کنند.
هورمون درمانی
● هورمون درمانی هورمون‌هایی را که سوخت برخی سرطان‌ها هستند را حذف یا مسدود می‌کند تا از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری کند. این درمان یک درمان رایج برای سرطان‌هایی است که ممکن است از هورمون‌ها برای رشد و گسترش استفاده کنند، مانند انواع خاصی از سرطان سینه و سرطان پروستات.
درمان دارویی هدفمند
● دارودرمانی هدفمند از داروها برای تداخل با مولکول‌های خاصی استفاده می‌کند که به رشد و بقای سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. آزمایش ژنتیک ممکن است نشان دهد که آیا شما واجد شرایط این نوع درمان هستید یا خیر. ممکن است به نوع سرطان شما و جهش‌های ژنتیکی و ویژگی‌های مولکولی تومور بستگی داشته باشد.
آزمایشات بالینی
● کارآزمایی‌های بالینی روش‌های جدیدی را برای درمان سرطان بررسی می‌کنند. ممکن است شامل آزمایش اثربخشی داروهایی باشد که قبلاً توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تأیید شده‌اند؛ اما برای اهداف دیگر. همچنین می‌تواند شامل آزمایش داروهای جدید نیز باشد. کارآزمایی‌های بالینی می‌توانند گزینه دیگری را برای افرادی ارائه دهند که ممکن است سطح موفقیت مورد نظر خود را با درمان‌های معمولی مشاهده نکرده باشند. در برخی موارد، این درمان ممکن است به صورت رایگان ارائه شود.
طب جایگزین
● ممکن است از طب جایگزین برای تکمیل شکل دیگری از درمان استفاده شود. ممکن است به کاهش علائم سرطان و عوارض جانبی درمان سرطان، مانند حالت تهوع، خستگی و درد کمک کند. داروهای جایگزین برای سرطان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ○ طب سوزنی
- ○ یوگا
- ○ ماساژ
- ○ مراقبه
- ○ تکنیک‌های آرام‌سازی
چشم انداز سرطان
● پس از تشخیص سرطان، چشم انداز شما می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. این عوامل می‌تواند شامل موارد زیر باشند:
- ○ نوع سرطان
- ○ مرحله سرطان در تشخیص
- ○ محل سرطان
- ○ سن
- ○ سلامت عمومی
پیشگیری از سرطان
● دانستن عوامل مؤثر در بروز سرطان می‌تواند به شما کمک کند سبک زندگی داشته باشید که خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
● اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر ابتلا به سرطان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ○ اجتناب از دخانیات و دود
- ○ محدود کردن مصرف گوشت‌های فرآوری شده
- ○ خوردن یک رژیم غذایی که عمدتاً بر روی غذاهای گیاهی، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم تمرکز دارد، مانند رژیم غذایی مدیترانه‌ای
- ○ اجتناب از الکل یا نوشیدن الکل در حد اعتدال
- ○ حفظ وزن متوسط و BMI
- ○ انجام فعالیت بدنی متوسط و منظم به مدت 150 تا 300 دقیقه در هفته
- ○ با پرهیز از قرار گرفتن در معرض مستقیم خورشید و استفاده از کرم ضدآفتاب، کلاه و عینک‌آفتابی با طیف وسیع، در برابر نور خورشید محافظت کنید.
- ○ اجتناب از سولاریوم
- ○ واکسینه شدن در برابر عفونت‌های ویروسی که می‌تواند منجر به سرطان شود، مانند هپاتیت B و HPV
● به طور مرتب با یک پزشک ملاقات کنید تا بتواند شما را از نظر انواع سرطان غربالگری کند. این شانس شما را برای ابتلا به سرطان‌های احتمالی در اسرع وقت افزایش می‌دهد.
سخن آخر
● سرطان گروهی از بیماری‌های جدی است که در اثر تغییرات ژنتیکی در سلول‌ها ایجاد می‌شود. سلول‌های سرطانی غیرطبیعی ممکن است به سرعت تقسیم شده و تومور ایجاد کنند.
● عوامل خطر مانند سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، کمبود فعالیت بدنی، رژیم غذایی ناسالم، داشتن BMI بالا و ابتلا به برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها ممکن است در ایجاد سرطان نقش داشته باشند.
● غربالگری ممکن است به تشخیص زودهنگام سرطان در زمانی که درمان آن آسان‌تر باشد، کمک کند. برنامه درمانی و چشم انداز افراد مبتلا به سرطان می‌تواند به نوع سرطان، مرحله‌ای که در آن تشخیص داده می‌شود و سن و سلامت عمومی آنها بستگی داشته باشد.
درج نظر