● عدم تحمل لاکتوز به دلیل کمبود لاکتاز - آنزیمی که قند موجود در شیر به نام لاکتوز را تجزیه می‌کند، ایجاد می‌شود. علائم شایع عبارتند از نفخ، گرفتگی شکم، حالت تهوع و اسهال.
● اگر مدت کوتاهی پس از خوردن غذا احساس غرغر در شکم خود کرده‌اید، ممکن است فکر کرده باشید که آیا عدم تحمل لاکتوز دارید یا خیر.
● لاکتوز نوعی قند است که در محصولات شیر یافت می‌شود. برخی افراد نمی‌توانند آن را به درستی هضم کنند که منجر به علائم گوارشی ناخوشایند پس از مصرف لبنیات می‌شود.
● این مقاله به بررسی عدم تحمل لاکتوز و نحوه تشخیص و درمان آن می‌پردازد.
عدم تحمل لاکتوز چیست؟
● عدم تحمل لاکتوز یک اختلال گوارشی است که به دلیل ناتوانی در هضم لاکتوز، کربوهیدرات اصلی محصولات لبنی، ایجاد می‌شود. بسیار رایج است و حداقل بر دو سوم جمعیت بزرگسال جهان تأثیر می‌گذارد.
● این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که بدن شما به اندازه کافی آنزیم لاکتاز را که برای هضم لاکتوز به آن نیاز دارید، تولید نکند. افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز هنگام مصرف لبنیات دچار مشکلات گوارشی می‌شوند که می‌تواند بر کیفیت زندگی آنها تأثیر منفی بگذارد.
● این علائم شامل نفخ، اسهال و گرفتگی شکم است.
آیا می‌توانید به مرور زمان دچار عدم تحمل لاکتوز شوید؟
● لاکتوز در شیر مادر یافت می‌شود و تقریباً همه با توانایی هضم آن متولد می‌شوند. با این حال، شما می‌توانید در هر سنی، حتی تا بزرگسالی، به عدم تحمل لاکتوز مبتلا شوید. انواع مختلفی از عدم تحمل لاکتوز وجود دارد و ممکن است توسط عوامل مختلفی ایجاد شود.
علائم عدم تحمل لاکتوز
● اگر به درستی مدیریت نشود، عدم تحمل لاکتوز ممکن است باعث مشکلات گوارشی شدید شود. این علائم ممکن است به سرعت 30 تا 60 دقیقه پس از خوردن غذا ظاهر شوند.
● شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- ○ نفخ
- ○ گرفتگی شکم
- ○ گاز
- ○ اسهال
- ○ حالت تهوع
● برخی افراد نیاز فوری به توالت رفتن، استفراغ، درد زیر شکم و یبوست را نیز تجربه می‌کنند.
● اسهال به دلیل لاکتوز هضم نشده در روده کوچک شما رخ می‌دهد، که باعث می‌شود آب به دستگاه گوارش شما حرکت کند.
● هنگامی که لاکتوز به کولون شما می‌رسد، توسط باکتری‌های موجود در روده شما تخمیر می‌شود و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFAs) و گاز تشکیل می‌شود. این گاز باعث نفخ و درد می‌شود.
● شدت علائم بر اساس میزان لاکتوزی که می‌توانید تحمل کنید و مقداری که خورده‌اید متفاوت است.
● خوشبختانه، این علائم فقط برای مدت کوتاهی باقی می‌مانند. همچنین معمولاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرید، مگر اینکه مقادیر زیادی لاکتوز مصرف کنید یا شرایط دیگری داشته باشید که توسط تحریک گوارشی ناشی از عدم تحمل لاکتوز بدتر شده است.
علل و انواع عدم تحمل لاکتوز
● لاکتوز از قندهای ساده گلوکز و گالاکتوز تشکیل شده است.
● شما به آنزیم لاکتاز نیاز دارید تا لاکتوز را به گلوکز و گالاکتوز تجزیه کرده و بدن شما آنها را برای تولید انرژی جذب جریان خون می‌کند.
● بدون لاکتاز کافی، لاکتوز بدون هضم در روده شما حرکت می‌کند و باعث علائم گوارشی می‌شود.
● دلایل متعددی برای کمبود لاکتاز وجود دارد. در اینجا به انواع مختلف عدم تحمل لاکتوز اشاره شده است.
عدم تحمل لاکتوز اولیه
● عدم تحمل لاکتوز اولیه - شایع‌ترین نوع - به دلیل کاهش تولید لاکتاز با افزایش سن ایجاد می‌شود. به این ترتیب، به مرور زمان توانایی جذب لاکتوز را از دست می‌دهید.
● این شکل از عدم تحمل لاکتوز ممکن است تا حدی ژنتیکی باشد زیرا در برخی از جمعیت‌ها نسبت به سایرین شایع‌تر است.
● مطالعات تخمین می‌زنند که این بیماری کمتر از 10 درصد از مردم اروپای شمالی، حدود 50 درصد از مردم لاتین و خاورمیانه و 80 تا 99 درصد از مردم آفریقا و آسیا را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
عدم تحمل لاکتوز ثانویه
● عدم تحمل لاکتوز ثانویه در نتیجه بیماری دیگری ایجاد می‌شود که روده کوچک را تحت تأثیر قرار می‌دهد، جایی که لاکتاز تولید می‌شود. این به این دلیل است که التهاب در دیواره روده شما ممکن است منجر به کاهش موقت تولید لاکتاز شود.
● علل احتمالی عدم تحمل لاکتوز ثانویه عبارتند از بیماری کرون، بیماری سلیاک، شیمی درمانی، کولیت اولسراتیو و پیری.
عدم تحمل لاکتوز مادرزادی
● عدم تحمل لاکتوز مادرزادی در نوزادان وجود دارد. این یک نوع نادر و ارثی از این بیماری است و هر دو والدین باید دارای جهش ژنی خاص برای عدم تحمل لاکتوز مادرزادی باشند تا نوزاد با آن متولد شود.
● این نوزادان به دلیل محتوای لاکتوز شیر مادر، قادر به خوردن شیر مادر نیستند و این وضعیت در صورت عدم تشخیص سریع حتی ممکن است کشنده باشد. عوارض جانبی ممکن است شامل اسهال شدید و سطوح بالای کلسیم باشد. این وضعیت همچنین مادام العمر است.
عدم تحمل لاکتوز رشدی
● عدم تحمل لاکتوز رشدی در نوزادان نیز رخ می‌دهد. معمولاً فقط در نوزادان نارس دیده می‌شود که قبل از رشد کامل سیستم گوارشی به دنیا می‌آیند و علائمی مانند ناراحتی گوارشی را ایجاد می‌کند.
● این وضعیت معمولاً با رشد کودک به خودی خود برطرف می‌شود، اما در این بین، ممکن است نوزاد شما به جای شیر مادر به شیر خشک بدون لاکتوز نیاز داشته باشد.
عوامل خطر
● برخی از افراد ممکن است بیشتر دارای ریسک ابتلا به عدم تحمل لاکتوز باشند. عوامل خطری که باید به آنها توجه کرد عبارتند از داشتن موارد زیر:
- ○ ژن آسیایی یا آفریقایی
- ○ سابقه پزشکی مشکلات یا بیماری گوارشی
- ○ بستگانی که عدم تحمل لاکتوز دارند
- ○ نتیجه مثبت در آزمایش عدم تحمل لاکتوز
● در ادامه روش‌هایی وجود دارد که پزشک می‌تواند شما را از نظر عدم تحمل لاکتوز آزمایش کند:
تست تنفس هیدروژن
● این آزمایش هیدروژن موجود در نفس شما را پس از مصرف لاکتوز اندازه گیری می‌کند. مقادیر بالای هیدروژن نشان دهنده مشکلات گوارشی است که ممکن است به عدم تحمل لاکتوز مرتبط باشد، اما همچنین ناشی از مسائل دیگر هم ممکن است باشد.
تست تحمل لاکتوز
● این آزمایش قند خون شما را پس از مصرف لاکتوز اندازه گیری می‌کند. اگر به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستید، سطح قند خون شما تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد زیرا بدن شما نمی‌تواند لاکتوز را تجزیه کند.
آزمایش ژنتیک
● این آزمایش علل ژنتیکی عدم تحمل لاکتوز را بررسی می‌کند، اما افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ثانویه ممکن است منفی کاذب دریافت کنند.
فعالیت لاکتاز در مرز برس ژژنوم
● این روش تهاجمی و گران قیمت، نیاز به بیوپسی از مرز برس ژژنوم دارد، که بخشی از روده کوچک شما است، اما راهی قطعی برای ارزیابی فعالیت لاکتاز است.
تست اسیدیته مدفوع
● این آزمایش که اغلب برای نوزادان استفاده می‌شود، سطح اسید مدفوع را اندازه‌گیری می‌کند که در موارد عدم تحمل لاکتوز PH پایین‌تری دارد.
● همچنین اگر فکر می‌کنید به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستید، می‌توانید آزمایش حذف را خودتان انجام دهید. برای انجام این کار، لاکتوز را حداقل به مدت 2 هفته از رژیم غذایی خود حذف کنید، سپس لبنیات را دوباره وارد کنید تا ببینید آیا علائم گوارشی دارید یا خیر.
● در حالی که آزمایش حذف ممکن است به شما کمک کند تا متوجه شوید که آیا در هضم لاکتوز مشکل دارید یا خیر، تشخیص قطعی توسط یک متخصص ممکن است به شما کمک کند اگر علائم شما ناشی از بیماری دیگری باشد، از حذف بی‌مورد لبنیات از رژیم غذایی خود جلوگیری کنید.
چگونه بدون مصرف لبنیات مواد مغذی لبنیات را دریافت کنیم؟
● محصولات لبنی که شامل شیر و تمام محصولات تهیه شده از شیر است که بسیار مغذی هستند.
● در واقع، مصرف لبنیات با تراکم مواد معدنی استخوانی بالاتر مرتبط است، که ممکن است به کاهش خطر شکستگی استخوان با افزایش سن کمک کند. با این حال، افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ممکن است نیاز به کاهش یا حذف مصرف لبنیات داشته باشند و به طور بالقوه آنها را از مواد مغذی کلیدی مانند کلسیم محروم کنند. غذاهای لبنی منابع عالی کلسیم هستند، اما خوردن لبنیات برای سلامتی شما حیاتی نیست.
● شما می‌توانید بدون لبنیات از یک رژیم غذایی بسیار سالم پیروی کنید - به شرطی که سایر غذاهای سرشار از کلسیم مصرف کنید.
● برخی از منابع غیر لبنی خوب کلسیم عبارتند از:
○ غذاهای غنی شده با کلسیم غذاهای غنی شده با کلسیم شامل آب میوه‌ها، نان‌ها و شیرهای غیر لبنی مانند شیر بادام، سویا و جو دوسر هستند. فقط 1 فنجان (240 میلی لیتر) آب پرتقال غنی شده با کلسیم، 27 درصد از ارزش روزانه این ماده معدنی را تأمین می‌کند.
○ ماهی استخوان‌دار. ماهی‌های با استخوان، مانند ساردین، ماهی آزاد یا طعمه سفید، سرشار از کلسیم هستند. تنها 3 اونس (85 گرم) ماهی سالمون کنسرو شده با استخوان، 14 درصد از ارزش روزانه DV را تأمین می‌کند.
○ غذاهای گیاهی با کلسیم بالا بسیاری از غذاهای گیاهی مانند کلم پیچ و کلم بروکلی حاوی مقادیر مناسبی کلسیم هستند. فقط 1/2 فنجان (113 گرم) اسفناج آب‌پز 9 درصد کلسیم را تأمین می‌کند.
○ برای آبمیوه‌های غنی شده با کلسیم و شیرهای غیر لبنی، حتماً کارتن را قبل از استفاده تکان دهید، زیرا کلسیم می‌تواند در کف آن ته نشین شود.
● اما، به خاطر داشته باشید که کلسیم غذاهای گیاهی اغلب به دلیل وجود مواد ضد مغذی مانند فیتات و اگزالات، جذب ضعیفی دارد.
گزینه‌های درمانی برای عدم تحمل لاکتوز
● اگر نمی‌خواهید لبنیات را کنار بگذارید، چند درمان طبیعی ممکن است عدم تحمل لاکتوز را کاهش دهد.
مکمل‌های آنزیمی
● مکمل‌های آنزیمی ممکن است به بدن شما در هضم لاکتوز کمک کنند. با این حال، اثربخشی این محصولات ممکن است به طور گسترده‌ای متفاوت باشد، از عدم تأثیر قابل تشخیص تا کاهش علائم عدم تحمل لاکتوز با نتایج آزمایش تنفس هیدروژنی مطلوب‌تر.
● به این ترتیب، بهتر است قبل از استفاده از این مکمل‌ها با پزشک مشورت کنید.
قرار گرفتن در معرض لاکتوز
● اگر عدم تحمل لاکتوز دارید، مصرف منظم لاکتوز ممکن است به بدن شما کمک کند تا با آن سازگار شود.
● تاکنون مطالعات روی این استراتژی محدود است، اما نتایج اولیه نشانه‌های مثبتی را نشان می‌دهد.
● از طریق قرار گرفتن در معرض منظم لاکتوز، میکروب‌های روده شما ممکن است بتوانند به تنهایی لاکتاز کافی برای کاهش علائم عدم تحمل لاکتوز تولید کند - علی‌رغم اینکه بدن شما کمبود لاکتاز دارد.
● قوام ماده در این روش کلیدی است و شیر پرچرب مانند شیر کامل ممکن است بهترین انتخاب باشد زیرا بدن شما آن را آهسته‌تر هضم می‌کند و به طور بالقوه به باکتری‌های روده شما زمان بیشتری برای هضم لاکتوز می‌دهد.
● با این حال، تحقیقات بیشتر ضروری است.
پروبیوتیک‌ها و پری بیوتیک‌ها
● پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌هایی هستند که برای سلامتی مفید هستند، در حالی که پری بیوتیک‌ها انواع فیبر و قند هستند که به عنوان غذای این میکروارگانیسم‌ها عمل می‌کنند و باکتری‌های مفید روده شما را تغذیه می‌کنند.
● نشان داده شده است که هم پروبیوتیک‌ها و هم پری بیوتیک‌ها علائم عدم تحمل لاکتوز را کاهش می‌دهند، اگرچه اکثر مطالعات محدود هستند. برخی از انواع پروبیوتیک‌ها و پری بیوتیک‌ها ممکن است مؤثرتر از سایرین باشند.
● گمان می‌رود که سودمندترین پروبیوتیک‌ها بیفیدوباکترها و سویه‌های لاکتوباسیلوس هستند که اغلب در ماست‌ها و مکمل‌های پروبیوتیک یافت می‌شوند.
آیا هنوز هم می‌توانید لبنیات با عدم تحمل لاکتوز بخورید؟
● تمام غذاهای لبنی حاوی لاکتوز هستند، اما این بدان معنا نیست که در صورت عدم تحمل لاکتوز، مصرف آنها کاملا ممنوع است. اکثر افراد مبتلا به این بیماری می‌توانند مقادیر کمی لاکتوز را تحمل کنند.
● تصور می‌شود که افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز می‌توانند تا 18 گرم لاکتوز را در طول روز تحمل کنند. در واقع، تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از افراد می‌توانند تا 12 گرم را در یک وعده تحمل کنند، که تقریبا مقدار موجود در 1 فنجان (240 میلی لیتر) شیر است. برخی از محصولات لبنی نیز به طور طبیعی دارای لاکتوز کمی هستند. به عنوان مثال، کره فقط حاوی مقادیر کمی لاکتوز است.
● برخی از پنیرها مانند پارمزان، چدار و سوئیس نیز کمتر از 1 گرم لاکتوز در هر وعده 1 اونس (28 گرم) دارند. به طور کلی، پنیرهای سفت نسبت به پنیرهای نرم دارای لاکتوز کمتری هستند.
● جالب اینجاست که ماست نسبت به سایر انواع لبنیات در افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز علائم کمتری ایجاد می‌کند. این ممکن است به این دلیل باشد که پروبیوتیک‌ها – یا باکتری‌های مفید – موجود در ماست دارای آنزیم لاکتاز هستند که به بدن شما در تجزیه لاکتوز کمک می‌کنند.
● عدم تحمل لاکتوز مجموعه‌ای از علائم ناشی از کمبود لاکتاز - آنزیمی است که قند شیر به نام لاکتوز را تجزیه می‌کند. اگر این بیماری را دارید، علائم پس از مصرف لاکتوز که در محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر وجود دارد، بروز می‌کند.
● این علائم که ممکن است مدت کوتاهی پس از خوردن غذا بروز کنند، شامل درد شکم و اسهال است.
● بسیاری از افراد عدم تحمل لاکتوز دارند و راه‌های زیادی برای تنظیم رژیم غذایی خود برای جلوگیری یا محدود کردن لاکتوز وجود دارد.
● اگر نگران این هستید که نمی‌توانید لبنیات را تحمل کنید، مطمئن باشید که غذاها و نوشیدنی‌های متعددی وجود دارد که می‌توانید همراه با تعدادی گزینه درمانی برای کمک به پیشگیری یا کاهش علائم داشته باشید.
درج نظر