ابیراترون Abiraterone


ابیراترون یک مشتق استروئیدی پروژسترون است که برای درمان بیماران مبتلا به سرطان پروستات مقاوم به هورمون استفاده می شود. داروی ابیراترون به فرم ملح استات تولید می شود چرا که فراهمی زیستی بالاتر و احتمال تخریب هیدرولیزی کمتری نسبت به ابیراترون به فرم خالص دارد .

مکانیسم اثر

ابیراترون یک مهارکننده آنزیم استروئیدی CYP17A1 (17 آلفا هیدروکسیلاز) می باشد. مهار این آنزیم که به صورت کوالانت به آن متصل می شود به صورت اختصاصی و برگشت ناپذیر می باشد. آلفا هیدروکسیلاز باعث کاتالیز سنتز آندروژن ها خصوصا در بیضه, آدرنال و بافت تومور پروستات می شود.
با مهار فعالیت این آنزیم ساخت دهیدرو اپی اندروسترون از 17 هیدروکسی پروگنلونون متوقف می شود و در نتیجه سطح خونی تستسترون و سایر آندروژن ها کاهش می یابد.

فارماکودینامیک

داروی ابیراترون باعث کاهش سطح PSA (آنتی اختصاصی پروستات), کوچک شدن تومور, عود رادیوگرافیک از متاستاز استخوان و بهبود درد می شود. احتمال افزایش سطح هورمون های آدرنوکورتیکوتروپیک تا 6 برابر سطح نرمال وجود دارد اما میتوان با تجویز دگزامتازون آن را مهار کرد.

فارماکوکینتیک

جذب ابیراترون به فرم خالص از دستگاه گوارش اندک است و توسط استرازها تجزیه می شود.

 فرم دارویی آن, یعنی ملح ابیراترون استات که یک پیش دارو است؛ فراهمی زیستی و مقاومت بالاتری به استرازها دارد. حداکثر غلظت پلاسمایی دارو طی 1.5 تا 4 ساعت ایجاد می شود.

ابیراترون استات سریع و کامل به ابیراترون داستیله می شود. غذا و چربی بالا باعث افزایش جذب دارو تا 4.4 برابر می شود. اتصال پروتئینی دارو بیش از 99 درصد است.

 داروی ابیراترون به آلفا 1 اسید گلیکوپروتئین و آلبومین متصل می شود. متابولیسم ابیراترون استات در ابتدا برای فعال شدن و تبدیل آن به ابیراترون انجام می شود. در ادامه دارو توسط سایر آنزیم ها به دو فرم غیرفعال سولفات و اکسید تبدیل می شود. راه دفع دارو عمدتا مدفوعی و اندکی ادراری است. نیمه عمر حذف آن 5 تا 14 ساعت است.   

موارد مصرف ابیراترون

سرطان پروستات متاستاتیک مقاوم به هورمون

همراه با پردنیزلون در درمان سرطان پروستات متاستاتیک مقاوم

مقدار مصرف ابیراترون

  • سرطان پروستات

 1000 میلی گرم خوراکی یک بار در روز با معده خالی همراه با پردنیزلون 5 میلی گرم دو بار در روز .  

از 1 ساعت قبل تا 2 ساعت بعد از مصرف این دارو، از صرف غذا خودداری شود.

تداخلات دارویی

وندتانیب , دولاسترون , دوفتیلید , بپریدیل , تیوریدازین , ریفامپین , کاربامازپین , کلاریترومایسین , نفازودون , تاموکسیفن , هالوفانترین , ایندیناویر , ریتوناویر , تلیترومایسین , اتازانویر , ادوکسابان , گرپافلوکساسین , الیگلوستات , الباسویر/گرازوپرویر , روفکوکسیب , کانابیدیول

به علت مهار متابولیسم آن
• ضد مایکوباکتریوم (ریفامپین): کاهش غلظت ابیراترون به علت افزایش متابولیسم آن
• کاربامازپین : کاهش غلظت ابیراترون بعلت افزایش متابولیسم آن
• فنوباربیتال : کاهش غلظت ابیراترون بعلت افزایش متابولیسم آن
• فنی توئین : کاهش غلظت ابیراترون بعلت افزایش متابولیسم آن
• دکسترومتورفان : افزایش غلظت دکسترومتورفان
• گریپ فروت : افزایش غلظت ابیراترون به علت مهار متابولیسم آن
• مهارکننده پروتئازHIV ( اتازانویر , ایندیناویر , ریتوناویر و ساکیناویر): افزایش غلظت ابیراترون به علت مهار متابولیسم آن
• ماکرولیدها (کلاریترومایسین و تلیترومایسین): افزایش غلظت ابیراترون به علت مهار متابولیسم آن
• نفازدون: افزایش غلظت ابیراترون به علت مهار متابولیسم آن
• تیوریدازین : افزایش غلظت خونی تیوریدازین

هشدارها

  • نارسایی آدرنوکورتیکال : داشتن عفونت همزمان با مصرف داروی ابیراترون, استرس یا قطع مصرف روزانه کورتیکواستروئیدها ممکن است باعث نارسایی آدرنوکورتیکال شود. در مصرف مداوم ابیراترون بایستی بیمار از جهت علائم این اختلال مدام تحت نظر باشد چراکه در مصرف مینرالوکورتیکوئیدها این علائم پوشانده می شود. گهگاه قبل یا حین یا حتی بعد از دوره های پر استرس نیاز به افزایش دوز کورتیکواستروئیدها وجود دارد.
  • سمیت کبدی: مواردی از هپاتیت, نارسایی حاد کبدی و حتی مرگ گزارش شده است. معمولا طی 3 ماه اول درمان افزایش مشخص در آنزیم های کبدی ایجاد می کند و ممکن است نیاز به قطع دارو به صورت موقت یا دائم باشد. آنزیم های کبدی و بیلی روبین در 3 ماه ابتدایی درمان باید به صورت دوره ای هر دو هفته و بعد از آن ماهانه کنترل شود. افزایش بیش از 20 برابری آنزیم های کبدی یا 10 برابری بیلی روبین نشان دهنده سمیت کبدی است و ادامه درمان بی خطر نخواهد بود.
  • در بیماران مبتلا به اختلالات شدید کبدی نباید استفاده شود و در اختلالات با شدت متوسط دوز دارو باید کاهش یابد.
  • افزایش مینرالوکورتیکوئیدها: با مهار آلفا هیدروکسیلاز ممکن است افزایش مینرالوکورتیکوئیدها و علائم افزایش فشارخون, کاهش پتاسیم و احتباس آب و مایعات اتفاق بیفتد. بیمار باید حداقل به صورت ماهانه بررسی شود. مصرف همزمان با کورتیکواستروئیدها این عوارض را کاهش می دهد.
  • قلبی عروقی: احتمال افزایش فشارخون, کاهش پتاسیم و احتباس آب و مایعات وجود دارد. بیمار بایستی تحت نظر باشد و در بیماران قلبی خصوصا نارسایی قلبی, سابقه انفارکتوس میوکارد اخیر یا آریتمی بطنی با احتیاط مصرف شود. بیمار باید حداقل ماهانه تحت بررسی فشارخون و الکترولیت ها باشد.
  • تداخل با غذا و دارو : معمولا داروی ابیراترون تداخلات زیادی دارد و در مصرف همزمان با داروهای مهارکننده آنزیم سیتوکروم باید جانب احتیاط رعایت شود.

نکات قابل توصیه

در صورت وجود اختلالات شدید کبدی از مصرف دارو خودداری شود.

در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:

  • سابقه آلرژی به داروی ابیراترون یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها و مواد غذایی، سابقه اختلال کبدی, قلبی و فشارخون, اختلالات آدرنال یا هیپوفیز, سطح خونی پایین پتاسیم, احتباس مایعات, حمله قلبی, مصرف داروهای ضد تشنج , سل یا ایدز.
  • در صورت مصرف این دارو، از کاندوم همراه با یک روش مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده شود.
  • در صورت باردار بودن همسر بیمار مصرف کننده این دارو, تا یک هفته بعد از آخرین دوز دارو حتما از کاندوم استفاده شود تا از قرارگرفتن بدن مادر در معرض دارو جلوگیری شود.
  • در مادران شیرده نباید مصرف شود.
  • با اینکه این دارو مورد مصرفی در زنان ندارد؛ قرار گرفتن زنان باردار در معرض آن ممکن است آسیب جدی به جنین وارد کند.
  • در افراد زیر 18 سال نباید مصرف شود.
  • معمولا ابیراترون یک بار در روز و با معده خالی (یک ساعت قبل غذا یا دو ساعت بعد غذا) مصرف می شود.
  • در صورت فراموش کردن یک دوز دارو باید با پزشک مشورت شود.

مصرف در بارداری

X ( مصرف در بارداری ممنوع است)

"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    • معصومه | 1402/01/29

      سلام،پدرم بخاطر استفاده از ابیراترون دچار کم خوابی شدید شده ،میشه قبل خواب از ملاتونین زیر زبانی استفاده کرد؟ با پردینولوزون که ۲ بار در طول روز مصرف میکنه تداخل نمیکنه؟ ممنون از شما

      پاسخ خانم دکتر دنیایی:

      با سلام خیر مشکلی ندارد می توانید تا زمان مراجعه مجدد به پزشک ملاتونین مصرف کنید

       


    • حمید جوانی | 1398/11/07

      با سلام من 62 سالمه و سابقه سنگ کلیه و عمل لیزری انجام داده ام و از نظر ژنتیکی پدرم مبتلا به بیماری پروستات سرطان بد خیم هستند طبق آزمایش خون نتیجه psa : 2 است آیا میتونم از این دارو جهت پیشگیری استفاده کنم

      پاسخ خانم دکتر مشیری:

      با سلام
      خیر،ابیراترون یک مشتق استروئیدی پروژسترون است که برای درمان بیماران مبتلا به سرطان پروستات مقاوم به هورمون استفاده می شود.