protriptyline
اطلاعات دارویی پروتریپتیلین
پروتریپتیلین protriptyline
● پروتریپتیلین دارویی است که به عنوان یک ضد افسردگی سه حلقه ای (TCA) طبقه بندی می شود که برای درمان برخی اختلالات خلقی، به ویژه افسردگی تجویز می شود.
● این دارو با تأثیر بر تعادل برخی از انتقال دهنده های عصبی در مغز، به کاهش علائمی مانند خلق و خوی ضعیف، از دست دادن علاقه و تغییر در اشتها و الگوهای خواب کمک می کند.
● پروتریپتیلین به شکل قرص موجود است و معمولاً به صورت خوراکی مصرف می شود.
● پیروی از دوز تجویز شده و دستورالعمل های ارائه شده توسط یک متخصص برای اطمینان از استفاده ایمن و موثر آن مهم است.
مکانیسم اثر
● پروتریپتیلین اثرات خود را با مهار بازجذب نوراپی نفرین و به میزان کمتر سروتونین در شکاف سیناپسی نورون ها اعمال می کند.
● با مسدود کردن بازجذب این انتقال دهنده های عصبی، پروتریپتیلین غلظت آنها را در مغز افزایش می دهد که می تواند به تنظیم خلق و خو، احساسات و سایر جنبه های سلامت روان کمک کند.
فارماکودینامیک
● فارماکودینامیک پروتریپتیلین شامل تعامل آن با سیستم های انتقال دهنده عصبی در مغز است.
● بازجذب نوراپی نفرین و سروتونین را مهار می کند و منجر به افزایش غلظت این انتقال دهنده های عصبی در شکاف سیناپسی می شود.
● این فعالیت انتقال دهنده عصبی افزایش یافته به تثبیت خلق و خو، کاهش علائم افسردگی و تسکین بالقوه درد کمک می کند.
فارماکوکینتیک
جذب:
● پروتریپتیلین پس از مصرف خوراکی به خوبی جذب می شود و حداکثر غلظت پلاسمایی آن در عرض 2 تا 6 ساعت می رسد.
توزیع:
● این دارو به طور گسترده در سراسر بدن از جمله مغز توزیع می شود.
متابولیسم:
● پروتریپتیلین تحت متابولیسم کبدی از طریق سیستم آنزیمی سیتوکروم P450، عمدتاً CYP2D6، منجر به متابولیت های مختلف می شود.
حذف:
● نیمه عمر حذف پروتریپتیلین حدود 48 ساعت است، اگرچه ممکن است بین افراد متفاوت باشد. دارو و متابولیت های آن عمدتاً از طریق ادرار دفع می شوند.
موارد مصرف پروتریپتیلین
● اختلال افسردگی اساسی
● درد مزمن
مقدار مصرف پروتریپتیلین
● دوز پروتریپتیلین می تواند بر اساس عوامل فردی مانند شرایط خاص تحت درمان، پاسخ به دارو و سایر ملاحظات پزشکی متفاوت باشد.
● پیروی از دوز تجویز شده توسط یک متخصص بسیار مهم است.
● به طور معمول، دوز اولیه برای بزرگسالان حدود 15 تا 30 میلی گرم در روز است که به دوزهای متعدد تقسیم می شود.
● در صورت لزوم ممکن است دوز به تدریج در طول زمان افزایش یابد.
● مهم است که بدون نظارت پزشکی از دوز توصیه شده تجاوز نکنید.
موارد منع مصرف
حساسیت مفرط:
● پروتریپتیلین در افرادی که حساسیت مفرط شناخته شده به دارو دارند منع مصرف دارد.
انفارکتوس اخیر میوکارد:
● معمولاً در افرادی که اخیراً حمله قلبی داشتهاند از مصرف این دارو اجتناب میشود.
استفاده از MAOI:
● استفاده همزمان یا استفاده در طی 14 روز از MAOI به دلیل خطر تداخلات جدی منع مصرف دارد.
فاز بهبودی حاد:
● پروتریپتیلین نباید در مرحله حاد بهبودی پس از انفارکتوس میوکارد استفاده شود.
گلوکوم:
● افراد مبتلا به گلوکوم با زاویه باریک درمان نشده به دلیل خطر افزایش فشار داخل چشم نباید از پروتریپتیلین استفاده کنند.
عوارض جانبی پروتریپتیلین
● عوارض جانبی شایع ممکن است شامل خشکی دهان، تاری دید، یبوست، احتباس ادرار و سرگیجه باشد.
● اثرات قلبی عروقی: پروتریپتیلین می تواند باعث تغییراتی در ضربان و ریتم قلب شود که به طور بالقوه منجر به تپش قلب و سایر علائم قلبی می شود.
● اثرات عصبی: خواب آلودگی، گیجی و لرزش از عوارض جانبی عصبی احتمالی هستند.
● مشکلات گوارشی: حالت تهوع، استفراغ و افزایش اشتها ممکن است رخ دهد.
● تغییرات خلقی: پروتریپتیلین ممکن است بر خلق و خو و رفتار تأثیر بگذارد و علائم را در برخی افراد بدتر کند.
● واکنشهای آلرژیک: بثورات، خارش، تورم و مشکل در تنفس نشانههای واکنش آلرژیک هستند.
تداخلات دارویی
مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOI):
● اگر پروتریپتیلین با یا در عرض 14 روز پس از قطع MAOI مصرف شود، تداخلات جدی و بالقوه تهدید کننده زندگی ممکن است رخ دهد.
داروهای سروتونرژیک:
● ترکیب پروتریپتیلین با سایر داروهای سروتونرژیک (به عنوان مثال، SSRIs، SNRIs) می تواند خطر ابتلا به سندرم سروتونین را افزایش دهد.
داروهای آنتی کولینرژیک:
● مصرف همزمان پروتریپتیلین و داروهای آنتی کولینرژیک ممکن است منجر به افزایش اثرات آنتی کولینرژیک شود.
هشدارها
افکار خودکشی:
● پروتریپتیلین و سایر داروهای ضد افسردگی ممکن است خطر افکار خودکشی را به خصوص در بزرگسالان جوان و نوجوانان افزایش دهند.
سندرم سروتونین:
● ترکیب پروتریپتیلین با سایر داروهایی که بر سطح سروتونین تأثیر میگذارند، میتواند منجر به یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی به نام سندرم سروتونین شود.
سلامت قلب:
● پروتریپتیلین می تواند باعث نامنظم شدن ضربان قلب و سایر عوارض قلبی شود. در افرادی که سابقه بیماری قلبی دارند باید با احتیاط مصرف شود.
گلوکوم:
● پروتریپتیلین می تواند فشار داخل چشم را افزایش دهد و وضعیت را در افراد مبتلا به گلوکوم بدتر کند.
واکنش های آلرژیک:
● واکنش های آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش، تورم، سرگیجه شدید و مشکل در تنفس ممکن است رخ دهد.
نکات قابل توصیه
بیماران مسن:
● افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی پروتریپتیلین، به ویژه سرگیجه و گیجی، حساس تر باشند.
سابقه تشنج:
● پروتریپتیلین ممکن است آستانه تشنج را کاهش دهد و در بیماران با سابقه تشنج باید با احتیاط مصرف شود.
عملکرد کبد و کلیه:
● تنظیم دوز ممکن است برای افراد مبتلا به اختلال عملکرد کبد یا کلیه ضروری باشد.
جراحی:
● قبل از انجام هر گونه عمل جراحی، پزشکان را در مورد مصرف پروتریپتیلین مطلع کنید.
سایر شرایط پزشکی:
● افراد با سابقه احتباس ادرار، پرکاری تیروئید یا اختلال دوقطبی باید در مصرف پروتریپتیلین احتیاط کنند.
مصرف در بارداری
● پروتریپتیلین فقط در صورتی باید در دوران بارداری استفاده شود که مزایای بالقوه آن بیشتر از خطرات احتمالی باشد.
● اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، قبل از استفاده از این دارو با پزشک مشورت کنید.
مصرف در شیردهی
● قبل از استفاده از پروتریپتیلین در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید.
اشکال دارو پروتریپتیلین
● قرص ها دارای قدرت های مختلفی هستند که معمولاً از 5 میلی گرم تا 25 میلی گرم متغیر است.
● فرمولاسیون و دوز خاص بسته به سازنده و متخصص تجویز کننده می تواند متفاوت باشد.
پرسش از دکتر داروساز