آریپیپرازول Aripiprazole


● اریپیپرازول دارویی است که متعلق به کلاس داروهای ضد روان پریشی غیر معمول است.

● این دارو برای درمان شرایط مختلف روانپزشکی از جمله اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و اختلال افسردگی اساسی استفاده می شود.

● آریپیپرازول با تعدیل فعالیت برخی انتقال دهنده های عصبی در مغز، به ویژه دوپامین و سروتونین، عمل می کند.

● این به بازیابی تعادل این انتقال دهنده های عصبی کمک می کند و در نتیجه علائم مرتبط با روان پریشی، اختلالات خلقی و بی قراری را کاهش می دهد.

 

مکانیسم اثر

● آریپیپرازول اثرات درمانی خود را از طریق مکانیسمی اعمال می کند که شامل آگونیسم جزئی در گیرنده های دوپامین D2 و سروتونین 5-HT1A و آنتاگونیسم در گیرنده های سروتونین 5-HT2A است.

● به عنوان تثبیت کننده سیستم دوپامین عمل می کند و فعالیت دوپامین را در مغز تعدیل می کند.

● نحوه دقیق عملکرد آریپیپرازول برای درمان بیماری های روانپزشکی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی به طور کامل شناخته نشده است، اما مشخصات دارویی منحصر به فرد آن به اثرات درمانی آن کمک می کند.

 

فارماکودینامیک

● فارماکودینامیک آریپیپرازول شامل تعاملات آن با گیرنده های خاص در مغز، به ویژه گیرنده های دوپامین و سروتونین است.

● آریپیپرازول با عمل به عنوان آگونیست جزئی در گیرنده های D2 می تواند فعالیت دوپامین را تعدیل کند.

● همچنین به عنوان یک آنتاگونیست در گیرنده‌های 5-HT2A عمل می‌کند که ممکن است به اثربخشی آن در درمان علائم خاص مرتبط با اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی کمک کند.

فارماکوکینتیک

● آریپیپرازول پس از مصرف خوراکی به خوبی جذب می شود و حداکثر غلظت پلاسمایی آن در عرض 3 تا 5 ساعت به دست می آید.

● متابولیسم گذر اول گسترده در کبد، عمدتاً توسط آنزیم CYP3A4 انجام می شود.

● متابولیت فعال، دهیدروآریپیپرازول نیز به اثرات دارویی آن کمک می کند.

موارد مصرف آریپیپرازول

اسکیزوفرنی:
● آریپیپرازول برای درمان اسکیزوفرنی در بزرگسالان و نوجوانان 13 سال و بالاتر نشان داده شده است.

اختلال دوقطبی:
● آریپیپرازول برای درمان اپیزودهای شیدایی یا مختلط مرتبط با اختلال دوقطبی I در بزرگسالان و بیماران اطفال 10 ساله و بالاتر نشان داده شده است.

اختلال افسردگی اساسی:
● آریپیپرازول به عنوان یک درمان کمکی برای اختلال افسردگی اساسی در بزرگسالان در صورت استفاده همراه با داروهای ضد افسردگی نشان داده می شود.

 

مقدار مصرف آریپیپرازول

● دوز آریپیپرازول بسته به شرایط خاص تحت درمان و عوامل فردی بیمار می تواند متفاوت باشد.

● پیروی از دوز تجویز شده توسط پزشک بسیار مهم است.

● آریپیپرازول به اشکال مختلف از جمله قرص، قرص متلاشی کننده خوراکی و محلول تزریقی موجود است.

موارد منع مصرف

● آریپیپرازول در افرادی که حساسیت یا واکنش آلرژیک شناخته شده به آریپیپرازول یا هر یک از اجزای آن دارند منع مصرف دارد.

● نباید همزمان با داروهایی که فاصله QT را طولانی می کنند استفاده شود، زیرا ممکن است خطر آریتمی را افزایش دهد.

● آریپیپرازول در بیماران با سابقه سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS) منع مصرف دارد.

● قبل از شروع درمان با آریپیپرازول، مشورت با یک پزشک برای فهرست کامل موارد منع مصرف و ارزیابی عوامل فردی بیمار مهم است.

 

عوارض جانبی آریپیپرازول

عوارض جانبی رایج آریپیپرازول ممکن است شامل موارد زیر باشد:
● تهوع و استفراغ
سردرد
● سرگیجه
● خستگی
بیخوابی
● بی قراری
● افزایش وزن
● یبوست
● آکاتیسیا (بی قراری درونی)
● علائم خارج هرمی (مانند لرزش یا سفتی)

عوارض جانبی جدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
● سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS)
● دیسکینزی دیررس (حرکات غیرارادی)
● تغییرات متابولیک (مانند هیپرگلیسمی یا دیس لیپیدمی)
● افت فشار خون ارتواستاتیک
● تشنج

 

تداخلات دارویی

آنتازولین

داروهای مضعف سیستم عصبی مرکزی:
● آریپیپرازول ممکن است اثرات آرام بخش دیگر داروهای مضعف سیستم عصبی مرکزی مانند الکل، بنزودیازپین ها و مواد افیونی را افزایش دهد.

داروهای ضد افسردگی:
● آریپیپرازول ممکن است با داروهای ضد افسردگی خاصی مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) تداخل داشته باشد و خطر ابتلا به سندرم سروتونین را افزایش دهد.

مهارکننده‌ها و محرک‌های قوی CYP3A4:
● متابولیسم آریپیپرازول ممکن است تحت تأثیر داروهایی قرار گیرد که آنزیم CYP3A4 را مهار یا القاء می‌کنند و به طور بالقوه اثربخشی یا عوارض جانبی آن را تغییر می‌دهند.

 

هشدارها

افزایش مرگ و میر در بیماران سالمند مبتلا به روان پریشی مرتبط با دمانس:
● بیماران سالمند مبتلا به روان پریشی مرتبط با دمانس که با آریپیپرازول درمان می شوند، در مقایسه با دارونما در معرض خطر مرگ و میر بیشتری هستند.

● آریپیپرازول برای درمان روان پریشی مرتبط با زوال عقل تایید نشده است.

افکار و رفتارهای خودکشی:
● آریپیپرازول و سایر داروهای ضد افسردگی ممکن است خطر افکار و رفتارهای خودکشی را به خصوص در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان افزایش دهند.

● هنگام شروع یا تغییر دوز آریپیپرازول، نظارت دقیق ضروری است.

سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS):
● آریپیپرازول، مانند سایر داروهای ضد روان پریشی، می تواند یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی به نام NMS ایجاد کند.

● علائم و نشانه‌ها عبارتند از تب بالا، سفتی عضلانی، تغییر وضعیت ذهنی و بی‌ثباتی اتونومیک.

● در صورت مشکوک شدن به NMS، مراقبت فوری پزشکی لازم است.

نکات قابل توصیه

اثرات قلبی عروقی:
● آریپیپرازول ممکن است باعث افت فشار خون ارتواستاتیک (فشار خون پایین در هنگام ایستادن) شود که می تواند منجر به سرگیجه یا غش شود. بیماران هنگام تغییر وضعیت باید محتاط باشند.

تشنج:
● در بیمارانی که سابقه تشنج یا شرایطی که آستانه تشنج را پایین می‌آورند، آریپیپرازول باید با احتیاط مصرف شود. خطر تشنج ممکن است با دوزهای بالاتر افزایش یابد.

هایپرگلیسمی و دیابت:
● آریپیپرازول با افزایش سطح قند خون مرتبط است. در بیماران دیابتی یا در معرض خطر ابتلا به دیابت، نظارت منظم بر سطح گلوکز خون توصیه می شود.

 

مصرف در بارداری

● آریپیپرازول فقط در صورتی باید در دوران بارداری استفاده شود که فواید بالقوه آن بیشتر از خطرات احتمالی باشد.

● زنان باردار باید با پزشک در مورد خطرات و مزایای بالقوه استفاده از آریپیپرازول در دوران بارداری صحبت کنند.

مصرف در شیردهی

● آریپیپرازول در شیر مادر ترشح می شود.

● تصمیم برای ادامه یا قطع شیردهی در حین مصرف آریپیپرازول باید با مشورت پزشک و با توجه به اهمیت دارو برای مادر و خطرات احتمالی برای نوزاد انجام شود.

اشکال دارو آریپیپرازول

قرص ها:
● قرص های آریپیپرازول به صورت خوراکی مصرف می شوند و دارای قوت های مختلفی هستند که امکان دوز انعطاف پذیر را فراهم می کند.

قرص های تجزیه کننده خوراکی:
● قرص های تجزیه کننده خوراکی آریپیپرازول بدون نیاز به آب به سرعت در دهان حل می شوند.

● آنها برای بیمارانی که در بلع مشکل دارند مناسب هستند.

محلول تزریقی:
● آریپیپرازول به عنوان محلول تزریقی برای تزریق عضلانی موجود است.

● این یک راه جایگزین برای تجویز برای بیمارانی که نمی توانند داروهای خوراکی مصرف کنند فراهم می کند.
"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    • سیدحسن آصفی | 1400/07/02

      باعرض سلام و وقت بخیرآیاقرص آریپیپرازول بصورت تک دارودراختلال وسواس فکری وبهبودحافظه ویادگیری تاثیردرمانی داردیاخیر؟ باتشکر

      پاسخ آقای دکتر عظیمی نیا:

      سلام. وقت بخیر
      معمولا مشکل مربوطه به صورت چند داروی اصلی و کمکی درمان می گردد ولی در صورتی که دارو توسط پزشک متخصص مربوطه تجویز شده باشد قابل استقاده به صورت تک دارو خواهد بود. نکته بسیار مهم این هست که به هیچ وجه نباید به صورت خوددرمانی استفاده شود چون تجویز نادرست عواقب زیادی دارد.