Amphetamine
اطلاعات دارویی آمفتامین
آمفتامین Amphetamine
● امفتامین یک داروی محرک سیستم عصبی مرکزی (CNS) است که برای اهداف مختلف پزشکی استفاده می شود.
● این دارو متعلق به دسته داروهایی است که به نام آمفتامین ها شناخته می شوند که اثرات تحریک کننده ای بر روی مغز و سیستم عصبی دارند.
● آمفتامین در درجه اول برای درمان اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)، نارکولپسی (اختلال خواب) و گاهی اوقات برای چاقی تجویز می شود.
● این دارو با افزایش سطوح انتقال دهنده های عصبی خاص در مغز مانند دوپامین و نوراپی نفرین که در تنظیم توجه، بیداری و اشتها نقش دارند، عمل می کند.
مکانیسم اثر
● آمفتامین در درجه اول با افزایش آزادسازی و مهار بازجذب برخی از انتقال دهنده های عصبی از جمله دوپامین، نوراپی نفرین و تا حدی سروتونین در مغز عمل می کند.
● این حالت منجر به افزایش سطح این انتقال دهنده های عصبی در شکاف سیناپسی می شود که منجر به افزایش انتقال عصبی و تحریک سیستم عصبی مرکزی می شود.
فارماکودینامیک
● آمفتامین باعث افزایش ترشح دوپامین و نوراپی نفرین از نورون های پیش سیناپسی شده و بازجذب آنها را مهار می کند.
● این حالت منجر به افزایش سطح انتقال دهنده های عصبی در شکاف سیناپسی می شود که منجر به افزایش سیگنال در سیستم عصبی مرکزی می شود.
● افزایش سطح دوپامین و نوراپی نفرین به بهبود تمرکز، توجه و هوشیاری کمک می کند.
فارماکوکینتیک
● پس از مصرف خوراکی، آمفتامین به سرعت از دستگاه گوارش جذب می شود و در عرض چند ساعت به حداکثر غلظت پلاسمایی می رسد.
● به طور گسترده ای در کبد توسط آنزیم های مختلف، عمدتاً از طریق فرآیندهای اکسیداسیون و دآمیناسیون متابولیزه می شود.
● سپس متابولیت ها عمدتاً از طریق ادرار دفع می شوند.
● نیمه عمر حذف آمفتامین بسته به عوامل فردی می تواند بین 8 تا 30 ساعت باشد.
موارد مصرف آمفتامین
● اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان.
● نارکولپسی (خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و حملات ناگهانی خواب).
● درمان کوتاه مدت چاقی به عنوان بخشی از یک برنامه جامع مدیریت وزن.
مقدار مصرف آمفتامین
● دوز آمفتامین ممکن است بسته به شرایط خاص تحت درمان، سن بیمار و سایر عوامل فردی متفاوت باشد.
● پیروی از دوز تجویز شده توسط متخصص بسیار مهم است.
● دوز ممکن است در طول زمان برای دستیابی به اثر درمانی مورد نظر تنظیم شود.
● توصیه نمی شود بیش از دوز توصیه شده یا آمفتامین بدون نظارت پزشکی مصرف کنید.
موارد منع مصرف
● حساسیت یا آلرژی شناخته شده به آمفتامین یا هر یک از اجزای آن
● تصلب شرایین پیشرفته (سخت شدن عروق)
● بیماری های قلبی عروقی، از جمله فشار خون شدید، نارسایی قلبی یا بیماری عروق کرونر
● پرکاری تیروئید یا تیروتوکسیکوز
● گلوکوم
● حالات آشفته یا سابقه سوء مصرف مواد مخدر یا اعتیاد
● مصرف همزمان یا ظرف 14 روز پس از قطع مهار کننده های MAO
عوارض جانبی آمفتامین
عوارض جانبی شایع:
● کاهش اشتها، بی خوابی، خشکی دهان، سردرد، عصبی بودن، تحریک پذیری، بی قراری.
اثرات قلبی عروقی:
● افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، تپش قلب.
اثرات سیستم عصبی مرکزی:
● بی قراری، اضطراب، سرگیجه، لرزش، تغییرات خلقی، توهم.
اثرات گوارشی:
● درد شکم، یبوست، اسهال، حالت تهوع.
سایر عوارض:
● کاهش وزن، تعریق، تاری دید، اختلال نعوظ.
تداخلات دارویی
مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs):
● مصرف همزمان آمفتامین با MAOIها یا طی 14 روز پس از قطع MAOIها به دلیل خطر بحران فشار خون منع مصرف دارد.
مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکنندههای بازجذب سروتونین-نوراپینفرین (SNRIs):
● افزایش خطر ابتلا به سندرم سروتونین هنگام استفاده با آمفتامین.
داروهای ضد فشار خون:
● آمفتامین می تواند فشار خون را افزایش دهد و ممکن است اثر داروهای ضد فشار خون را کاهش دهد.
عوامل اسیدی کننده (مانند اسید اسکوربیک):
● این عوامل می توانند دفع آمفتامین از طریق ادرار را افزایش داده و اثربخشی آن را کاهش دهند.
مهارکننده های CYP2D6:
● داروهایی که آنزیم CYP2D6 را مهار می کنند می توانند با متابولیسم آمفتامین تداخل داشته باشند.
هشدارها
● آمفتامین پتانسیل بالایی برای سوء مصرف و وابستگی دارد. باید با احتیاط و تحت نظارت دقیق پزشکی استفاده شود.
● سوء استفاده یا استفاده بیش از حد از آمفتامین می تواند منجر به عوارض جانبی جدی قلبی عروقی و روانی شود.
● آمفتامین ممکن است با سایر داروها از جمله مهارکنندههای MAO تداخل داشته باشد و باعث ایجاد واکنشهای بالقوه تهدید کننده زندگی شود.
● یک دوره شستشوی کافی هنگام تعویض بین داروها لازم است.
● آمفتامین ممکن است مهارتهای شناختی و حرکتی را مختل کند، و نباید در موقعیتهایی که این تواناییها حیاتی هستند، مانند رانندگی یا کار با ماشینآلات، از آن استفاده کرد.
● قطع ناگهانی آمفتامین پس از مصرف طولانی مدت ممکن است منجر به علائم ترک شود.
نکات قابل توصیه
● در افرادی که سابقه بیماری قلبی عروقی، فشار خون بالا، گلوکوم، تشنج یا اختلالات روانپزشکی دارند، آمفتامین باید با احتیاط مصرف شود.
● کنترل منظم فشار خون، ضربان قلب و سلامت روان در طول درمان با آمفتامین بسیار مهم است.
● آمفتامین ممکن است پتانسیل تداخل با برخی شرایط پزشکی از جمله مشکلات تیروئید و اختلالات عروقی را داشته باشد.
● استفاده از آمفتامین ممکن است منجر به کاهش اشتها و مهار رشد در کودکان شود، بنابراین نظارت بر قد و وزن در طول مصرف طولانی مدت مهم است.
● آمفتامین ممکن است باعث اختلال در خواب شود، بنابراین باید در اوایل روز مصرف شود تا خطر بی خوابی به حداقل برسد.
مصرف در بارداری
● آمفتامین به طور کلی در دوران بارداری توصیه نمی شود.
● این دارو به عنوان یک داروی رده C طبقه بندی می شود، به این معنی که مطالعات حیوانی اثرات نامطلوب بر روی جنین نشان داده است، اما مطالعات انسانی محدودی در دسترس است.
مصرف در شیردهی
● به طور کلی توصیه می شود هنگام مصرف آمفتامین از شیردهی خودداری کنید.
اشکال دارو آمفتامین
● کپسول ها یا قرص های طولانی رهش: این فرمول ها دارو را به تدریج در مدت زمان طولانی آزاد می کنند و یک اثر پایدار ایجاد می کنند و نیاز به دوز مکرر را کاهش می دهند.
پرسش از دکتر داروساز