Oxaliplatin
اطلاعات دارویی اگزالی پلاتین
اگزالی پلاتین Oxaliplatin
اگزالی پلاتین یک داروی ضدسرطان است. اگزالی پلاتین با از بین بردن سلولهای سرطانی و کند کردن رشد تومور عمل میکند. اگزالی پلاتین برای درمان سرطان های پیشرفته روده بزرگ یا راست روده بکار می رود. اگزالی پلاتین معمولا در ترکیب با دیگر داروها بکار می رود. دستگاه گوارش و بیماری های گوارشی
مکانیسم اثر
اگزالی پلاتین تحت واکنش های غیرآنزیمی در محلولهای فیزیولوژیک از طریق لیگاند اگزالات ناپایدار به مشتقات فعال تبدیل می شود. چندین گونه واکنش ناپایدار، شامل Monoaquo و diaquo DACH پلاتینوم، که با پیوند کووالانسی به ماکرومولکولها متصل شدند، تشکیل شده است. پیوند متقاطع داخل زنجیره ای و بین زنجیره ای با DNA تشکیل می دهند.
پیوندها بین موقعیت N7 و دوگوانین مجاور (GG)، آدنین- گوانین مجاور (AG)، و گوانین های جدا شده توسط نوکلئوتید (GNG) تشکیل شده اند. این پیوندها باعث مهار تقسیم و بازنویسی DNA میشوند. سمیت،چرخه سلولی غیراختصاصی است.
فارماکودینامیک
اگزالی پلاتین به طور انتخابی مانع سنتز دئوکسی ریبونوکلئوتید اسید (DNA) می شود. مقدار گوانین و سیتوزین بستگی به مقدار اگزالی پلاتین تجویزی دارد. در غلظت های بالای اگزالی پلاتین ، سنتز پروتئین و RNA سلولی نیز مهار میشود.
فارماکوکینتیک
فراهمی زیستی اگزالی پلاتین در تجویز داخل وریدی کامل است. وقتی یک تک دوز 85 mg/m^2 اگزالی پلاتین انفوزیون وریدی در عرض 2 ساعت داده شد، حداکثرغلظت سرمی اگزالی پلاتین 0.814 mcg/mL.بود.
حجم توزیع: 440 L (تک دوز 85 mg/m^2انفوزیون وریدی در عرض 2 ساعت) اتصال به پروتئین پلاتینوم (متابولیت فعال) برگشت ناپذیر و بیشتر از 90% است. در درجه اول به آلبومین و گاما-گلوبین متصل می شود.
همچنین به صورت برگشت ناپذیر به اریتروسیتها متصل می شود.
اگزالی پلاتین تحت دگرگونی زیستی غیرآنزیمی سریع و گسترده قرار می گیرد. روش اصلی حذف پلاتینوم دفع کلیوی است.
موارد مصرف اگزالی پلاتین
مقدار مصرف اگزالی پلاتین
برای بیماریهای پیشرفته ( درمان تا زمان پیشرفت بیماری یا سمیت غیرقابل پیش بینی) تجویز تزریق اگزالی پلاتین ، USP در ترکیب با 5- فلوئوروراسیل/ لکوورین هر 2 هفته توصیه میشود.
برای درمان کمکی، دوز پیشنهادی برای 6 ماه (12 دوره):
روز 1: تزریق اگزالی پلاتین، USP85 mg/m2 انفوزیون داخل وریدی در 250 تا 500 میلی لیتر دکستروز 5%، USP و لکوورین 200 mg/m2 انفوزیون داخل وریدی در دکستروز 5%، USP داده شده در عرض 120 دقیقه، همزمان، در کیسه های جدا، با استفاده از Yline ، به دنبال آن 5- فلوئوروراسیل 400 mg/m2 بلوسداخل وریدی در عرض 2 تا 4 دقیقه ،و به دنبال آن 5- فلوئوروراسیل600 mg/m2انفوزیون داخل وریدی در 500 میلی لیتر دکستروز 5%، USP (توصیه شده) به صورت انفوزیون مداوم در عرض 22 ساعت.
روز 2: لکوورین 200 mg/m2 انفوزیون داخل وریدی در عرض 120 دقیقه، به دنبال آن 5- فلوئوروراسیل400 mg/m2 بلوس داخل وریدی در عرض 2 تا 4 دقیقه ، و به دنبال آن 5- فلوئوروراسیل 600 mg/m2 انفوزیون داخل وریدی در 500 میلی لیتر دکستروز 5%، USP (توصیه شده) به صورت انفوزیون مداوم در عرض 22 ساعت.
موارد منع مصرف
عوارض جانبی اگزالی پلاتین
تداخلات دارویی
هشدارها
1- واکنشهای آلرژیک: ازدیاد حساسیت شدید درجه 3 و4، شامل واکنشهای آنافلاکتیک/آنافلاکتوئید به اگزالی پلاتین در 2 تا 3% بیماران مبتلا به سرطان کولون مشاهده شده است.
2- سمیت عصبی شامل نوروپاتی : اگزالی پلاتین دو نوع نوروپاتی ایجاد می کند. نوروپاتی حسی حاد، برگشت پذیر که در ابتدا محیطی است که شروع زودهنگام آن در ساعات یا یک تا دو روز بعد از مصرف اتفاق میافتد که ظرف مدت 14 روز برطرف میشود که اغلب با دوزهای بعدی تکرار میشود. و نوروپاتی حسی پایدار(>14 روز) که در ابتدا محیطی است که معمولاً با پارستزی،دیستزی یا هیپوستزی مشخص می شود، اما همچنین ممکن است در انجام فعالیت های روزانه (برای مثال، نوشتن، بستن دکمه، راه رفتن) اختلال ایجاد کند که ناشی از آسیب به عصب می باشند.
3- سمیت ریوی: اگزالی پلاتین ممکن است سبب بروز فیبروز ریوی (<1% بیماران مورد مطالعه) شود که ممکن است کشنده باشد.
4- سمیت کبدی:سمیت کبدی به عنوان شاهد در مطالعات پی در پی، با افزایش در ترانسآمیناز (57% در مقابل 34%) و فسفاتاز قلیایی (42% در مقابل 20%) در گروه گیرنده اگزالی پلاتین نسبت به گروه کنترل مشاهده شد. رویداد افزایش بیلی روبین در دو گروه مشابه بود.
تغییرات گزارش شده در نمونه برداری از کبد شامل: پلیوسیس، هایپرپلازی رژنراتیو ندولی یا دگرگونی های سینوسی، تصلب بافت های پریسینوسی و آسیب های انسداد عروق میشود.
اختلالات عروق کبدی باید مورد توجه قراربگیرد ، و اگر لازم باشد، باید مواردی که نتایج آزمایش آنها عملکرد غیرطبیعی کبد را نشان می دهد یا فشارخون بالای سیاهرگی (که نمیتواند با متاستاز کبد توضیح داده شود) دارند مورد بررسی قرار گیرند.
نکات قابل توصیه
1- انتظار بروزعوارض جانبی تزریق اگزالی پلاتین، USP، مخصوصا اثرات نورولوژیکی شامل نوروپاتی حسی حادبرگشتپذیر و نوروپاتی حسی پایدار را داشته باشند. بیماران باید آگاه شوند که سمیت حسیعصبی حادممکن است با قرار گرفتن در معرض سرما یا اجسام سرد بروز کند یا تشدید شود.
2- از نوشیدنی های سرد، استفاده از یخ، خودداری شود و پوست هنگام قرار گرفتن در برابر دمای سرد یا اجسام سرد پوشیده باشد.
3- شمارش منظم سلولهای خونی باید در طول دوره درمان انجام شود و بیماران در صورت بروز تب، به خصوص تب ناشی از اسهال مداوم و یا شواهدی از پیشرفت عفونت، فورا با پزشک خود تماس بگیرند.
4- اگر استفراغ مداوم، اسهال و یا علائم از دست دادن آب بدن، سرفه و یا مشکلات تنفسی رخ داد یا علائم واکنش آلرژیک ظاهر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
5- در هنگام رانندگی و یا استفاده از ماشینآلات احتیاط کنند. هیچ مطالعهای در خصوص توانایی کار با ماشین یا ماشینآلات انجام نشده است;
به هر حال، درمان اگزالی پلاتین منجر به افزایش احتمال سرگیجه، تهوع و استفراغ و دیگر نشانههای نورولوژیک که بر راه رفتن و تعادل اثر میگذارد می شود و ممکن است منجر به تاثیرات کم یا متوسط بر توانایی رانندگی و استفاده از ماشینآلات شود.
6- بیمار باید از احتمال بروز اختلالات بینایی، بخصوص از دست دادن بینایی به طور موقت (برگشت عارضه پس از قطع درمان) که میتواند بر توانایی بیمار در رانندگی و استفاده از ماشینآلات اثر بگذارد، آگاه شود.
پرسش از دکتر داروساز