ترتینوئین Tretinoin


ترتینوئین یا آل ترانس رتینوئیک اسید (ATRA)  مشتقی طبیعی از ویتامین آ (رتینول) است.

مکانیسم اثر

ترتینوئین به گیرنده های رتینوئیک اسید(RARs) آلفا، بتا و گاما متصل می شود.گیرنده آلفا و بتا با پیشرفت لوسمی پرومیلوسیتیک حاد و سرطان سلول های سنگفرشی مرتبط است.گیرنده گاما با بافت مخاطی و استخوان در ارتباط است.

رتینوئید موجب القا تمایز و کاهش تکثیر سلول های لوسمی پرومیلوسیتک حاد، ایجاد شروع بلوغ پرومیلوسیت ها و ایجاد جمعیت سلول های پلی کلونال هماتوپوئتیک سالم در مغز استخوان و خون محیطی بیمارانی که کاملا درمان شده اند می شود.

فارماکودینامیک

رتینوئیدهایی نظیر ترتینوئین تنظیم کننده مهم تولید، تکثیر و تمایز سلولی است.

فارماکوکینتیک

  • زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی: 1-2 ساعت
  • حداکثر غلظت پلاسمایی: 347 نانوگرم در میلی لیتر
  • اتصال به پروتئین:95%
  • توسط سیتوکروم 450 کبدی متابولیزه می شود.
  • متابولیت ها :13سیس رتینوئیک اسید، 4 اکسو ترانس رتینوئیک اسید، 4 اکسو سیس رتینوئیک اسید، 4 اکسو ترانس رتینوئیک اسید گلوکورونیده
  • نیمه عمر: 0.5-2 ساعت
  • دفع:63% ادرار، 30% مدفوع

مقدار مصرف ترتینوئین

بزرگسالان

لوسمی پرومیلوسیتیک حاد

القای بهبود

روزانه 45 میلی گرم به ازای هر متر مربع منقسم در دو دوز

30 روز بعد از بهبود یا حداکثر 90 روز بعد از آغاز درمان قطع شود.

القای بهبود همراه با آنتراسیکلین

روزانه 45 میلی گرم به ازای هر متر مربع منقسم در دو دوز

30 روز بعد از بهبود یا حداکثر 90 روز بعد از آغاز درمان قطع شود.

کودکان

لوسمی پرومیلوسیتیک حاد

القای بهبود

روزانه 45 میلی گرم به ازای هر متر مربع منقسم در دو دوز

30 روز بعد از بهبود یا حداکثر 90 روز بعد از آغاز درمان قطع شود.

القای بهبود همراه با آنتراسیکلین

روزانه 25 میلی گرم به ازای هر متر مربع منقسم در دو دوز تا بهبود کامل یا 90 روز

موارد منع مصرف

حساسیت مفرط به این دارو

حساسیت شدید به رتینوئید ، پارابن یا اجزای فرمولاسیون

عوارض جانبی ترتینوئین

هشدارها

ضدبارداری های خوراکی که فقط حاوی پروژسترون است اثربخشی کافی ندارد.

شبه تومور مغزی وابسته به رتینوئیدها مخصوصا در کودکان گزارش شده است که علایم سرگیجه و سردرد شدید را می تواند داشته باشد.

موجب افزایش برگشت پذیر تری گلیسیرید یا کلسترول در 60% بیماران می شود.

در 50-60% بیماران موجب افزایش عملکرد کبدی در آزمایش ها می شود.

همراه با سایر رتینوئیدها یا ویتامین آ به خاطر بروز هایپرویتامینوز تجویز نشود.

هشدار شدید

تجویز باید تحت نظر متخصص شیمی درمانی و در مرکز مجهز برای تشخیص و کنترل عوارض انجام شود.

موجب دفرمیتی شدید جنین می شود.در زنان بارور باید از دو راه جلوگیری از بارداری حین درمان و یک ماه پس از قطع درمان استفاده شود.در صورت ضرورت مصرف دارو با وجود بارداری عوارض به مادر اطلاع داده شود.

سندرم ALP رتینوئیک اسید(RA-ALP)

25% بیمارانی که ترتینوئین دریافت می کنند این سندرم را تجربه می کنند که میتواند کشنده باشد و علایم تب، تنگی نفس، دیسترس تنفسی حاد، افزایش وزن، انفیلتراسیون رادیوگرافیک حاد، افیوژن پریکاردیال یا پلورال، ادم و نارسایی کبدی، کلیوی یا چند ارگان را دارد.این سندرم گاهی مواقع با نارسایی انقباض میوکاردیال و افت فشارخون اتفاقی رخ می دهد.درمان مشخصی تعریف نشده است اما تجویز دوز بالای استروئید موجب کاهش مرگ و میر می شود.

لوکوسیتوز سریع

40 درصد از بیمارانی که تعداد گلبول سفید آن ها هنگام تشخیص بیش از 5 x10^9 در لیتر است در معرض خطر لوکوسیتوز سریع هستند.در صورت بروز علایم سندرمRA-ALP باید فورا دوز بالای استروئیدها تجویز شود.

نکات قابل توصیه

  • از انجام رانندگی یا سایر کارهایی که نیاز به هوشیاری دارد تا زمانی که اثر داروی ترتینوئین بر شما مشخص نشده است خودداری کنید.
  • دارو موجب افزایش تری گلیسیرید و کلسترول می شود.
  • آزمایش خون طبق دستور پزشک انجام شود.
  • احتمال آفتاب سوختگی افزایش میابد.از خورشید، لامپ خورشیدی و اتاق برنزه کننده دوری کنید.از ضدآفتاب، لباس محافظ و عینک آفتابی استفاده کنید.
  • در صورت داشتن سابقه لخته خونی به پزشک خود اطلاع دهید.
  • موجب نابینایی پایدار و گاهی مرگ می شود.در صورت سردرد وخیم، سرگیجه، ناراحتی معده یا استفراغ یا تشنج فورا به پزشک خود اطلاع دهید.در صورت ضعف در یک طرف بدن، تکلم یا تفکر مشکل، تغییر در تعادل یا بینایی فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
  • از قرص های ضدبارداری که فقط حاوی پروژستین است استفاده نکنید.کارایی کافی ندارد.
  • اگر خانم هستید و قاعدگی شما رخ نداده است، نزدیکی محافظت نشده داشته اید یا فکر میکنید قرص های ضدبارداری اثر نمی کند فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
  • قرص را کامل ببلعید و به ان آسیب نزنید.حتی در صورت احساس بهبود مصرف دارو را ادامه دهید.
  • دوز فراموش شده را به محض یادآوری مصرف کنید.اگر نزدیک دوز بعدی است از آن صرف نظر کنید.از دوبرابر کردن دوز خودداری کنید.

مصرف در بارداری

D ( در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند. )

"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    تاکنون نظری برای این مطلب درج نشده است.