Vitamin K
اطلاعات دارویی ویتامین کا











ویتامین کا Vitamin K
● ویتامین کا یک ویتامین محلول در چربی است که نقش مهمی در لخته شدن خون و سلامت استخوان دارد.
● این ویتامین به دو شکل اصلی وجود دارد:
○ ویتامین K1 (فیلوکینون) که در سبزیجات سبز برگ و برخی روغنهای گیاهی یافت میشود و
○ ویتامین K2 (مناکینون) که توسط باکتریهای روده سنتز میشود و در برخی از حیوانات و حیوانات نیز وجود دارد.
● ویتامین K برای فعال شدن پروتئین های دخیل در لخته شدن خون و همچنین برای تنظیم متابولیسم کلسیم و سلامت استخوان ضروری است.
مکانیسم اثر
● ویتامین K نقش مهمی در لخته شدن خون (انعقاد) دارد زیرا در سنتز فاکتورهای انعقادی در کبد نقش دارد.
● این به طور خاص پروتئین های خاصی را فعال می کند که مسئول تشکیل لخته های خون هستند، از جمله فاکتورهای II (پروترومبین)، VII، IX، و X.
● با تسهیل فعال شدن این فاکتورهای انعقادی، ویتامین K به اطمینان از لخته شدن خون و هموستاز مناسب کمک می کند.
فارماکودینامیک
● فارماکودینامیک ویتامین K شامل نقش آن در فعال سازی فاکتورهای انعقادی است.
● ویتامین K کربوکسیلاسیون پروتئینهای خاص درگیر در لخته شدن خون را تقویت میکند و فعال شدن عملکردی آنها و ایجاد لخته را تضمین میکند.
فارماکوکینتیک
● ویتامین K یک ویتامین محلول در چربی است که در حضور چربی جذب می شود.
● این ماده عمدتاً در روده کوچک جذب می شود و در شیلومیکرون ها که ذرات لیپیدی هستند گنجانده می شود.
● سپس به کبد منتقل می شود و در آنجا برای سنتز فاکتورهای انعقادی استفاده می شود.
● ویتامین K اضافی برای استفاده در آینده در کبد و بافت چربی ذخیره می شود.
● ویتامین K نیز در کبد متابولیزه شده و در صفرا دفع می شود.
موارد مصرف ویتامین کا
کمبود ویتامین K:
● مکمل ویتامین K ممکن است برای افراد دارای کمبود مستند یا در معرض خطر کمبود تجویز شود، که می تواند در شرایطی مانند اختلالات سوء جذب، مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک یا برخی بیماری های کبدی رخ دهد.
معکوس کننده ضد انعقاد:
● در شرایط خاص، ویتامین K ممکن است برای معکوس کردن اثرات داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین، در موارد خونریزی بیش از حد یا زمانی که نیاز به جراحی اضطراری است استفاده شود.
مقدار مصرف ویتامین کا
● دوز توصیه شده ویتامین K می تواند بسته به سن، شرایط خاص سلامتی و نیازهای فردی متفاوت باشد.
● دوزهای معمول مکمل ویتامین K1 (فیلوکینون) بین 90 تا 120 میکروگرم در روز برای بزرگسالان است.
● با این حال، دوزها ممکن است در شرایط خاص متفاوت باشد، مانند افراد مبتلا به کمبود ویتامین K یا کسانی که از داروهای خاص استفاده می کنند.
موارد منع مصرف
● افرادی که دارای حساسیت یا آلرژی شناخته شده به ویتامین K هستند باید از مکمل یا استفاده از آن خودداری کنند.
عوارض جانبی ویتامین کا
واکنش های آلرژیک:
● برخی از افراد ممکن است واکنش های آلرژیک به مکمل های ویتامین K مانند بثورات پوستی، خارش، تورم یا مشکل در تنفس را تجربه کنند.
● در صورت بروز هرگونه نشانه ای از واکنش آلرژیک مصرف را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
اختلالات گوارشی:
● دوزهای بالای مکمل های ویتامین K ممکن است باعث اختلالات گوارشی مانند اسهال یا ناراحتی معده شود.
تداخلات دارویی
داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده های خون):
● ویتامین K ممکن است با داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین تداخل داشته باشد و منجر به تغییرات بالقوه در لخته شدن خون و اثربخشی دارو شود.
اورلیستات:
● اورلیستات، دارویی که برای کاهش وزن استفاده میشود، ممکن است جذب ویتامینهای محلول در چربی مانند ویتامین K را کاهش دهد.
● مصرف مکملها ممکن است در افرادی که برای مدت طولانی اورلیستات مصرف میکنند ضروری باشد.
هشدارها
● ویتامین K ممکن است با برخی داروها مانند داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده های خون) مانند وارفارین تداخل داشته باشد که منجر به کاهش اثربخشی یا افزایش خطر لخته شدن خون شود.
● پزشک را در مورد تمام داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید مطلع کنید تا از تداخلات احتمالی جلوگیری شود.
نکات قابل توصیه
● افرادی که دارای شرایط پزشکی خاصی هستند، مانند بیماری کبدی یا اختلالات سوء جذب، ممکن است هنگام مصرف مکمل های ویتامین K نیاز به تنظیم دوز یا نظارت خاصی داشته باشند.
مصرف در بارداری
● ویتامین K به طور کلی برای استفاده در دوران بارداری بی خطر در نظر گرفته می شود.
● مصرف کافی ویتامین K برای رشد استخوان ها و توانایی لخته شدن خون نوزاد مهم است.
● با این حال، مانند هر مکمل یا دارویی، افراد باردار باید برای مشاوره با پزشک مشورت کنند.
مصرف در شیردهی
● شیر مادر ممکن است مقادیر کافی ویتامین K را به خصوص در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می کنند، تامین نکند.
● بنابراین، در برخی موارد، متخصصان ممکن است مکمل ویتامین K را برای نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می کنند توصیه کنند.
دارو های مشابه
● هیچ آنالوگ یا داروی مستقیمی با مکانیسم اثر یکسان با ویتامین K وجود ندارد.
● با این حال، سایر عوامل انعقاد خون، مانند کنسانتره کمپلکس پروترومبین یا پلاسمای تازه منجمد، ممکن است در شرایطی که نیاز به معکوس کردن فوری اثرات ضد انعقادی است استفاده شوند.
● این عوامل منبع فاکتورهای انعقادی، از جمله عوامل وابسته به فعال شدن ویتامین K هستند.
اشکال دارو ویتامین کا
● فرمولاسیون تزریقی: ویتامین K همچنین می تواند از طریق تزریق نیز تجویز شود، معمولاً در شرایطی که نیاز به مکمل فوری است.
پرسش از دکتر داروساز