آزاسیتیدین Azacitidine


● ازاسیتیدین (Azacitidine) دارویی است که در درمان انواع خاصی از اختلالات خونی، از جمله سندرم های میلودیسپلاستیک (MDS) و لوسمی میلوئید حاد (AML) استفاده می شود.

● این دارو متعلق به دسته داروهایی است که به عنوان عوامل هیپومتیل کننده شناخته می شوند و با مهار متیلاسیون DNA، فرآیندی که می تواند بر رشد و تمایز سلول ها تأثیر بگذارد، عمل می کند.

● آزاسیتیدین با بازگرداندن الگوهای متیلاسیون DNA طبیعی به تنظیم عملکرد سلولی و ترویج رشد سلول های خونی سالم کمک می کند.

● این دارو معمولاً از طریق تزریق یا انفوزیون تحت نظارت یک متخصص تجویز می شود.

مکانیسم اثر

● آزاسیتیدین یک آنالوگ نوکلئوزیدی است که در طول همانندسازی DNA در مولکول DNA گنجانده می شود.

● این ماده به عنوان یک مهارکننده DNA متیل ترانسفراز عمل می کند و الگوهای متیلاسیون DNA را مختل می کند.

● متیلاسیون DNA فرآیندی است که در بیان ژن و تمایز سلولی نقش دارد.

● با مهار متیلاسیون DNA، آزاسیتیدین به بازیابی الگوهای طبیعی متیلاسیون DNA کمک می کند، که می تواند بیان ژن را تنظیم کند و باعث رشد سلول های خونی سالم شود.

 

فارماکودینامیک

● آزاسیتیدین اثرات فارماکودینامیکی خود را از طریق مهار متیلاسیون DNA اعمال می کند.

● با ادغام در DNA در طول همانندسازی، فرآیند متیلاسیون DNA طبیعی را مختل می کند.

● این اختلال می تواند منجر به تغییر در الگوهای بیان ژن و تمایز سلولی شود و باعث رشد سلول های خونی سالم شود.

 

فارماکوکینتیک

● پس از تجویز، آزاسیتیدین تحت دآمیناسیون سریع قرار می گیرد تا متابولیت فعال خود، 5-aza-2'-deoxycytidine را تشکیل دهد.

● این متابولیت بیشتر به شکل تری فسفات خود تبدیل می شود که در طول همانندسازی به مولکول DNA وارد می شود.

● آزاسیتیدین در درجه اول توسط سیتیدین دآمیناز کبدی متابولیزه می شود و متابولیت های آن از طریق ادرار دفع می شود.

● نیمه عمر حذف آزاسیتیدین کوتاه است و معمولاً حدود 0.4 تا 0.5 ساعت است.

موارد مصرف آزاسیتیدین

سندرم های میلودیسپلاستیک (MDS):
● آزاسیتیدین برای درمان تمام زیرگروه های MDS از جمله لوسمی میلومونوسیتی متوسط، پرخطر و مزمن (CMML) اندیکاسیون دارد.

لوسمی میلوئید حاد (AML):
● آزاسیتیدین همچنین در درمان AML در بیمارانی که کاندید مناسبی برای شیمی درمانی القایی فشرده نیستند، استفاده می شود.

 

مقدار مصرف آزاسیتیدین

سندرم های میلودیسپلاستیک:
هر چرخه شامل 4 هفته است.
75mg/m2 وریدی یا زیرجلدی روزانه تا 7 روز، چرخه را هر 4 هفته تکرار کنید.
در صورت عدم مشاهده ی بهبودی بعد از دو چرخه درمان و هیچگونه سمیتی غیر از تهوع و استفراغ، می توان دوز را به 100mg/m2 افزایش داد.
درمان را حداقل تا 4-6 چرخه ادامه دهید.
درمان تا زمانیکه بیمار رو به بهبودی است می تواند ادامه پیدا کند.

لوسمی میلویید حاد:
هر چرخه شامل 28 روز است.
300 میلی گرم خوراکی روزانه در روزهای 1-14
تا زمان پیشرفت بیماری یا بروز سمیت غیر قابل قبول ادامه دهید.

ملاحظات دوزینگ:
درمان خوراکی را به جای وریدی/زیرجلدی قرار ندهید.
کاربرد ها و رژیم دوزینگ برای این روش ها متفاوت می باشد.

موارد منع مصرف

حساسیت مفرط:
● آزاسیتیدین در افراد دارای حساسیت مفرط شناخته شده به آزاسیتیدین یا هر یک از اجزای آن منع مصرف دارد.

بدخیمی های پیشرفته با فیبروز بیش از حد مغز استخوان:
● آزاسیتیدین در افراد مبتلا به بدخیمی های پیشرفته همراه با فیبروز بیش از حد مغز استخوان یا در افراد مبتلا به مغز استخوان هیپوسلولی منع مصرف دارد.

 

عوارض جانبی آزاسیتیدین

سرکوب عضلانی:
● شایع ترین عارضه جانبی آزاسیتیدین سرکوب سلولی است که می تواند منجر به کاهش گلبول های سفید، گلبول های قرمز و پلاکت ها شود.

● این حالت ممکن است منجر به افزایش خطر عفونت، خونریزی و کم خونی شود.

عوارض گوارشی:
● تهوع، استفراغ، اسهال و یبوست از عوارض شایع گوارشی آزاسیتیدین هستند.

واکنش های محل تزریق:
● واکنش های محل تزریق، مانند درد، قرمزی و تورم ممکن است با تجویز زیر جلدی آزاسیتیدین رخ دهد.

خستگی:
● خستگی و ضعف معمولاً از عوارض جانبی درمان آزاسیتیدین گزارش شده است.

 

تداخلات دارویی

مصرف همزمان داروهای نفروتوکسیک:
● آزاسیتیدین ممکن است خطر مسمومیت کلیه را در صورت مصرف همزمان با داروهای نفروتوکسیک افزایش دهد.

● در چنین مواردی نظارت دقیق بر عملکرد کلیه توصیه می شود.

داروهای مؤثر بر عملکرد کبد:
● متابولیسم آزاسیتیدین ممکن است تحت تأثیر داروهایی قرار گیرد که بر عملکرد کبد تأثیر می گذارد.

● در بیمارانی که از چنین داروهایی استفاده می کنند، ممکن است نظارت دقیق و تنظیم دوز ضروری باشد.

 

هشدارها

سرکوب عضلانی:
● آزاسیتیدین می تواند باعث سرکوب میلوسکوپ شود که کاهش تعداد سلول های خونی است.

● این حالت ممکن است منجر به افزایش خطر عفونت، خونریزی و کم خونی شود.

● نظارت منظم بر تعداد سلول های خونی در طول درمان ضروری است.

نارسایی کلیوی و کبدی:
● آزاسیتیدین باید با احتیاط در افراد مبتلا به اختلال عملکرد کلیه یا کبد استفاده شود، زیرا ممکن است بر پاکسازی دارو تأثیر بگذارد و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.

سندرم لیز تومور:
● درمان آزاسیتیدین ممکن است منجر به آزاد شدن اجزای داخل سلولی از سلول‌های سرطانی در حال تقسیم سریع شود و در نتیجه ناهنجاری‌های متابولیکی به نام سندرم لیز تومور ایجاد شود.

● نظارت دقیق و مدیریت مناسب برای پیشگیری یا درمان این بیماری مورد نیاز است.

 

نکات قابل توصیه

بیماری کبدی از قبل:
● آزاسیتیدین باید با احتیاط در افراد مبتلا به بیماری کبدی از قبل موجود استفاده شود، زیرا ممکن است عملکرد کبد را بدتر کند یا باعث مسمومیت کبدی شود.

نارسایی کلیوی:
● بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی ممکن است نیاز به تنظیم دوز یا نظارت دقیق بر عملکرد کلیه در طول درمان با آزاسیتیدین داشته باشند.

اختلالات خونریزی:
● آزاسیتیدین ممکن است خطر خونریزی را در افراد مبتلا به اختلالات خونریزی از قبل موجود یا کسانی که داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند افزایش دهد. نظارت دقیق و مدیریت مناسب ضروری است.

 

مصرف در بارداری

● آزاسیتیدین به عنوان یک داروی دسته D بارداری طبقه بندی می شود، به این معنی که ممکن است به جنین در حال رشد آسیب برساند.

● فقط در صورتی باید در دوران بارداری استفاده شود که مزایای آن بیشتر از خطراتش باشد.

● افراد باردار باید قبل از شروع درمان با آزاسیتیدین در مورد خطرات و فواید آن با پزشک خود صحبت کنند.

مصرف در شیردهی

● مشخص نیست که آیا آزاسیتیدین در شیر مادر ترشح می شود یا خیر.

● به دلیل خطر بالقوه برای نوزاد، شیردهی به طور کلی در طول درمان آزاسیتیدین توصیه نمی شود.

● زنانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند یا قصد شیردهی دارند، باید با پزشک خود برای راهنمایی مشورت کنند و گزینه‌های تغذیه جایگزین را برای نوزادان خود در نظر بگیرند.

اشکال دارو آزاسیتیدین

● پودر لیوفیلیزه برای تزریق زیر جلدی: این فرم با یک رقیق کننده مناسب بازسازی شده و به صورت تزریق زیر جلدی تجویز می شود.

● پودر لیوفیلیزه برای انفوزیون داخل وریدی: این فرم با یک رقیق کننده مناسب بازسازی شده و به صورت انفوزیون داخل وریدی تجویز می شود.
"داروهای معرفی شده و مشاوره دارویی به معنای تجویز نمی باشند. لطفا پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید."

بنر مشاوره دارویی
 
برای دسترسی به کانال های شرکت خدمات دارویی رضوی بر روی پیام رسان مدنظر کلیک کنید:

🟣 اینستاگرام 🟡 لینکدین 🔵 تلگرام 🟠 ایتا 🟢 بله

نظر خود را درباره خدمات ما بگویید:

لینک نظرسنجی
 

پرسش از دکتر داروساز


سوالات کاربران
    تاکنون نظری برای این مطلب درج نشده است.