● وقتی سیستم ایمنی بدن به چیزی که میخورید یا مینوشید واکنش غیرعادی نشان میدهد، به آن حساسیت یا آلرژی غذایی میگویند.
● آلرژی غذایی ممکن است روی پوست، دستگاه گوارش یا سیستم تنفسی یا قلبی عروقی تأثیر بگذارد. بسیاری از انواع غذاها میتوانند آلرژیزا باشند، اما برخی از غذاها بسیار بیشتر از سایرین احتمال ایجاد واکنش آلرژیک را دارند.
● بر اساس گزارش بر اساس تحقیقات و آموزش آلرژی غذایی FARE، هشت ماده غذایی زیر مسئول 90 درصد همه آلرژیهای غذایی هستند:
- ○ شیر گاو
- ○ تخممرغ
- ○ بادامزمینی
- ○ ماهی
- ○ صدف
- ○ آجیل درختی، مانند بادام هندی یا گردو
- ○ گندم
- ○ سویا
علائم آلرژی غذایی
● علائم آلرژی غذایی ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. ممکن است به طور ناگهانی ظاهر یا طی چند ساعت ایجاد شوند.
● سیستم ایمنی بدن فرد ممکن است به مقدار کمی از آلرژن واکنش نشان دهد، بنابراین آلرژی غذایی میتواند شدیداً خطرناک و تهدید کننده زندگی باشد، بهخصوص اگر سیستم تنفسی تحتتأثیر قرار گیرد. از آنجایی که آلرژی غذایی میتواند بر تنفس هم تأثیر بگذارد، افراد مبتلا به آسم در معرض خطر افزایش واکنش آلرژیک کشنده به غذا هستند.
● علائم خفیف مرتبط با حساسیت غذایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ○ عطسه
- ○ گرفتگی یا آبریزش بینی
- ○ چشمهای خارشدار و آبریزش
- ○ تورم
- ○ کهیر
- ○ گرفتگی معده
- ○ اسهال
● علائم یک واکنش آلرژیک شدید (به نام آنافیلاکسی) به غذا عبارتند از:
- ○ مشکل در تنفس، از جمله خسخس سینه
- ○ تورم لبها، زبان یا گلو
- ○ کهیر (بثورات خارشدار، لکهدار و برجسته)
- ○ سرگیجه یا غش
- ○ حالت تهوع یا استفراغ
انواع آلرژیهای غذایی
● آلرژیهای غذایی واقعی را میتوان به دو نوع اصلی تقسیم کرد:
ایمونوگلوبولین E (IgE) با واسطه
● در این نوع آلرژی غذایی، سیستم ایمنی بدن آنتیبادیهای IgE میسازد که به غذای خاصی واکنش نشان میدهند. آنتیبادیها نوعی پروتئین خون هستند که توسط سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و مبارزه با عفونت استفاده میشود.
● یک واکنش آلرژیک با واسطه IgE معمولاً طی چند ساعت پس از خوردن ماده غذایی حساسیتزا رخ میدهد و میتواند شامل علائم خفیف تا شدید، از جمله آنافیلاکسی باشد.
با واسطه غیر IgE
● در یک آلرژی غذایی غیر IgE، سیستم ایمنی بدن آنتیبادی IgE نمیسازد، اما سایر بخشهای سیستم ایمنی بدن درگیر پاسخگویی در برابر تهدید درک شده هستند.
● یک واکنش آلرژیک با واسطه غیر IgE اغلب شامل علائم پوستی یا گوارشی یا ترکیبی از این علائم، از جمله استفراغ و اسهال است و میتواند تا 3 روز پس از خوردن ماده غذایی حساسیتزا رخ دهد.
● در ادامه به هشت مورد از شایعترین آلرژیهای غذایی اشاره کردهایم.
1. حساسیت به شیر گاو
● آلرژی به شیر گاو اغلب در نوزادان و کودکان خردسال دیده میشود.
● یکی از شایعترین آلرژیهای دوران کودکی است که 2 تا 3 درصد از نوزادان و کودکان نوپا را تحتتأثیر قرار میدهد.
● با این حال، حدود 90 درصد از کودکان در سن 3 سالگی بیشتر درگیر هستند که این امر در بزرگسالان بسیار کمتر شایع است.
● آلرژی به شیر گاو میتواند در هر دو شکل IgE و غیر IgE رخ دهد، اما حساسیت به شیر گاو IgE شایعترین و بالقوه جدیترین است.
● کودکان یا بزرگسالان مبتلا به آلرژی IgE در عرض 5 تا 30 دقیقه پس از مصرف شیر گاو واکنش نشان میدهند. افراد علائمی مانند تورم، بثورات، کهیر، استفراغ و در موارد نادر آنافیلاکسی را تجربه میکنند.
● آلرژی غیر IgE معمولاً علائم رودهای بیشتری مانند استفراغ، یبوست یا اسهال و همچنین التهاب دیواره روده دارد.
● تشخیص حساسیت به شیر بدون IgE میتواند بسیار دشوار باشد. به این دلیل است که گاهی اوقات علائم میتواند نشان دهنده عدم تحمل لاکتوز باشد و هیچ آزمایش خونی برای آن وجود ندارد.
● اگر تشخیص حساسیت به شیر گاو داده شد، تنها راه درمان پرهیز از شیر گاو و غذاهای حاوی آن است. این پرهیز شامل هر نوع غذا یا نوشیدنی است که حاوی مواد زیر هستند:
- ○ شیر
- ○ پودر شیر
- ○ پنیر
- ○ کره
- ○ مارگارین
- ○ ماست
- ○ بستنی
● مادران شیرده به نوزادان مبتلا به آلرژی نیز ممکن است مجبور شوند شیر گاو و غذاهای حاوی آن را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
● در مورد نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمیکنند، متخصص میتواند جایگزین مناسبی را برای شیر خشک گاو توصیه میکند.
2. حساسیت به تخم مرغ
● آلرژی به تخممرغ دومین علت شایع آلرژی غذایی در کودکان است.
● با این حال، 68 درصد از کودکانی که به تخممرغ آلرژی دارند تا سن 16 سالگی آلرژیشان افزایش مییابد.
● علائم عبارتند از:
- ○ ناراحتیهای گوارشی، مانند معده درد
- ○ واکنشهای پوستی، مانند کهیر یا بثورات پوستی
- ○ مشکلات تنفسی
- ○ آنافیلاکسی (که نادر است)
● ممکن است فقط به سفیده تخممرغ حساسیت داشته باشید؛ اما به زرده آن نه و بالعکس. به این دلیل است که پروتئینهای موجود در سفیده و زرده تخممرغ کمی متفاوتاند.
● با این حال، بیشتر پروتئینهایی که باعث ایجاد آلرژی میشوند در سفیده تخممرغ یافت میشوند، بنابراین آلرژی به سفیده تخممرغ شایعتر است.
● مانند سایر آلرژیها، درمان آلرژی به تخممرغ، رژیم غذایی بدون آن است.
● با این حال، ممکن است مجبور نباشید از تمام غذاهای مرتبط با تخممرغ اجتناب کنید، زیرا حرارت دادن به تخممرغ میتواند شکل پروتئینهای ایجاد کننده آلرژی را تغییر دهد. در این حالت سیستم ایمنی بدن ممکن است آن را مضر تشخیص ندهد، به این معنی که کمتر احتمال دارد واکنشی ایجاد کند.
● در واقع، یک مطالعه نشان داد که تقریباً 67٪ از کودکان مبتلا به آلرژی به تخممرغ میتوانند خوردن کلوچههای حاوی مقداری تخممرغ پخته شده را تحمل کنند.
● برخی از مطالعات همچنین نشان دادهاند که دادن محصولات پخته شده به کودکان مبتلا به آلرژی به تخممرغ میتواند زمان افزایش حساسیت را کوتاه کند. با این حال، نتایج متناقض هستند و برای تأیید این موضوع به دادههای بیشتری نیاز است.
● عواقب خوردن تخممرغ زمانی که به آنها حساسیت دارید میتواند شدید باشد. به همین دلیل، قبل از استفاده مجدد از غذاهای حاوی تخممرغ، باید با پزشک مشورت کنید.
3. حساسیت به آجیل درختی
● آلرژی به آجیل درختی، حساسیت به برخی از آجیلها و دانههایی است که از درختان به عمل میآیند.
● این حالت یک آلرژی غذایی بسیار رایج است که تصور میشود حدود 3٪ از مردم جهان را تحتتأثیر قرار داده.
● برخی از نمونههای آجیل درختی عبارتند از:
- ○ آجیل برزیلی
- ○ بادامها
- ○ بادام هندی
- ○ آجیل ماکادمیا
- ○ پسته
- ○ آجیل کاج
- ○ گردو
● افرادی که آلرژی به آجیل درختی دارند به محصولات غذایی ساخته شده با این آجیل مانند کره و روغن آجیل نیز حساسیت خواهند داشت.
● به آنها توصیه میشود از همه انواع آجیل درختی اجتناب کنند، حتی اگر فقط به یک یا دو نوع آن آلرژی دارند.
● به این دلیل که حساسیت به یک نوع آجیل درختی خطر ابتلا به آلرژی به انواع دیگر آجیل درختی را افزایش میدهد.
● علاوه بر این، بهجای یک یا دو نوع، اجتناب از همه آجیلها آسانتر است و بر خلاف برخی از آلرژیهای دیگر، آلرژی به آجیل درختی معمولاً یک بیماری مادامالعمر است.
● حساسیت همچنین میتواند بسیار شدید باشد و حساسیت به آجیل درختی مسئول حدود 50 درصد مرگ و میرهای مرتبط با آنافیلاکسی است.
● به همین دلیل، به افراد مبتلا به آلرژی به آجیل (و همچنین سایر آلرژیهای بالقوه تهدید کننده زندگی) توصیه میشود که همیشه یک تزریق کننده خودکار اپی نفرین، مانند EpiPen، همراه خود داشته باشند.
● تزریق قلم اپی نفرین یک وسیله نجات دهنده زندگی است که به افراد مبتلا به آلرژی اجازه میدهد در صورت شروع یک واکنش آلرژیک شدید، یک شات آدرنالین به خود تزریق کنند. آدرنالین که به نام اپی نفرین نیز شناخته میشود، یک هورمون طبیعی است که واکنش «جنگ یا گریز» بدن را در هنگام استرس تحریک میکند.
● هنگامی که بهعنوان تزریق به افرادی که واکنش آلرژیک شدید دارند، تزریق میشود، میتواند اثرات آلرژی را معکوس کند و زندگی فرد را نجات دهد.
4. حساسیت به بادامزمینی
● مانند آلرژی به آجیل درختی، آلرژی به بادامزمینی بسیار رایج است و میتواند باعث واکنشهای آلرژیک شدید و کشنده شود.
● با این حال، این دو شرایط متمایز در نظر گرفته میشوند، زیرا بادامزمینی یک نوع حبوبات است. هرچند، کسانی که به بادامزمینی حساسیت دارند اغلب به آجیل درختی نیز حساسیت دارند.
● در حالی که دلیل ابتلای افراد به آلرژی به بادامزمینی مشخص نیست، تصور میشود افرادی که سابقه خانوادگی آلرژی به بادامزمینی دارند بیشتر در معرض خطر هستند.
● به همین دلیل، قبلاً تصور میشد که دریافت بادامزمینی از طریق رژیم غذایی مادر شیرده یا در حین از شیر گرفتن ممکن است باعث ایجاد حساسیت به بادامزمینی شود.
● آلرژی به بادامزمینی حدود 1-3٪ از کودکان و تا 2٪ از بزرگسالان را تحتتأثیر قرار میدهد.
● حدود 15 تا 22 درصد از کودکانی که دچار آلرژی به بادامزمینی میشوند، در دوران نوجوانی کمکم علائمشان از بین میرود.
● مانند سایر آلرژیها، حساسیت به بادامزمینی با استفاده از ترکیبی از موارد زیر تشخیص داده میشود:
- ○ سابقه سلامت
- ○ تست خراش پوستی
- ○ آزمایش خون
- ○ چالشهای غذایی
● در حال حاضر، تنها درمان مؤثر اجتناب از تمام بادامزمینیها و محصولات حاوی بادامزمینی است.
● درمانهای جدیدی برای کودکان مبتلا به آلرژی به بادامزمینی در حال توسعه است. شامل دادن مقادیر دقیق و کم بادامزمینی یا پودر آلرژیزا بادامزمینی تحت نظارت دقیق پزشکی در تلاش برای کاهش حساسیت آنها نسبت به آلرژی است.
5. حساسیت به صدف و آبزیان سخت پوست
● آلرژی به صدف ناشی از حمله بدن به پروتئینهای خانواده سختپوستان و نرمتنان ماهی است که بهعنوان صدف شناخته میشوند.
● نمونههایی از صدفها و آبزیان سخت پوست عبارتند از:
- ○ میگو
- ○ خرچنگ
- ○ ماهی مرکب
- ○ گوشماهی
● شایعترین محرک آلرژی به غذاهای دریایی پروتئینی به نام تروپومیوزین است. پروتئینهای دیگری که ممکن است در تحریک پاسخ ایمنی نقش داشته باشند، آرژنین کیناز و پاروالبومین هستند.
● علائم آلرژی به صدف معمولاً بهسرعت ظاهر میشوند و مشابه سایر آلرژیهای غذایی IgE است.
● با این حال، گاهی اوقات تشخیص یک آلرژی واقعی به غذاهای دریایی از یک واکنش نامطلوب به یک آلاینده غذاهای دریایی مانند باکتریها، ویروسها یا انگلها دشوار است.
● به این دلیل که علائم میتوانند مشابه باشند، زیرا هر دو میتوانند باعث مشکلات گوارشی مانند استفراغ، اسهال و درد معده شوند.
● آلرژی به صدف با گذشت زمان از بین نمیرود، بنابراین اکثر افراد مبتلا به این بیماری باید تمام صدفها را از رژیم غذایی خود حذف کنند تا از بروز واکنش آلرژیک جلوگیری کنند.
● جالب اینجاست که حتی بخار حاصل از پختن صدف میتواند باعث ایجاد حساسیت به صدف در افرادی شود که آلرژی دارند. به بسیاری از مردم توصیه میشود هنگام پخت غذاهای دریایی از بودن در اطراف آن اجتناب کنند.
6. حساسیت به گندم
● آلرژی به گندم یک پاسخ آلرژیک به یکی از پروتئینهای موجود در گندم است.
● بیشتر بر کودکان تأثیر میگذارد. اگرچه، کودکان مبتلا به آلرژی گندم اغلب تا زمانی که به سن 10 سالگی میرسند حساسیتشان بیشتر میشود.
● مانند سایر آلرژیها، آلرژی به گندم میتواند منجر به ناراحتی گوارشی، کهیر، استفراغ، بثورات پوستی، تورم و در موارد شدید، آنافیلاکسی شود.
● اغلب با بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن غیر سلیاک اشتباه گرفته میشود که میتواند علائم گوارشی مشابهی داشته باشد.
● با این حال، یک آلرژی واقعی به گندم باعث پاسخ ایمنی به یکی از صدها پروتئین موجود در گندم میشود. این واکنش میتواند شدید و گاهی حتی کشنده باشد.
● بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن غیر سلیاک ناشی از یک واکنش غیرطبیعی ایمنی به یک پروتئین خاص - گلوتن - است که اتفاقاً در گندم نیز یافت میشود.
● بیماری سلیاک همچنین میتواند در 10 تا 30 درصد از افراد کشنده باشد، اگرچه این امر نادر است؛ زیرا اکثر افراد میتوانند با موفقیت از مصرف گلوتن اجتناب کنند.
● افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن غیر سلیاک باید از گندم و سایر غلات حاوی پروتئین گلوتن اجتناب کنند.
● کسانی که به گندم آلرژی دارند فقط باید از گندم اجتناب کنند و میتوانند گلوتن را از غلات که حاوی گندم نیستند تحمل کنند.
● آلرژی به گندم اغلب از طریق آزمایش پوستی تشخیص داده میشود.
● تنها راه درمان پرهیز از گندم و محصولات حاوی گندم است. به معنای پرهیز از غذاها و همچنین محصولات زیبایی و آرایشی حاوی گندم است.
7. حساسیت به سویا
● آلرژی به سویا تا 0.5 درصد از کودکان را تحتتأثیر قرار میدهد و بیشتر در نوزادان و کودکان زیر 3 سال دیده میشود.
● این حساسیت توسط پروتئین موجود در سویا یا محصولات حاوی سویا تحریک میشود. با این حال، حدود 70 درصد از کودکانی که به سویا آلرژی دارند، با این آلرژی بزرگ میشوند و زندگی خواهند کرد.
● علائم میتواند از خارش، سوزن سوزن شدن دهان و آبریزش بینی تا بثورات پوستی و آسم یا مشکلات تنفسی متغیر باشد. در موارد نادر، آلرژی به سویا نیز میتواند باعث آنافیلاکسی شود.
● تعداد کمی از نوزادانی که به شیر گاو حساسیت دارند به سویا نیز حساسیت دارند.
● محرکهای غذایی رایج آلرژی به سویا شامل دانههای سویا و محصولات سویا مانند شیر سویا یا سس سویا است. از آنجایی که سویا در بسیاری از غذاها یافت میشود، خواندن برچسب مواد غذایی مهم است.
● مانند سایر آلرژیها، تنها راه درمان آلرژی به سویا اجتناب از مصرف سویا است.
8. حساسیت به ماهی
● آلرژی به ماهی شایع است و حدود 7 درصد از بزرگسالان را تحتتأثیر قرار میدهد.
● مشابه سایر آلرژیها، افراد اغلب در دوران کودکی دچار آلرژی به ماهی میشوند. اما غیرمعمول نیست که این نوع حساسیت بعداً در زندگی ظاهر شود.
● مانند آلرژی به صدف، آلرژی به ماهی نیز میتواند یک واکنش آلرژیک جدی و بالقوه کشنده ایجاد کند. علائم اصلی استفراغ و اسهال است، اما در موارد نادر، آنافیلاکسی نیز ممکن است رخ دهد.
● به افرادی که به ماهی حساسیت دارند معمولاً یک قلم اپی نفرین داده میشود تا در صورت خوردن تصادفی ماهی، آن را تزریق کنند.
● از آنجایی که علائم ممکن است مشابه باشند، گاهی اوقات آلرژی به ماهی به دلیل واکنش به یک آلاینده موجود در ماهی، مانند باکتریها، ویروسها یا سموم اشتباه گرفته میشود.
● علاوه بر این، از آنجایی که صدفها و ماهیهای باله دار پروتئینهای یکسانی ندارند، افرادی که به صدفها حساسیت دارند ممکن است به ماهی حساسیت نداشته باشند.
● با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی به ماهی به یک یا چند نوع آن حساسیت دارند.
آلرژی به غذاهای دیگر
● 8 آلرژی غذایی که در بالا ذکر شد رایجترین آنها هستند.
● به طور کل، موارد بسیاری دیگر وجود دارد.
● آلرژیهای غذایی کمتر رایج میتواند مجموعهای از علائم را ایجاد کند، از خارش خفیف لبها و دهان (معروف به سندرم آلرژی دهان) تا آنافیلاکسی تهدید کننده زندگی.
● برخی از آلرژیهای غذایی کمتر رایج عبارتند از:
- ○ بذر کتان
- ○ دانه کنجد
- ○ هلو
- ○ موز
- ○ آووکادو
- ○ کیوی
- ○ میوه شور
- ○ کرفس
- ○ سیر
- ○ دانههای خردل
- ○ انیسون
- ○ بابونه
فکر میکنید آلرژی غذایی دارید؟
● گاهی اوقات تشخیص تفاوت بین آلرژی غذایی و عدم تحمل غذایی ممکن است دشوار باشد.
● اگر مشکوک به آلرژی غذایی هستید، مهم است که با پزشک صحبت کنید.
● برای اینکه متوجه شوید آلرژی دارید یا عدم تحمل، پزشک احتمالاً تعدادی آزمایش تشخیصی را تجویز میکند.
● شامل:
- ○ بررسی رژیم غذایی. یک بررسی دقیق از غذاهای خورده شده، از جمله زمان و علائم آنها
- ○ تست خراش پوستی. برای این آزمایش، مقدار کمی غذا با استفاده از یک سوزن کوچک بر پوست "خراش" داده میشود. سپس پوست از نظر واکنش کنترل میشود.
- ○ چالش خوراکی. خوراکی برای این آزمایش، غذای مشکلساز در یک محیط کنترل شده و تحت نظارت پزشک در مقادیر تدریجی افزایش یافته مصرف میشود.
- ○ آزمایش خون. در برخی شرایط، خون گرفته میشود و سطح آنتیبادیهای IgE اندازه گیری میشود.
● اگر به غذایی حساسیت دارید، پزشک به شما در مورد نحوه مدیریت آن توصیه میکند. پزشک همچنین ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه معرفی کند تا در مدیریت رژیم غذایی کمکتان کند.
نحوه درمان آلرژی غذایی
● در حال حاضر، آلرژی غذایی قابل درمان نیست.
● دانشمندان در حال بررسی راههای جدیدی برای کمک به مردم برای مدیریت آلرژی غذایی و احتمالاً حساسیتزدایی آنها نسبت به آلرژنها هستند، اما این روشها هنوز در حال توسعه.
● چه آلرژی غذایی با واسطه IgE یا غیر IgE داشته باشید، بهترین راه برای جلوگیری از واکنش آلرژیک شناسایی غذاهایی است که به آنها حساسیت دارید و بهشدت از آنها اجتناب کنید.
● بسته بهشدت آلرژی غذایی، متخصص ممکن است داروهایی از جمله تزریق قلم اپی نفرین را تجویز کند تا در صورت خوردن تصادفی و واکنش به غذایی که به آن حساسیت دارید، همیشه آنها را همراه داشته باشید.
● این داروها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ○ اپی نفرین. این دارو به معکوس کردن علائم یک نوع جدی واکنش آلرژیک به نام آنافیلاکسی کمک میکند. تزریق قلم اپی نفرین با نام تجاری شامل EpiPen و Auvi-Q است.
- ○ آنتیهیستامینها. این داروها میتوانند به کاهش خارش و احتقان ناشی از واکنشهای آلرژیک کمتر کمک کنند.
- ○ کورتیکواستروئیدها. این داروها ممکن است برای کاهش تورم ناشی از واکنشهای آلرژیک شدیدتر تجویز شوند.
● مهم است که تمام علائم آلرژی غذایی را جدی بگیرید. هم علائم خفیف و هم شدید یک واکنش آلرژیک با واسطه IgE میتواند منجر به آنافیلاکسی شود که یک وضعیت اورژانسی است.
● در حالی که آلرژیهای غذایی با واسطه IgE کمتر به آنافیلاکسی منجر میشوند، میتوانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارند و باید مورد توجه قرار گیرند.
● اگر مشکوک به آلرژی غذایی هستید، با پزشک یا متخصص آلرژی مشورت کنید تا مشخص شود به کدام غذاها حساسیت دارید و باید از آنها اجتناب کنید.
● همچنین ممکن است ملاقات با یک متخصص تغذیه مفید باشد که میتواند به شما کمک کند از غذاهایی که به آنها حساسیت دارید اجتناب کنید و در عین حال اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی متنوع و متعادلی دارید که نیازهای غذاییتان را برآورده میکند.
سخن آخر
● اکثر آلرژیهای غذایی توسط هشت غذا ایجاد میشوند: شیر گاو، تخممرغ، آجیل درختی، بادامزمینی، صدف، ماهی، سویا و گندم.
● برخلاف عدم تحمل غذایی، آلرژی غذایی به این دلیل است که سیستم ایمنی بدن برخی از پروتئینهای موجود در غذا را بهعنوان مواد مضر تشخیص میدهد.
● این حالت میتواند باعث واکنشهای بالقوه تهدید کننده زندگی شود. تنها راه درمان حذف آن غذا از رژیم غذایی است.
● اگر مشکوک به آلرژی غذایی هستید، در مورد آن با پزشک صحبت کنید.
درج نظر