● آپاندیسیت زمانی اتفاق میافتد که آپاندیس ملتهب شود که احتمالاً به دلیل انسداد است. این حالت میتواند حاد یا مزمن باشد. در صورت عدم درمان، اپاندیسیت میتواند باعث ترکیدن آپاندیس شود.
● اپاندیسیت شایعترین علت درد شکمی است که منجر به جراحی میشود.
● آپاندیس کیسه کوچکی است که به روده متصل است و در سمت راست پایین شکم قرار دارد. هنگامی که آپاندیس مسدود میشود، باکتریها میتوانند در داخل آن تکثیر شوند. در این حالت میتواند منجر به تشکیل چرک و تورم شود که سبب فشار دردناک در شکم میشود. آپاندیسیت همچنین میتواند جریان خون را مسدود کند.
● اگر آپاندیس بترکد، باکتریها میتوانند به داخل حفره شکم بریزند که وضعیتی جدی و گاهی کشنده است.
آپاندیسیت حاد
● آپاندیسیت حاد یک مورد شدید و ناگهانی آپاندیسیت است. این بیماری در کودکان و بزرگسالان جوان بین سنین 10 تا 30 سال شایعتر است و در مردان بیشتر از زنان رخ میدهد. درد در طی 24 ساعت به سرعت ایجاد و تشدید میشود.
● نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. اگر درمان نشود، میتواند باعث پارگی آپاندیس شود. حتی میتواند یک عارضه جدی و حتی کشنده باشد.
● آپاندیسیت حاد شایعتر از آپاندیسیت مزمن است.
آپاندیسیت مزمن
● آپاندیسیت مزمن کمتر از آپاندیسیت حاد است. تنها در حدود 1.5 درصد از تمام افرادی که قبلاً یک مورد آپاندیسیت مزمن داشتهاند رخ میدهد.
● در موارد مزمن آپاندیسیت، علائم ممکن است نسبتاً خفیف باشد و تصور میشود که معمولاً پس از یک مورد آپاندیسیت حاد رخ میدهد. علائم ممکن است قبل از ظاهر شدن مجدد در طی چند هفته، ماه یا حتی سال ناپدید شوند.
● تشخیص این نوع آپاندیسیت میتواند چالش برانگیز باشد. گاهی اوقات تا زمانی که به آپاندیسیت حاد تبدیل نشود، تشخیص داده نمیشود.
● آپاندیسیت مزمن میتواند خطرناک باشد.
علائم آپاندیسیت
● درد آپاندیسیت اغلب به صورت گرفتگی خفیف در ناحیه فوقانی شکم یا ناف شروع میشود که سپس به ربع پایین سمت راست شکم منتقل میشود. این درد اغلب:
- ○ ناگهان شروع میشود
- ○ هنگام حرکت یا سرفه بدتر میشود
- ○ آنقدر شدید است که شما را از خواب بیدار میکند
- ○ شدید و متفاوت از سایر دردهای شکمی است که تجربه کردهاید
- ○ در عرض چند ساعت بدتر میشود
● سایر علائم آپاندیسیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ○ از دست دادن اشتها
- ○ سوء هاضمه
- ○ حالت تهوع
- ○ استفراغ
- ○ تورم شکم
- ○ تب با درجه پایین
● به طور معمول، ممکن است مشکلات مرتبط با روده را هم تجربه کنید، از جمله:
- ○ اسهال
- ○ یبوست
- ○ میل به اجابت مزاج
- ○ عدم توانایی در عبور گاز
● اگر یبوست دارید و مشکوک به آپاندیسیت هستید، از مصرف ملینها یا استفاده از تنقیه خودداری کنید. این درمانها ممکن است باعث ترکیدن آپاندیس شوند.
● در صورت وجود حساسیت در سمت راست شکم همراه با سایر علائم آپاندیسیت به پزشک مراجعه کنید. آپاندیسیت میتواند به سرعت به یک وضعیت اورژانسی تبدیل شود.
● اگر کودکتان علائم آپاندیسیت داشت، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علل و عوامل خطر آپاندیسیت
● در بسیاری از موارد، علت دقیق آپاندیسیت ناشناخته است. کارشناسان معتقدند زمانی که بخشی از آپاندیس مسدود شود، ایجاد میشود.
● بسیاری از چیزها به طور بالقوه میتوانند آپاندیس را مسدود کنند، از جمله:
- ○ تجمع مدفوع سفت شده
- ○ فولیکولهای لنفاوی بزرگ شده
- ○ کرمهای روده
- ○ آسیب تروماتیک
- ○ تومورها
● بسیاری از شرایط دیگر هم میتوانند باعث درد شکم شوند.
● هرکسی میتواند آپاندیسیت داشته باشد. اما برخی از افراد ممکن است بیشتر از دیگران در معرض خطر این بیماری باشند. عوامل خطر آپاندیسیت عبارتند از:
- ○ سن. آپاندیسیت اغلب نوجوانان و افراد 20 ساله را تحت تأثیر قرار میدهد، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد.
- ○ جنسیت. آپاندیسیت در مردان بیشتر از زنان است.
- ○ سابقه خانوادگی. افرادی که سابقه خانوادگی آپاندیسیت دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن هستند.
عوارض آپاندیس
● اگر آپاندیس پاره شود، آپاندیسیت میتواند عوارض جدی ایجاد کند که باعث ریختن مواد مدفوع و باکتری به داخل حفره شکم شود. پارگی آپاندیس میتواند منجر به عفونتهای دردناک و بالقوه تهدید کننده زندگی شود، از جمله:
- ○ پریتونیت
- ○ آبسهها
- ○ سپسیس
● برای پیشگیری یا مدیریت عوارض، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک، جراحی یا سایر درمانها را تجویز کند. در برخی موارد، ممکن است عوارض جانبی یا عوارض ناشی از درمان هم ایجاد شود.
● با این حال، خطرات مرتبط با آنتیبیوتیکها و جراحی بسیار کمتر و معمولاً کمتر از عوارض احتمالی آپاندیسیت درمان نشده است.
پریتونیت
● هنگامی که آپاندیس میترکد و باکتریها به داخل حفره شکمی میریزند، پوشش حفره شکمی یا صفاق ممکن است عفونی و ملتهب شود. این حالت به عنوان پریتونیت شناخته میشود که میتواند بسیار جدی و حتی کشنده باشد.
● علائم پریتونیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ○ ضربان قلب سریع
- ○ تب شدید
- ○ تنگی نفس یا تنفس سریع
- ○ درد شدید و مداوم شکم
● درمان شامل آنتی بیوتیک و جراحی برای برداشتن آپاندیس است.
آبسه
● آبسه یک کیسه دردناک پر از چرک است که در اطراف آپاندیس ترکیده ایجاد میشود. این گلبولهای سفید خون روشی برای مبارزه با عفونت در بدن هستند. عفونت باید با آنتی بیوتیک درمان شود و آبسه باید تخلیه شود.
● درناژ ممکن است در حین جراحی رخ دهد. در غیر این صورت، آبسه قبل از جراحی با استفاده از سوزن تخلیه میشود. به شما داروی بیهوشی داده میشود و پزشک از سونوگرافی یا تصویربرداری سی تی اسکن استفاده میکند.
عفونت
● در موارد نادر، باکتریهای ناشی از یک آبسه پاره شده ممکن است از طریق جریان خون به سایر قسمتهای بدن منتقل شوند. این وضعیت بسیار جدی به عنوان سپسیس شناخته میشود. علائم سپسیس عبارتند از:
- ○ دمای بالا یا پایین
- ○ گیجی
- ○ خواب آلودگی شدید
- ○ تنگی نفس
● سپسیس یک وضعیت اورژانسی است که باعث مرگ 1 نفر از هر 3 نفر میشود. اگر مشکوک به سپسیس هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
آپاندیسیت چگونه تشخیص داده میشود؟
● اگر پزشک مشکوک به آپاندیسیت باشد، در مورد علائم و سابقه پزشکیتان از شما سؤال میپرسد. سپس یک معاینه فیزیکی برای بررسی حساسیت در قسمت پایین سمت راست شکم و تورم یا سفتی انجام میدهند. همچنین ممکن است یک معاینه رکتال دیجیتال انجام دهد.
● بسته به نتایج معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش را برای بررسی علائم آپاندیسیت یا رد سایر علل بالقوه علائم تجویز کند.
● هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص آپاندیسیت وجود ندارد. اگر پزشک نتواند دلایل دیگری را برای علائم شناسایی کند، ممکن است علت را آپاندیسیت تشخیص دهد.
آزمایش خون
● برای بررسی علائم عفونت، پزشک آزمایش خون کامل (CBC) تجویز میکند. برای انجام این آزمایش، نمونهای از خون را جمعآوری کرده و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه میفرستند.
● آپاندیسیت اغلب با عفونت باکتریایی همراه است. عفونت در دستگاه ادراری یا سایر اندامهای شکمی نیز ممکن است علائمی مشابه علائم آپاندیسیت ایجاد کنند.
● پزشک همچنین ممکن است آزمایش پروتئین واکنشی C را برای بررسی اینکه آیا دلایل دیگری برای التهاب شکم وجود دارد، مانند یک اختلال خود ایمنی یا سایر شرایط مزمن، تجویز کند.
آزمایش ادرار
● برای رد عفونت دستگاه ادراری یا سنگ کلیه به عنوان علت بالقوه علائم، پزشک ممکن است از آزمایش ادرار تجویز کند.
● پزشک نمونهای از ادرار را جمعآوری میکند که در آزمایشگاه مورد بررسی قرار میگیرد.
تست حاملگی
● حاملگی خارج از رحم ممکن است با آپاندیسیت اشتباه گرفته شود. زمانی اتفاق میافتد که یک تخمک بارور شده به جای رحم، خود را در لوله فالوپ لانه گزینی کند. این حالت میتواند یک وضعیت اورژانسی باشد.
● اگر پزشک مشکوک به بارداری خارج از رحم باشد، ممکن است آزمایش بارداری انجام دهد. برای انجام این آزمایش، نمونهای از ادرار یا خون را میگیرند. همچنین ممکن است از سونوگرافی ترانس واژینال برای اطلاع از محل کاشت تخمک بارور شده استفاده کنند.
معاینه لگن
● اگر در بدو تولد زن تشخیص داده شدهاید، علائمتان ممکن است ناشی از بیماری التهابی لگن، کیست تخمدان یا بیماری دیگری باشد که بر اندامهای تناسلی تأثیر میگذارد.
● برای بررسی اندامهای تناسلی، پزشک ممکن است معاینه لگنی را انجام دهد.
● در طول این معاینه، واژن، فرج و دهانه رحم به صورت چشمی و همچنین به صورت دستی رحم و تخمدانها بررسی میشوند. پزشک ممکن است نمونهای از بافت را برای آزمایش جمعآوری کند.
تستهای تصویربرداری شکم
● برای بررسی التهاب آپاندیس، پزشک ممکن است آزمایشهای تصویربرداری از شکم تجویز کند. این کار میتواند به بررسی علائم التهاب، آبسه یا سایر مشکلات آپاندیس کمک کند.
● همچنین میتواند به پزشک کمک کند تا سایر علل بالقوه علائم را شناسایی کند، مانند:
- ○ آبسه شکمی
- ○ نهفتگی مدفوع
- ○ بیماری التهابی روده
● پزشک یک یا چند مورد از آزمایشهای تصویربرداری زیر را احتمالاً تجویز کند:
- ○ سونوگرافی
- ○ اشعه ایکس
- ○ سی تی اسکن
- ○ اسکن ام آر آی
● در برخی موارد، ممکن است لازم باشد قبل از آزمایش غذایی نخورید.
تستهای تصویربرداری قفسه سینه
● ذاتالریه در قسمت پایین سمت راست ریه میتواند علائمی شبیه آپاندیسیت ایجاد کند.
● اگر پزشک فکر کند که ذات الریه دارید، احتمالاً عکسبرداری از قفسه سینه را هم تجویز میکند. همچنین ممکن است سونوگرافی یا سی تی اسکن برای ایجاد تصاویر دقیق از ریهها هم درخواست کند.
● سی تی اسکن میتواند به جنین در حال رشد آسیب برساند. اگر در سنین باروری هستید، پزشک ابتدا تست بارداری تجویز میکند.
درمان آپاندیسیت
● برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک برای آپاندیسیت به احتمال زیاد شامل آنتی بیوتیک و سپس جراحی برای برداشتن آپاندیس است. این حالت به عنوان آپاندکتومی شناخته میشود.
● درمان همچنین ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
- ○ درناژ سوزنی یا جراحی برای تخلیه آبسه قبل از جراحی، اگر آبسه شما پاره نشده باشد.
- ○ مسکن
- ○ تزریق مایعات
- ○ رژیم مایع
● در موارد نادر، آپاندیسیت خفیف ممکن است تنها با آنتی بیوتیک بهبود یابد. اما در بیشتر موارد، برای برداشتن آپاندیس به جراحی نیاز خواهید داشت.
در طول آپاندکتومی چه انتظاراتی باید داشت؟
● آپاندکتومی جراحی است که برای درمان آپاندیسیت استفاده میشود. در طی این روش، پزشک آپاندیس را برمی دارد. اگر آپاندیس ترکیده باشد، حفره شکم را نیز پاک میکنند.
● در برخی موارد، پزشک ممکن است از لاپاراسکوپی برای انجام جراحی کم تهاجمی استفاده کند. در موارد دیگر، ممکن است مجبور شوند از جراحی باز برای برداشتن آپاندیس استفاده کنند.
● مانند هر عمل جراحی، برخی از خطرات مرتبط با آپاندکتومی وجود دارد. با این حال، خطرات آپاندکتومی کمتر از خطرات آپاندیسیت درمان نشده است.
درمانهای خانگی آپاندیسیت
● در صورت مشاهده علائم آپاندیسیت فوراً به پزشک مراجعه کنید. این یک وضعیت جدی است که نیاز به درمان پزشکی دارد و تکیه بر درمانهای خانگی برای درمان آن خطرناک است.
● اگر برای برداشتن آپاندیس تحت عمل جراحی قرار میگیرید، ممکن است پزشک آنتی بیوتیک و مسکن تجویز کند. علاوه بر مصرف داروهای تجویز شده، ممکن است موارد زیر کمک کنند:
- ○ استراحت زیاد
- ○ نوشیدن زیاد مایعات
- ○ پیادهروی ملایم روزانه
- ○ از انجام فعالیتهای شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید تا زمانی که پزشکتان بگوید انجام این کار بیخطر است
- ○ محل برش جراحی را تمیز و خشک نگه دارید
● در برخی موارد، پزشک رژیم غذایی خاصی را برایتان تعیین میکند. اگر بعد از جراحی احساس تهوع دارید، ممکن است خوردن غذاهای ملایم مانند نان تست و برنج ساده کمک کنند. اگر یبوست دارید، ممکن است مصرف مکمل فیبر کمک کننده باشد.
آپاندیسیت در بارداری
● آپاندیسیت حاد شایعترین اورژانس غیر زایمانی است که در دوران بارداری نیاز به جراحی دارد. تخمین زده میشود که 0.04 تا 0.2 درصد از افراد باردار را تحت تأثیر قرار میدهد.
● علائم آپاندیسیت ممکن است با ناراحتی معمول بارداری اشتباه گرفته شود. بارداری همچنین ممکن است باعث شود آپاندیس به سمت بالا در شکم جابهجا شود که میتواند بر محل درد ناشی از آپاندیسیت تأثیر بگذارد. این حالت میتواند تشخیص را دشوارتر کند.
● تشخیص و درمان تأخیری ممکن است خطراتی از جمله سقط جنین را افزایش دهد.
جلوگیری
● هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از آپاندیسیت وجود ندارد. اما ممکن است بتوانید با خوردن یک رژیم غذایی غنی از فیبر، خطر ابتلا به آن را کاهش دهید. اگرچه تحقیقات بیشتری در مورد نقش بالقوه رژیم غذایی مورد نیاز است، آپاندیسیت در کشورهایی که افراد از رژیمهای غذایی با فیبر بالا استفاده میکنند کمتر شایع است.
● غذاهایی که فیبر بالایی دارند عبارتند از:
- ○ میوهها
- ○ سبزیجات
- ○ عدس، نخود خرد شده، لوبیا و سایر حبوبات
- ○ بلغور جو دوسر، برنج قهوهای، گندم کامل و سایر غلات کامل
سخن آخر
● چشم انداز و زمان بهبودی برای آپاندیسیت به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:
- ○ سلامت کلی شما
- ○ آیا دچار عوارض آپاندیسیت یا جراحی شدهاید؟
- ○ نوع درمانهایی که برایتان تجویز شده است
● اگر جراحی لاپاراسکوپی برای برداشتن آپاندیس انجام دهید، ممکن است چند ساعت پس از اتمام جراحی یا روز بعد از بیمارستان مرخص شوید.
● اگر جراحی باز داشته باشید، احتمالاً باید زمان بیشتری را در بیمارستان بگذرانید. جراحی باز نسبت به جراحی لاپاراسکوپی تهاجمیتر است و معمولاً به مراقبتهای بعدی بیشتری نیاز دارد.
● پزشک ممکن است برای حمایت از روند بهبودیتان آنتی بیوتیک یا مسکن تجویز کند. همچنین ممکن است به شما توصیه کند که رژیم غذاییتان را تغییر دهید، از فعالیتهای شدید خودداری کنید، یا تغییرات دیگری در عادات روزانه خود ایجاد کنید.
● ممکن است چند هفته طول بکشد تا به طور کامل پس از آپاندیسیت و جراحی بهبود پیدا کنید. در صورت بروز عوارض، بهبودی میتواند بیشتر طول بکشد.
درج نظر