Streptozocin
اطلاعات دارویی استرپتوزوسین











استرپتوزوسین Streptozocin
استرپتوزوسین یک داروی سرطانی است که با رشد و انتشار سلولهای سرطانی در بدن تداخل ایجاد میکند. استرپتوزوسین در درمان سرطان لوزالمعده. استفاده می شود.
مکانیسم اثر
استرپتوزوسین سبب مهار ساخت DNA در سلولهای پستانداران و باکتری می شود بدون آنکه اثر قابل توجهی بر روی ساخت RNA یا پروتئین داشته باشد . مکانیسم بیوشیمیایی دقیقی که منجر به مرگ سلول پستانداران می شود هنوز مشخص نیست اما حداقل تا حدی ناشی از ایجاد اتصال بین دو رشته مولکولی DNA ناشی از آلکیله شدن می باشد.
فارماکودینامیک
استرپتوزوسین یک نیتروزاوره با منشائ طبیعی می باشد .اثرات دیابتوژنیک این دارو بخاطر جذب آن توسط سلول های جزایر بتای لوزالمعده و اثرات سمی آن بر روی این سلول ها می باشد.
فارماکوکینتیک
پس از تزریق داخل وریدی داروی تغییرنیافته بسرعت از پلاسما حذف می شود( نیمه عمر 35 دقیقه ).
استرپتوزوسین خیلی سریع از خون ناپدید می شود. استرپتوزوسین در کبد و کلیه ها تجمع می یابد .
متابولیسم دارو کبدی است. حدود 20% از دارو متابولیزه می شود ویا از طریق کلیه دفع می گردد.
موارد مصرف استرپتوزوسین
مقدار مصرف استرپتوزوسین
- مقدار مصرف معمول برای سرطان لوزالمعده:
استرپتوزوسین می تواند روزانه یا هفتگی تجویز شود:
- رژیم روزانه:
مقدار پیشنهادی: 500 mg/m2 BSA داخل وریدی تزریق سریع یا انفوزیون کوتاه مدت یک بار در روز ، 5 روز متوالی هر 6 هفته
طول درمان با استرپتوزوسین: تا دریافت حداکثر پاسخ مطلوب و یا بروز سمیت محدودکننده درمان.
-- رژیم هفتگی:
مقدار اولیه:1000 mg/m2 BSA داخل وریدی وریدی تزریق سریع یا انفوزیون کوتاه مدت یک بار درهفته تا 2 نوبت اولیه.
مقدار نگهدارنده: پس از دو نوبت اول ممکن است در بیمارانی که پاسخ کافی دریافت نکرده اند و علائم سمیت را نداشته اند مقدار مصرف افزایش پیدا کند.
حداکثر مقدار مجاز: تک دوز 1500 mg/m2 BSA.
موارد منع مصرف
عوارض جانبی استرپتوزوسین
تداخلات دارویی
هشدارها
1-معمولا تهوع و استفراغ 1 تا 4 ساعت پس از مصرف آغاز شده و تا 24 ساعت بطول خواهد انجامید و بالطبع با قطع مصرف استرپتوزوسین خاتمه می یابد.
2-با مصرف استرپتوزوسین نارسایی عملکرد کبد و اختلالات خونی ممکن است بروز کند.
3-سمیت کلیوی در بیش از دو سوم کل بیماران درمان شده با استرپتوزوسین رخ می دهد که علائم آن عبارتند از: انباشته شدن مواد نیتروژن دار در خون (آزوتمی)،نقص در ترشح ادرار،کاهش فسفات در خون، وجود قند در ادرار، اسیدوز رنال توبولار.
این سمیت ها وابسته به دوز و جمع شونده می باشند و ممکن است شدید یا حتی در مواردی کشنده نیز باشند.
نکات قابل توصیه
1-در صورت بروز علائم زیر فورا پزشک خود را مطلع کنید:کاهش ادرار،تب، لرز،یا دیگر علائم عفونت،خونریزی یا کبودی غیر طبیعی،درد،قرمزی و تورم در محل تزریق.
2-در صورت بروز تهوع طولانی مدت،استفراغ،اسهال، از دست دادن اشتها،وجود ضعف عمومی بدن و وخیم تر شدن آن سریعا به مراکز درمانی مراجعه نمایید.
3- استرپتوزوسین ممکن است سبب بروزحالت گیجی، خواب آلودگی و یا افسردگی شود لذا از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید.
4-در حین درمان با استرپتوزوسین از بارداری جلوگیری کنید.
5-به خاطر احتمال بروز کاهش قند خون هنگام تزریق استرپتوزوسین ،محلول دکستروز تزریقی باید در دسترس باشد.
پرسش از دکتر داروساز