عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. Pylori) چیست؟

● هلیکوباکتر پیلوری (H. Pylori) یک باکتری است که می‌تواند به پوشش محافظ معده آسیب برساند. این عفونت بدون درمان می‌تواند منجر به عوارض شود.

 

● هلیکوباکتر پیلوری یک نوع رایج باکتری است که در دستگاه گوارش رشد می‌کند و تمایل به حمله به دیواره معده دارد. بر اساس یک متاآنالیز در سال 2018، حدود 44 درصد از افراد در سراسر جهان به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستند.

 

● عفونت‌های هلیکوباکتر پیلوری معمولاً بی‌ضرر هستند، اما مسئول بیشتر زخم‌های معده و روده کوچک هستند.

 

● اچ پیلوری برای زندگی در محیط خشن و اسیدی معده سازگار است. "H" در نام مخفف هلیکوباکتر است. هلیکو به معنای مارپیچ است که به شکل باکتری اشاره دارد.

 

● این باکتری می‌تواند محیط اطراف خود را تغییر داده و اسیدیته را کاهش دهد تا راحت‌تر زنده بماند. شکل مارپیچی هلیکوباکتر پیلوری به آن اجازه می‌دهد تا به دیواره معده نفوذ کند، جایی که توسط مخاط محافظت می‌شود و سلول‌های ایمنی بدن نمی‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند. این اتفاق می‌تواند منجر به مشکلات معده شود.

 

● هلیکوباکتر پیلوری اغلب معده فرد را در دوران کودکی آلوده می‌کند. در حالی که عفونت‌های این گونه از باکتری‌ها معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کنند، می‌توانند در برخی افراد منجر به بیماری‌هایی از جمله زخم معده و یک بیماری التهابی معده به نام گاستریت شوند.

علائم عفونت هلیکوباکتر پیلوری چیست؟

● اکثر افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری هرگز علائمی ندارند. اما این باکتری می‌تواند به پوشش محافظ داخلی معده آسیب برساند و باعث بیماری‌های دیگری مانند زخم معده شود. علائم زخم معده از هلیکوباکتر پیلوری عبارتند از:

• ○ درد مبهم یا سوزش معده (مخصوصاً زمانی که معده‌تان خالی است)
• ○ نفخ
• ○ حالت تهوع
• ○ کاهش وزن غیر قابل توضیح
• ○ استفراغ
• ○ آروغ زدن
• ○ اشتهای کم

 

● در حالی که سرطان معده نادر است، اما در افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری امکان دارد. علائم سرطان معده عبارتند از:

• ○ اشتهای ضعیف
• ○ کاهش وزن غیر قابل توضیح
• ○ خون در مدفوع
• ○ حالت تهوع
• ○ احساس سیری در اوایل غذا
• ○ ناراحتی یا تورم در شکم
• ○ دل‌درد
• ○ خستگی یا ضعف

 

● با این حال، بسیاری از علائم سرطان معده، زخم معده و سایر بیماری‌های مرتبط با هلیکوباکتر پیلوری می‌توانند ناشی از مسائل دیگری باشد. اگر علائمی را تجربه کردید که نگران آن هستید، با پزشک صحبت کنید.

 

● همچنین در صورت مشاهده موارد زیر باید فوراً تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید:

• ○ مشکل در بلع
• ○ کم خونی
• ○ خون در مدفوع
• ○ مدفوع سیاه رنگ یا استفراغ

علت عفونت هلیکوباکتر پیلوری چیست؟

● هنوز دقیقاً مشخص نیست که عفونت هلیکوباکتر پیلوری چگونه گسترش می‌یابد. این باکتری هزاران سال است که با انسان هم زیستی داشته است. تصور می‌شود که عفونت‌ها از دهان یک فرد به دهان دیگری منتقل می‌شوند، مانند بوسیدن.

 

● این باکتری همچنین ممکن است از طریق تماس با استفراغ یا مدفوع منتقل شود. زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد که فرد پس از استفاده از سرویس بهداشتی دست‌های خود را به طور کامل نشوید. هلیکوباکتر پیلوری همچنین می‌تواند از طریق تماس با آب یا غذای آلوده پخش شود.

عوامل خطر

● کودکان بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری هستند. عمدتاً به این دلیل است که کودکان ممکن است همیشه بهداشت مناسب را رعایت نکنند.

 

● محیط و شرایط زندگی یک فرد می‌تواند بر خطر ابتلا به عفونت اچ. پیلوری تأثیر بگذارد. در شرایط زیر خطر ابتلا بیشتر است:

• ○ زندگی در کشور در حال توسعه
• ○ عدم دسترسی به آب تمیز
• ○ زندگی در خانه اشتراکی با فرد آلوده
• ○ زندگی در محیط‌های شلوغ

عفونت هلیکوباکتر پیلوری چگونه تشخیص داده می‌شود؟

● اگر علائم بیماری گوارشی دارید، ممکن است نیاز به آزمایش هلیکوباکتر پیلوری داشته باشید. راه‌های مختلفی برای تشخیص عفونت اچ پیلوری وجود دارد، از جمله:

 

○ آزمایش خون: یک متخصص از بازو یا دست فرد نمونه خون می‌گیرد. سپس نمونه خون را به آزمایشگاه می‌فرستد تا آنتی‌بادی‌های اچ پیلوری را بررسی کند.

 

○ آزمایش مدفوع: برای این آزمایش، از ظرفی برای جمع آوری نمونه مدفوع خود استفاده می‌کنید. سپس می‌توان آن را برای آزمایش آنتی‌ژن مدفوع یا آزمایش کشت مدفوع به آزمایشگاه فرستاد.

 

○ تست تنفس: آزمایش تنفس اوره می‌تواند سطوح غیرطبیعی دی‌اکسید کربن را بررسی کند که می‌تواند نشانه عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد. این آزمایش شامل دو بار تنفس در کیسه جمع آوری می‌شود. در بین ارائه نمونه‌های تنفسی، یک قرص یا مایع با مواد رادیواکتیو بی‌ضرر مصرف می‌کنید. سپس پزشک می‌تواند این دو نمونه را با هم مقایسه کند تا ببیند آیا ممکن است به هلیکوباکتر پیلوری مبتلا باشید یا خیر.

 

● اگر نتایج سایر آزمایشات قطعی نباشند، پزشک ممکن است انجام آندوسکوپی را توصیه کند. این کار به متخصص اجازه می‌دهد تا به مری، پوشش معده و بخشی از روده کوچک نگاهی بیندازد.

 

● در طول این روش، پزشک یک لوله بلند و نازک به نام آندوسکوپ را در دهان به معده و دوازدهه شما وارد می‌کند.

 

● با دوربین متصل به آن تصاویر را بر روی مانیتور ارسال می‌کند تا آن را ببیند. این آزمایش همچنین ممکن است شامل برداشتن یک نمونه بافت کوچک (بیوپسی) برای تجزیه و تحلیل بعد از عمل باشد.

عوارض عفونت هلیکوباکتر پیلوری چیست؟

● عفونت اچ. پیلوری می‌تواند منجر به زخم معده شود، اما عفونت یا خود زخم می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری شود. شامل:

• ○ خونریزی داخلی که می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که زخم معده از رگ خونی عبور کند و با کم‌خونی فقر آهن همراه باشد.
• ○ انسداد که می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که چیزی مانند تومور مانع خروج غذا از معده شود
• ○ سوراخ شدن که می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که یک زخم از دیواره معده می‌شکند
• ○ پریتونیت که عفونت صفاق، یا پوشش داخلی حفره شکمی است.

 

● اچ پیلوری همچنین می‌تواند خطر ابتلا به آدنوکارسینوم معده، نوعی سرطان معده را افزایش دهد. بر اساس یک مطالعه بزرگ در سال 2019، این خطر در میان افراد سیگاری و همچنین سیاه‌پوستان / آفریقایی‌آمریکایی‌ها، لاتین تبارها و اسپانیایی‌ها و آسیایی‌ها بیشتر است.

 

● با این اوصاف، اکثر افراد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری هرگز به سرطان معده مبتلا نمی‌شوند.

عفونت هلیکوباکتر پیلوری چگونه درمان می‌شود؟

● اگر عفونت هلیکوباکتر پیلوری دارید که برایتان مشکلی ایجاد نمی‌کند و در معرض خطر ابتلا به سرطان معده نیستید، درمان ممکن است هیچ فایده‌ای نداشته باشد.

 

● سرطان معده همراه با زخم اثنی‌عشر و معده با عفونت هلیکوباکتر پیلوری مرتبط است. اگر بستگان نزدیک شما مبتلا به سرطان معده یا مشکلی مانند زخم معده یا اثنی‌عشر هستند، پزشک می‌تواند در درمان عفونت اچ پیلوری به شما کمک کند.

 

● درمان می‌تواند زخم را بهبود دهد و خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد.

داروها

● استفاده از دارو برای درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری معمولاً شامل ترکیبی از آنتی‌بیوتیک ها و مهارکننده پمپ پروتون (دارویی که اسید معده را کاهش می‌دهد) تا 14 روز است. این درمان گاهی اوقات به‌عنوان درمان سه‌گانه نیز نامیده می‌شود.

 

● برخی از داروهایی که برای درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری استفاده می‌شوند عبارتند از:

• ○ کلاریترومایسین
• ○ مهارکننده‌های پمپ پروتون، مانند لانزوپرازول، اسموپرازول، پانتوپرازول یا رابپرازول
• ○ مترونیدازول
• ○ آموکسی‌سیلین

 

● درمان ممکن است بسته به سابقه پزشکی و حساسیت به برخی داروها متفاوت باشد.

 

● پس از درمان، ممکن است نیاز به آزمایش بعدی برای H پیلوری داشته باشید. در بیشتر موارد، تنها یک دور آنتی‌بیوتیک برای از بین بردن عفونت لازم است. اگر این کار مؤثر نبود، ممکن است نیاز به مصرف داروهای دیگر داشته باشید.

چگونه می‌توانم از عفونت هلیکوباکتر پیلوری جلوگیری کنم؟

● هیچ واکسنی وجود ندارد که بتواند از شما در برابر هلیکوباکتر پیلوری محافظت کند، اما رعایت عادات سالم و بهداشت می‌تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند. می‌توانید خطر ابتلا به عفونت هلیکوباکتر را با موارد زیر کاهش دهید:

 

• ○ شستن مکرر دست‌ها، به ویژه قبل از آشپزی یا غذا خوردن، یا بعد از استفاده از دستشویی
• ○ نوشیدن آب از منبعی که می‌دانید بی‌خطر است
• ○ اجتناب از غذاهایی که به درستی تمیز نشده‌اند یا به طور ایمن پخته نشده‌اند

در دراز مدت چه انتظاری می‌توانم داشته باشم؟

● اکثر افراد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری هرگز علائم یا مشکلات مربوط به باکتری را تجربه نمی‌کنند.

 

● اگر علائمی را تجربه می‌کنید و تحت درمان هستید، چشم‌انداز بلندمدت شما به طور کلی مثبت است. حداقل 4 هفته پس از پایان درمان، پزشک آزمایش می‌کند تا مطمئن شود که دارو باکتری‌ها را از بین برده است. برای از بین بردن باکتری ممکن است نیاز به انجام بیش از یک دور درمان داشته باشید.

 

● عفونت H. Pylori می‌تواند منجر به زخم معده در برخی افراد شود. درمان این عفونت با دارو معمولاً می‌تواند زخم معده را التیام بخشد.

 

● اگر به بیماری دیگری مرتبط با عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا شوید، مدت زمان تشخیص و نحوه درمان آن برای هرکسی متفاوت است. تعداد بسیار کمی از افراد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری به سرطان معده مبتلا می‌شوند.