










اسفرزه Plantago psyllium
● اسفرزه به خاطر دانه های موسیلاژنی اش معروف است، قرن هاست که به دلیل خواص دارویی اش مورد استفاده قرار می گیرد.
● دانه ها سرشار از فیبر محلول، به ویژه موسیلاژ هستند که وقتی در معرض آب قرار می گیرند، متورم می شوند.
● این خاصیت منحصر به فرد اسفرزه را به یک مکمل غذایی محبوب تبدیل میکند که با ترویج حرکات منظم روده و کاهش یبوست به سلامت دستگاه گوارش کمک میکند.
● همچنین به دلیل پتانسیل آن در مدیریت سطح کلسترول و کنترل قند خون مورد بررسی قرار گرفته است.
● اسفرزه اغلب در اشکال مختلف از جمله پودر، کپسول و پوسته موجود است.
مکانیسم اثر
● مکانیسم اثر اسفرزه بر اساس محتوای بالای فیبر محلول آن است.
● هنگامی که اسفرزه با آب خورده می شود، متورم می شود و یک ماده ژل مانند در روده ها تشکیل می دهد.
● این حجم، عبور مدفوع از طریق دستگاه گوارش را تسهیل میکند و باعث حرکات منظم روده میشود.
فارماکودینامیک
● اثر فارماکودینامیک اولیه اسفرزه در محتوای بالای فیبر محلول، به ویژه موسیلاژ نهفته است.
● هنگامی که اسفرزه با آب مخلوط می شود، ماده ژل مانندی را تشکیل می دهد که حجم مدفوع را افزایش می دهد و باعث حرکات منظم روده و رفع یبوست می شود.
فارماکوکینتیک
● اسفرزه در دستگاه گوارش به حداقل می رسد.
● این ماده عمدتاً در روده ها عمل می کند، جایی که آب را جذب می کند و یک ماده ژل مانند را تشکیل می دهد و به حرکت مدفوع از طریق دستگاه گوارش کمک می کند.
موارد مصرف اسفرزه
● یبوست
● اسهال
● مدیریت کلسترول
● مکمل فیبر غذایی
● کنترل قند خون
مقدار مصرف اسفرزه
برای یبوست:
● بزرگسالان: با 1 تا 2 قاشق چای خوری اسفرزه مخلوط شده با یک لیوان پر آب، یک یا دو بار در روز شروع کنید. دوز را می توان بر اساس پاسخ فردی تنظیم کرد.
● کودکان: دوز باید با توجه به سن و وزن تنظیم شود، معمولاً با مقادیر کمتر شروع می شود.
برای مدیریت کلسترول:
● دوز ممکن است متفاوت باشد، اما توصیه های رایج شامل حدود 10 تا 12 گرم در روز در دوزهای تقسیم شده همراه با وعده های غذایی است.
به عنوان یک مکمل فیبر غذایی:
● مقدار مصرف ممکن است بین 5 تا 10 گرم در روز باشد که معمولاً با آب فراوان مصرف می شود.
موارد منع مصرف
● تنگی مری
عوارض جانبی اسفرزه
● نفخ و گاز
● واکنش های آلرژیک
● ناراحتی دستگاه گوارش
تداخلات دارویی
● داروهای خوراکی مصرف شده: اسفرزه ممکن است بر جذب داروهای خوراکی تأثیر بگذارد. مصرف داروها حداقل یک ساعت قبل یا دو تا چهار ساعت پس از مصرف اسفرزه توصیه می شود.
● داروهای دیابت: اسفرزه ممکن است سطح قند خون را کاهش دهد، که نیاز به تنظیم در داروهای دیابت دارد. نظارت منظم توصیه می شود.
هشدارها
● خطر خفگی: اسفرزه باید با آب کافی مصرف شود تا از خطر خفگی جلوگیری شود، زیرا متورم می شود و ماده ژل مانندی را تشکیل می دهد.
● واکنش های آلرژیک: افراد مبتلا به آلرژی شناخته شده به اسفرزه باید از مصرف آن خودداری کنند.
نکات قابل توصیه
● مصرف مایعات: مصرف مایعات کافی هنگام مصرف مکمل های اسفرزه برای جلوگیری از کم آبی بدن و اطمینان از عملکرد مناسب فیبر بسیار مهم است.
● شرایط پزشکی: قبل از استفاده از اسفرزه، به خصوص برای افراد مبتلا به اختلالات گوارشی، دیابت یا سایر بیماری های زمینه ای، با یک متخصص مشورت کنید.
مصرف در بارداری
● به طور کلی اسفرزه در دوران بارداری بی خطر در نظر گرفته می شود.
● با این حال، افراد باردار باید قبل از استفاده از مکملهای اسفرزه با پزشک مشورت کنند تا اطمینان حاصل کنند که با نیازهای سلامتی خاص آنها مطابقت دارد.
مصرف در شیردهی
● برای اطمینان از ایمنی مادر و نوزاد، قبل از استفاده از مکملهای اسفرزه در رژیم غذایی در دوران شیردهی، مشورت با یک متخصص ضروری است.
اشکال دارو اسفرزه
● پودر اسفرزه
● کپسول / قرص اسفرزه
● گرانول اسفرزه
پرسش از دکتر داروساز