![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/8.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/2.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/6.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/3.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/10.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/5.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/4.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/10.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/2.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/7.png)
![](/Owners/RPSI/asset/img/objects/1.png)
شارکول Charcoal
شارکول یا زغال فعال برای درمان غیر اختصاصی اورژانس در مسمومیت ناشی از اکثر داروها و مواد شیمیایی مصرف می شود.این دارو میتواند به بسیاری از سموم در معده پیوند یافته و جذب آنها را کاهش دهد ‘ هر چند که در مسمومیت با سیانور کاملا بی اثر و در مسمومیت با اسیدهای معدنی ، باز های سوزانده،اتانول‘ متانول و املاح ان ، اسید بوریک ، و مواد پاک کنده نسبتاً بی اثر است این دارو برای درمان اسهال سوﺀ هاضمه هیبر کلسترول لیما و کمک به جذب گازهای روده که مو جب نفخ می شوند نیز مصرف می شود.
مکانیسم اثر
اثر پادزهر: زغال فعال ماده سمی مصرف شده را جذب میكند و از جذب گوارشی آن جلوگیری میكند.
اثر ضد اسهال: زغال فعال محركهای سمی و غیر سمی را كه باعث اسهال یا ناراحتی دستگاه گوارش میشوند، جذب میكند.
اثر ضد نفخ: این دارو گازهای روده را جذب میكند و ناراحتی ناشی از آن را بهبود میبخشد.
فارماکوکینتیک
موارد مصرف شارکول
• رفع مسمومیتهای دارویی
• دفع سموم خوراکی از دستگاه گوارش
• جذب و دفع مایکوتوکسینها
• جذب و دفع توکسینهای باکتریایی
• درمان کمکی در موارد سوهضم
مقدار مصرف شارکول
برای سم زدایی در معده و روده 1 تا 2 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن
موارد منع مصرف
در مواردی که پادزهر خوراکی اختصاصی مثل متیونین مصرف شده کنترااندیکه است.
شارکول روی جذب سمومی چون مواد خورنده و اسیدها و بازهای معدنی ترکیبات مشتق از نفت تاثیری ندارد.
در موارد مصرف داروها و مواد خورنده که بررسی اندوسکوپی مخاط معده ضروری است این دارو می تواند اندوسکوپی را مختل کند.
در جذب سمومی چون سیانیدها، اسیدهای معدنی، مواد قلیایی، حلال های الی، اهن، اتانول، متانول موثر نیست.
مصرف ان بعنوان ضد دفع گاز در کودکان زیر 3 سال توصیه نمی شود.
عوارض جانبی شارکول
دستگاه گوارش: تهوع، يبوست، مدفوع سياه رنگ.
تداخلات دارویی
- زغال فعال می تواند داروهای موجود در لوله گوارش را جذب کند .
- اکتیویتد شارکول جذب استیل سیستئین خوراکی و شربت ایپکا را کاهش می دهد . لذا در موارد ی که مصرف هر دارو لازم است توصیه می شود که زغال را فقط پس از اتمام استفراغ تجویز کرد .
- زغال فعال را نباید با شیر یا شربت مخلوط کرد زیرا ظرفیت جذب با آن کاهش می یابد.
هشدارها
1- شارکول به عنوان يك درمان همراه در مسموميت يا مصرف دوز بالاي استامينوفن، آنتيموآن، ارسنيك، آسپرين، آتروپين، باربيتورات، كامفر، گليكوزيدهاي قلبي، كوكائين، گلوتتمايد، ايپكا، مالاتيون، مورفين، اپيوم، اگزاليك اسيد، پاراتيون، فنول، فنوتيازين، فنيتوئين، قارچهاي سمي، پتاسيم پرمنگنات، پروپكسيفن كينين، استريكنين، سولفوناميد و يا ضد افسردگيهاي سه حلقهاي، استفاده ميشود.
2- در مسموميت با مواد سوزاننده، سيانيد، آهن، اسيدهاي معدني و حلالهاي آلي نبايد از چاركول فعال استفاده شود.
3- زغال فعال در بيماران بيهوش يا نيمه هوشيار توسط لوله بيني ـ معدي بايد تجويز شود.
4- از آنجا كه زغال فعال موجب جذب سطحي و غير فعال شدن شربت ايپكا ميشود، اين دارو را بايد تنها بعد از تمام شدن استفراغ به بيمار تجويز كرد.
5- در صورتي كه بيمار كمي بعد از دريافت دوز چاركول فعال استفراغ كند، دوز بايد تكرار شود.
6- براي دستيابي به بيشترين اثر دارو، بهترين زمان مصرف آن، طي 30 دقيقه بعد از بلعيدن سم است. تجويز يك مسهل همراه با زغال فعال يا بعد از آن، دفع كمپلكس دارو ـ زغال را تسريع ميكند.
7- اين دارو را نبايد همراه با شير، بستني يا شربت مصرف كرد. لبنيات ميزان جذب دارو را كاهش ميدهند.
8- پودر زغال، مؤثرترين شكل دارويي آن است. مخلوط كردن پودر با آب، موجب تشكيل شربت غليظ و يكنواخت ميشود. افزودن مقدار كمي آب ميوه، طعم دارو را بهتر خواهد كرد.
9- در صورت مصرف زغال فعال براي مواردي بجز مسموميت، داروهاي ديگر را بايد يك ساعت قبل يا دو ساعت بعد از مصرف زغال فعال مصرف كرد.
10- براي كاهش بوي ناشي از كلستومي، ميتوان زغال فعال را به صورت خوراكي مصرف كرد.
11- بررسي ميزان الكتروليتها در صورت مصرف دوزهاي ديگر از چاركول به همراه سوربيتول.
نکات قابل توصیه
1- قبل از مصرف زغال فعال به عنوان پادزهر، حتماً با پزشك تماس بگيريد.
2- در صورت مصرف زغال فعال به عنوان ضد اسهال يا ضد نفخ، داروهاي ديگر را يك ساعت قبل يا دو ساعت بعد از آن، مصرف كنيد. اگر اسهال و تب بيش از دو روز يا نفخ بيش از هفت روز بعد از مصرف زغال فعال باقي ماند، به پزشك اطلاع دهيد.
3- اين دارو رنگ مدفوع را سياه ميكند.
4- دارو را نبايد با فرآوردههاي لبني مخلوط كرد زيرا اثربخشي آن ممكن است كاهش يابد.
مصرف در كودكان: به علت افزايش حساسيت كودكان در مصرف همزمان چاركول و سوربيتول، بايد سطح الكتروليتهاي آنها بررسي شود. و نبايد از چاركول به همراه سوربيتول در كودكان كوچكتر از 1 سال استفاده كرد.
مصرف در بارداری
مصرف در حاملگی: گروه A
پرسش از دکتر داروساز