morphine
اطلاعات دارویی مورفین
مورفین morphine
● مورفین یک مسکن قوی مخدر است که از گیاه خشخاش به دست می آید.
● این دارو سنگ بنای مدیریت درد است، به ویژه برای دردهای شدید مرتبط با جراحی، جراحات یا شرایط مزمن مانند سرطان.
● مورفین به عنوان یک مضعف کننده سیستم عصبی مرکزی به گیرنده های مواد افیونی در مغز و نخاع متصل می شود و درک درد را تغییر می دهد.
● اگرچه در کاهش درد بسیار موثر است، اما استفاده از آن مستلزم توجه دقیق به هشدارها، اقدامات احتیاطی و اثرات بالقوه بر بارداری و شیردهی است.
مکانیسم اثر
● مکانیسم اصلی اثر مرفین شامل اتصال به گیرنده های مو-افیونی در سیستم عصبی مرکزی، به ویژه در نخاع و مغز است.
● فعال شدن این گیرنده ها باعث مهار آزاد شدن انتقال دهنده های عصبی درگیر در انتقال درد می شود که منجر به بی دردی می شود.
● علاوه بر این، مورفین بر ادراک و واکنش عاطفی به درد تأثیر می گذارد.
فارماکودینامیک
● مورفین اثرات فارماکودینامیک خود را با اتصال به گیرنده های خاص، در درجه اول گیرنده های مو-افیونی در سیستم عصبی مرکزی اعمال می کند.
● فعال شدن این گیرنده ها منجر به بی دردی (تسکین درد)، آرام بخشی و احساس سرخوشی می شود.
● مورفین بر سایر سیستم ها مانند دستگاه گوارش نیز تأثیر می گذارد و باعث یبوست می شود.
فارماکوکینتیک
● مرفین معمولاً به صورت خوراکی، داخل وریدی یا از راه های دیگر مانند تزریق عضلانی یا زیر جلدی تجویز می شود.
● متابولیسم گسترده ای در کبد، عمدتاً از طریق گلوکورونیداسیون، با متابولیت های فعال در تأثیرات آن انجام می شود.
● نیمه عمر حذف بر اساس فرمول مورد استفاده متفاوت است و از چند ساعت برای انتشار فوری تا مدت زمان طولانی تر برای فرم های طولانی رهش متغیر است.
موارد مصرف مورفین
● مدیریت درد متوسط تا شدید، به ویژه در شرایط حاد مانند بهبودی پس از جراحی.
● تسکین درد مزمن، از جمله دردهای مرتبط با سرطان.
● مراقبت های پایان عمر برای کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی در بیماران لاعلاج.
● به عنوان بخشی از بیهوشی متعادل در روش های جراحی استفاده می شود.
● ممکن است در برخی شرایط قلبی عروقی، مانند انفارکتوس حاد میوکارد، برای کاهش درد و اضطراب استفاده شود.
مقدار مصرف مورفین
● دوز مرفین بر اساس شدت درد، پاسخ بیمار و فرمول خاص مورد استفاده متفاوت است.
● فرمولهای رهش فوری معمولاً هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز برای درد تجویز میشوند.
● فرمولاسیون های طولانی مدت ممکن است برای کنترل درد شبانه روزی، معمولاً در فواصل 12 یا 24 ساعته تجویز شوند.
● تنظیم دوز به صورت فردی انجام می شود و باید توسط متخصصان به دقت نظارت شود.
موارد منع مصرف
● مورفین در افرادی که حساسیت مفرط شناخته شده به مورفین یا سایر مواد افیونی دارند منع مصرف دارد.
● در بیماران مبتلا به افسردگی شدید تنفسی، آسم حاد یا شدید برونش و ایلئوس فلجی (انسداد روده) باید از مصرف آن اجتناب شود.
عوارض جانبی مورفین
● عوارض جانبی شایع ممکن است شامل یبوست، حالت تهوع، استفراغ و خواب آلودگی باشد.
● افسردگی تنفسی، به ویژه در دوزهای بالا یا افراد حساس.
● سرگیجه، گیجی و آرام بخش.
● خارش یا بثورات.
● اختلالات گوارشی، از جمله درد شکم.
تداخلات دارویی
● مصرف همزمان مورفین با سایر داروهای مضعف سیستم عصبی مرکزی، مانند بنزودیازپین ها یا الکل، می تواند آرام بخش و افسردگی تنفسی را تشدید کند.
● مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) و ضد افسردگی های سه حلقه ای ممکن است اثرات آرام بخش مورفین را افزایش دهند.
● داروهایی که بر آنزیمهای سیتوکروم P450 تأثیر میگذارند، مانند برخی ضد قارچها و آنتیبیوتیکها، ممکن است متابولیسم مرفین را تغییر دهند.
هشدارها
● مورفین خطر افسردگی تنفسی را به همراه دارد، به ویژه در دوزهای بالا یا زمانی که با سایر داروهای تضعیف کننده تنفسی ترکیب شود.
● احتیاط در افراد مبتلا به بیماری های تنفسی توصیه می شود، زیرا مورفین ممکن است مشکلات تنفسی را تشدید کند.
● استفاده از مورفین ممکن است منجر به وابستگی جسمی و روانی شود که نیاز به نظارت دقیق دارد.
نکات قابل توصیه
● بیمارانی که سابقه سوءمصرف مواد یا اعتیاد دارند به دلیل خطر سوء مصرف باید با احتیاط از مورفین استفاده کنند.
● افراد مسن ممکن است نسبت به اثرات مورفین حساس تر باشند و به دوزهای اولیه کمتر و تیتراسیون دقیق نیاز داشته باشند.
● مصرف همزمان با داروهای آرام بخش یا الکل ممکن است اثرات مضعف مرفین بر سیستم عصبی مرکزی را تشدید کند.
مصرف در بارداری
● استفاده از مورفین در دوران بارداری ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد و تنها در صورتی باید از آن استفاده کرد که مزایای بالقوه آن بیشتر از آسیب احتمالی باشد.
● استفاده طولانی مدت در دوران بارداری ممکن است منجر به سندرم ترک مواد افیونی نوزادی در نوزاد شود.
مصرف در شیردهی
● شیردهی به طور کلی در طول مصرف مورفین توصیه نمی شود و روش های تغذیه جایگزین باید تحت راهنمایی یک متخصص در نظر گرفته شود.
اشکال دارو مورفین
● راه های رایج مصرف شامل خوراکی، داخل وریدی، عضلانی و زیر جلدی است.
● فرمولاسیون های با رهش طولانی، مانند مورفین سولفات ER، تسکین درد پایدار را در یک دوره طولانی ارائه می دهند و دفعات دوز را کاهش می دهند.
پرسش از دکتر داروساز