Factor IX
اطلاعات دارویی فاکتور IX | فاکتور 9
فاکتور IX | فاکتور 9 Factor IX
● فاکتور IX که به عنوان فاکتور9 نیز شناخته می شود، یک پروتئین مهم لخته شدن خون است که نقش کلیدی درانعقاد دارد.
● کمبود فاکتور IX منجر به هموفیلی B، یک اختلال نادر خونریزی دهنده ژنتیکی می شود.
● افراد مبتلا به هموفیلی B به دلیل اختلال در توانایی لخته شدن خون، خونریزی طولانی مدت، به ویژه پس از جراحات یا جراحی ها را تجربه می کنند.
مکانیسم اثر
● فاکتور IX با تشکیل کمپلکسی با فاکتور VIII و یونهای کلسیم عمل میکند که فاکتور X را فعال میکند.
● این فعالسازی مجموعهای از رویدادها را در لخته شدن آغاز میکند که منجر به تشکیل فیبرین، جزء کلیدی لختههای خون میشود.
● مکانیسم اثر برای بازگرداندن روند انعقادی مختل در افراد مبتلا به هموفیلی B بسیار مهم است.
فارماکودینامیک
لخته شدن:
● فاکتور IX یک جزء حیاتی در مسیر ذاتی آبشار انعقادی است.
● فاکتور X را فعال می کند و منجر به تبدیل پروترومبین به ترومبین می شود که در نهایت منجر به تشکیل فیبرین و لخته شدن خون می شود.
اثر هموستاتیک:
● تجویز فاکتور IX فعالیت لخته شدن خون را افزایش می دهد و به طور موثری از خونریزی در افراد مبتلا به هموفیلی B جلوگیری می کند یا متوقف می کند.
فارماکوکینتیک
● جذب: فاکتور IX به صورت داخل وریدی تجویز می شود و جذب سریع و کامل در جریان خون را تضمین می کند.
● توزیع: نیمه عمر توزیع نسبتاً کوتاهی دارد و عمدتاً در پلاسما در گردش است.
● متابولیسم: کبد نقش مهمی در متابولیسم فاکتور IX ایفا می کند.
● دفع: کلیرانس فاکتور IX تا حد زیادی کبدی است و نیمه عمر حذف، فرکانس دوز را تعیین می کند.
موارد مصرف فاکتور IX | فاکتور 9
● هموفیلی B: فاکتور IX در درجه اول برای درمان و پیشگیری از دوره های خونریزی در افراد مبتلا به هموفیلی B نشان داده شده است.
● پیشگیری: به عنوان درمان پیشگیرانه برای کاهش دفعات خونریزی در بیماران مبتلا به هموفیلی B شدید استفاده می شود.
● روش های جراحی: فاکتور IX در حین عمل برای کنترل خونریزی در حین عمل جراحی در افراد مبتلا به هموفیلی B تجویز می شود.
● درمان بر حسب تقاضا: برای مدیریت حاد اپیزودهای خونریزی استفاده می شود و نیاز فوری به جایگزینی فاکتور انعقادی را برطرف می کند.
مقدار مصرف فاکتور IX | فاکتور 9
● دوز فاکتور IX بر اساس عواملی مانند وزن بیمار، شدت خونریزی و محصول خاص مورد استفاده، فردی است.
● معمولاً در واحدهای بین المللی (IU) اندازه گیری می شود و به صورت داخل وریدی تجویز می شود.
● دوز ممکن است برای پیشگیری، درمان بر اساس تقاضا، یا روش های جراحی متفاوت باشد.
● نظارت منظم بر سطوح فاکتور IX برای تنظیم دوز در صورت نیاز ضروری است.
موارد منع مصرف
● حساسیت مفرط: بیماران مبتلا به حساسیت یا واکنش آلرژیک شناخته شده به فاکتور IX یا هر یک از اجزای فرمولاسیون.
● انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC): در افراد مبتلا به انعقاد داخل عروقی منتشر منع مصرف دارد، زیرا ممکن است شرایط را تشدید کند.
عوارض جانبی فاکتور IX | فاکتور 9
● راش، خارش و آنافیلاکسی.
● تشکیل بازدارنده ها (آنتی بادی ها) در برابر فاکتور IX.
● لخته شدن بیش از حد منجر به عوارض ترومبوآمبولی می شود.
● درد، تورم یا قرمزی در محل تزریق.
● سردردهای خفیف تا شدید ممکن است رخ دهد.
تداخلات دارویی
● عوامل آنتی فیبرینولیتیک: مصرف همزمان ممکن است خطر بروز حوادث ترومبوتیک را افزایش دهد.
● اسید آمینوکاپروئیک یا ترانگزامیک اسید: این عوامل، در صورت استفاده همزمان، ممکن است اثر هموستاتیک را افزایش دهند.
● هپارین و داروهای ضد انعقاد: افزایش خطر خونریزی در صورت مصرف همزمان. نظارت دقیق ضروری است.
● داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): در صورت ترکیب با فاکتور IX، احتمال افزایش خطر خونریزی را دارند.
هشدارها
● واکنش های آلرژیک: بیماران ممکن است واکنش های آلرژیک به محصولات فاکتور IX را تجربه کنند که به صورت بثورات پوستی، خارش یا مشکل در تنفس ظاهر می شود. در صورت بروز چنین علائمی، مراقبت فوری پزشکی ضروری است.
● توسعه مهارکننده ها: خطر ایجاد مهارکننده ها (آنتی بادی ها) علیه فاکتور IX وجود دارد که به طور بالقوه اثر آن را در کنترل خونریزی کاهش می دهد.
● عوارض ترومبوآمبولی: استفاده بیش از حد از فاکتور IX ممکن است منجر به عوارض ترومبوآمبولی شود که نیاز به نظارت دقیق در طول درمان دارد.
نکات قابل توصیه
شرایط زمینه ای: در بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی از قبل موجود یا سابقه حوادث ترومبوتیک احتیاط توصیه می شود.
نارسایی کبدی: بیماران مبتلا به اختلالات کبدی ممکن است به دوزهای تنظیم شده فاکتور IX نیاز داشته باشند، زیرا کبد در سنتز آن نقش دارد.
استفاده در کودکان: بیماران اطفال ممکن است به استراتژی های دوز متفاوتی نیاز داشته باشند و نظارت دقیق برای جلوگیری از عوارض جانبی ضروری است.
مصرف در بارداری
● استفاده از فاکتور IX در دوران بارداری باید به دقت مورد توجه قرار گیرد و فواید بالقوه در برابر خطرات احتمالی برای مادر و جنین سنجیده شود.
مصرف در شیردهی
● قبل از تصمیم گیری در مورد ادامه یا قطع شیردهی در طول درمان با فاکتور IX، باید با پزشک برای ارزیابی خطرات و فواید مشورت شود.
● اگر فاکتور IX در طول شیردهی ضروری تشخیص داده شود، نظارت دقیق بر نوزاد برای هرگونه عوارض جانبی توصیه می شود.
اشکال دارو فاکتور IX | فاکتور 9
● فاکتور IX نوترکیب: به صورت محلول استریل برای تزریق موجود است که نیاز به بازسازی را از بین می برد.
● فرمولاسیون نیمه عمر طولانی: برخی از محصولات فاکتور IX با فرمولاسیون نیمه عمر طولانی در دسترس هستند که امکان دوز کمتری را فراهم می کند.
پرسش از دکتر داروساز