● علائم مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس شامل مشکل در بینایی، گزگز، درد، تعادل یا سایر مشکلات مغزی است. همه این علائم را نخواهند داشت، بنابراین تشخیص مشکل است.
● مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک اختلال پیش‌رونده و با واسطه ایمنی است. بدان معناست که سیستمی که برای حفظ سلامت بدن طراحی شده است، به اشتباه به قسمت‌هایی از بدنتان حمله می‌کند که مضر نیستند. پوشش محافظ سلول‌های عصبی آسیب دیده است که منجر به کاهش عملکرد مغز و نخاع می‌شود.
● ام اس یک بیماری با علائم غیرقابل پیش بینی است که می‌تواند شدت آن متفاوت باشد. در حالی که برخی افراد دچار خستگی و بی‌حسی می‌شوند، موارد شدید ام اس می‌تواند باعث فلج، از دست دادن بینایی و کاهش عملکرد مغز شود.
○ مطالعه بیشتر: بیماری ام اس (MS) یا مولتیپل اسکلروزیس چیست؟
● ام اس یک بیماری مادام‌العمر است، اما می‌توان آن را مدیریت کرد و محققان به طور مداوم به دنبال درمان‌های مؤثرتر هستند.
علائم و نشانه‌های اولیه ام اس
● علائم اولیه شایع مولتیپل اسکلروزیس (MS) عبارتند از:
- ○ مشکلات بینایی
- ○ سوزن سوزن شدن و بی‌حسی
- ○ درد و اسپاسم
- ○ ضعف یا خستگی
- ○ مشکلات تعادل یا سرگیجه
- ○ مشکلات مثانه
- ○ اختلال عملکرد جنسی
- ○ مشکلات شناختی
● برای برخی از افراد، اولین علائم ام اس ممکن است شامل سندرم جدا شده بالینی (CIS)، علائم عصبی باشد که حداقل 24 ساعت طول می‌کشد و نمی‌تواند با علت دیگری مرتبط باشد. این حالت شامل چیزی است که دمیلیناسیون نامیده می‌شود که آسیب به میلین است، پوشش محافظی که به محافظت از سلول‌های عصبی در سیستم عصبی مرکزی کمک می‌کند.
● اگرچه CIS لزوماً منجر به ام اس نمی‌شود، اما می‌تواند یک نشانه اولیه باشد. علائم یک دوره CIS می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
○ نوریت بینایی: این حالت آسیب به میلین عصب بینایی شماست که ممکن است باعث مشکلات بینایی و درد چشم شود.
○ علامت لرمیت: این وضعیت به دلیل یک ضایعه دمیلینه کننده در نخاع ایجاد می‌شود که باعث ایجاد احساس سوزن سوزن شدن یا شوک در پشت و گردن می‌شود، به خصوص زمانی که گردن خود را به سمت پایین خم می‌کنید.
○ میلیت عرضی: میلیت عرضی زمانی است که نخاع درگیر می‌شود و می‌تواند باعث ضعف عضلانی، بی‌حسی و سایر مسائل شود.
● MRI گاهی اوقات می‌تواند ابزار مفیدی برای کمک به تعیین اینکه آیا فقط یک قسمت از CIS وجود داشته است یا چندین قسمت که ممکن است نشان دهنده ام اس باشد، است.
ام اس معمولاً از چه سنی شروع می‌شود؟
● ام اس در هر سنی ممکن است رخ دهد. اکثر افراد بین 20 تا 50 سالگی مبتلا به ام اس تشخیص داده می‌شوند. با این حال، بسیاری از افراد سال‌ها قبل از تأیید تشخیص، علائم ام اس را تجربه می‌کنند.
علائم شایع ام اس
● علائم اولیه ام اس ناشی از آسیب به پوشش عصب محافظ، میلین است. پزشکان می‌توانند با استفاده از دارو، کاردرمانی و فیزیوتراپی به شما در مدیریت این علائم کمک کنند.
● در ادامه برخی از علائم شایع ام اس را بررسی کرده‌ایم:
مشکلات بینایی
● مشکلات بینایی یکی از شایع‌ترین علائم ام اس است. التهاب عصب بینایی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و بینایی را مختل می‌کند. این حالت می‌تواند باعث تاری دید یا از دست دادن بینایی شود. گاهی اوقات ممکن است اعصاب جمجمه یا ساقه مغز درگیر شوند که باعث مشکلات حرکتی چشم یا دوبینی می‌شود. این سه علامت بینایی در ام اس رایج هستند:
- ○ نوریت بینایی - التهاب عصب بینایی
- ○ نیستاگموس - حرکت ناپایدار چشم که گاهی اوقات "چشم‌های رقصنده" نامیده می‌شود.
- ○ دوبینی
● ممکن است بلافاصله متوجه مشکلات بینایی نشوید. در نوریت بینایی، درد هنگام نگاه کردن به بالا یا به یک طرف نیز می‌تواند همراه با کاهش بینایی باشد. راه‌های مختلفی برای مقابله با تغییرات بینایی مرتبط با ام اس وجود دارد.
سوزن سوزن شدن و بی‌حسی
● ام اس بر اعصاب مغز و نخاع (مرکز پیام بدن) تأثیر می‌گذارد. اعصاب حسی در طناب نخاعی می‌تواند تحت تأثیر دمیلینه شدن قرار گیرد و باعث کاهش حس در هنگام لمس چیزی شود که می‌تواند بر توانایی شما در راه رفتن یا انجام کارها با دست تأثیر بگذارد. همچنین می‌توانید پارستزی (احساساتی مانند بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا سوزش) داشته باشید.
● احساس سوزن سوزن شدن و بی‌حسی یکی از شایع‌ترین علائم هشدار دهنده ام اس است. محل‌های رایج بی‌حسی عبارتند از صورت، بازوها، پاها و انگشتان.
درد و اسپاسم
● درد مزمن و اسپاسم عضلانی غیرارادی نیز در بیماری ام اس شایع است. درد می‌تواند نتیجه مستقیم دمیلینه شدن یا خود علائم ایجاد درد ثانویه باشد.
● انواع درد ام اس می‌تواند شامل درد نوروپاتیک باشد. این درد حاد ناشی از ارسال اشتباه اعصاب سیگنال به مغز است. برای مثال:
- ○ نورالژی سه قلو
- ○ علامت لرمیت
- ○ "آغوش ام اس"
- ○ اسپاسم حمله‌ای
- ○ میگرن
● ام اس همچنین می‌تواند باعث درد مزمن نوروپاتیک شود، جایی که درد حاد ذکر شده در بالا نیز می‌تواند به طور مداوم تجربه شود. این حالت ممکن است شامل دیسستزی (احساس دردناک در اندام‌ها) یا خارش باشد که باعث خارش، گزگز و احساسات مشابه می‌شود.
● سفتی یا اسپاسم عضلانی (اسپاستیسیته) نیز شایع است. ممکن است ماهیچه‌ها یا مفاصل سفت و همچنین حرکات تکان خوردگی غیرقابل کنترل و دردناک اندام‌ها را تجربه کنید. پاها اغلب تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند، اما کمردرد نیز شایع است.
● نوع اسپاستیسیتی مرتبط با ام اس عبارتند از اسپاستیسیتی فلکسور، جایی که ماهیچه‌ها بسیار سفت می‌شوند به طوری که خم می‌شوند و نمی‌توانند صاف شوند و اسپاستیسیتی اکستانسوری که در آن ماهیچه‌ها مشکل برعکس دارند – آن‌قدر سفت هستند که دست‌ها یا پاها صاف می‌شوند. یعنی نمی‌تواند خم شوند.
● گفتار نامفهوم و مشکل در بلع، به ویژه در مراحل بعدی بیماری، می‌تواند به دلیل مشکلات حرکتی نیز رخ دهد.
خستگی و ضعف
● خستگی و ضعف بی دلیل بر بسیاری از افراد مبتلا به ام اس تأثیر می‌گذارد. خستگی اغلب به تعداد ضایعات در مغز و التهاب مربوط می‌شود. ضعف می‌تواند به دلیل آتروفی عضلانی (کوچک شدن ماهیچه‌ها در اثر کمبود یا استفاده) یا به دلیل دمیلین شدن اعصاب ایجاد شود.
● خستگی مزمن زمانی رخ می‌دهد که اعصاب در ستون فقرات بدتر می‌شود. معمولاً خستگی به طور ناگهانی ظاهر می‌شود و تا هفته‌ها قبل از بهبودی ادامه می‌یابد. این ضعف در ابتدا بیشتر در پاها مشهود است.
● افراد مبتلا به ام اس ممکن است دچار خستگی متناوب، خستگی مکرر یا خستگی مزمن دائمی شوند. گاهی اوقات شانس تشخیص جداگانه سندرم خستگی مزمن برای افراد مبتلا به ام اس وجود دارد.
مشکلات تعادل و سرگیجه
● سرگیجه و مشکلات هماهنگی و تعادل می‌تواند تحرک فرد مبتلا به ام اس را کاهش دهد. این حالت می‌تواند به مشکلاتی در راه رفتن کمک کند. افراد مبتلا به ام اس اغلب احساس سبکی سر، سرگیجه یا گویی اطرافشان در حال چرخش است. این علامت اغلب در هنگام ایستادن رخ می‌دهد.
اختلال عملکرد مثانه و روده
● مثانه ناکارآمد یکی دیگر از علائم شایع است. شامل:
- ○ تکرر ادرار
- ○ میل شدید به ادرار کردن
- ○ عدم توانایی در نگهداشتن ادرار
- ○ ناتوانی در ادرار کردن (احتباس مثانه)
● علائم مرتبط با ادرار اغلب قابل کنترل هستند. افراد مبتلا به ام اس کمتر دچار یبوست، اسهال یا از دست دادن کنترل روده می‌شوند.
اختلال عملکرد جنسی
● برانگیختگی و عملکرد جنسی نیز می‌تواند برای افراد مبتلا به ام اس مشکل‌ساز باشد، زیرا از سیستم عصبی مرکزی - جایی که ام اس حمله می‌کند - شروع می‌شود. این اتفاق می‌تواند ناشی از مشکلات جسمی با خستگی، اسپاسم یا علائم عاطفی ثانویه باشد.
مشکلات شناختی
● بسیاری از مبتلایان به ام اس به نوعی در عملکرد شناختی خود دچار مشکل می‌شوند. شامل:
- ○ مشکلات حافظه
- ○ کوتاه شدن دامنه توجه
- ○ مشکل تمرکز
- ○ مشکل در سازماندهی ماندن
● افسردگی و سایر مشکلات سلامت عاطفی نیز رایج هستند.
تغییرات در سلامت عاطفی
● افسردگی اساسی در میان افراد مبتلا به ام اس رایج است. استرس‌های ام اس همچنین می‌تواند باعث تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی و به ندرت شرایطی به نام تأثیر شبه بلبار شود. این حالت شامل حملات غیرقابل کنترل گریه و خنده است.
● مقابله با علائم ام اس، همراه با مسائل مربوط به روابط یا خانواده، می‌تواند افسردگی و سایر اختلالات عاطفی را چالش برانگیزتر کند. گروه‌های پشتیبانی ام اس می‌توانند برای مقابله با این تغییرات مفید باشند.
علائم کمتر شایع ام اس
● همه مبتلایان به ام اس علائم مشابهی ندارند. علائم مختلف می‌توانند در طول عود یا حملات ظاهر شود. در کنار علائم ذکر شده در اسلایدهای قبلی، ام اس می‌تواند باعث ایجاد موارد زیر نیز شود:
- ○ از دست دادن شنوایی
- ○ تشنج
- ○ لرزش یا لرزش غیر قابل‌کنترل
- ○ مشکلات تنفسی
- ○ از دست دادن حس چشایی
علائم ثانویه ام اس
● علائم ثانویه ام اس توسط عامل اصلی علائم ام اس (دمیلینه شدن) ایجاد نمی‌شود. آنها در واقع عوارض ناشی از واکنش بدن به آن هستند. علائم مختلفی مانند ضعف عضلانی ناشی از عدم استفاده و افزایش استرس و مشکلات احساسی ممکن است رخ دهد.
● پزشک می‌تواند به شما در کاهش علائم موجود و جلوگیری از بروز آنها با پرداختن به علائم اولیه ام اس کمک کند.
علائم‌ام اس در زنان
● به طور کلی، ام اس در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است. دلایل این امر هنوز در حال تحقیق است، اما احتمالاً شامل هر دو ژنتیکی و عوامل محیطی است.
● افرادی که در نظر دارند با تشخیص ام اس باردار شوند باید با پزشک خود در مورد تمام گزینه‌های درمان و مدیریت علائم صحبت کنند.
علائم‌ام اس در مردان
● ام اس در مردان کمتر از زنان با نسبت 3 به 1 تشخیص داده می‌شوند. این امر به ویژه در 30 سال گذشته با افزایش شکاف قابل توجه بوده است. این حالت می‌تواند به دلیل تعدادی از مسائل مانند دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، زایمان و عوامل سبک زندگی باشد. کمبود ویتامین D نیز به عنوان یک عامل محتمل در حال تحقیق است.
○ مطالعه بیشتر: بررسی فواید مکمل ویتامین D
● به نظر می‌رسد ام اس در انواع خاصی از آن، مانند ام اس با شروع عود، در مردان نسبت به زنان سریع‌تر پیشرفت می‌کند.
تشخیص ام اس
● یک پزشک - به احتمال زیاد یک متخصص مغز و اعصاب - چندین آزمایش را برای تشخیص ام اس انجام می‌دهد، از جمله:
○ معاینه عصبی: پزشک اختلال در عملکرد مغز یا ستون فقرات را بررسی می‌کند.
○ معاینه چشم: یک سری آزمایش است که برای ارزیابی بینایی شما طراحی شده است.
○ MRI: تکنیکی است که از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر مقطعی از مغز و نخاع استفاده می‌کند.
○ گرفتن مایع نخاعی ستون فقرات: که به آن پونکسیون کمری نیز می‌گویند، این آزمایش شامل یک سوزن بلند است که برای برداشتن نمونه‌ای از مایعی که در اطراف مغز و نخاع شما در گردش است، وارد ستون فقرات می‌شود.
● پزشکان از این آزمایش‌ها برای بررسی دمیلیناسیون در سیستم عصبی مرکزی استفاده می‌کنند که حداقل دو ناحیه مجزا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. آنها همچنین باید تعیین کنند که حداقل 1 ماه بین قسمت‌ها گذشته باشد. از این آزمایشات برای رد سایر شرایط نیز استفاده می‌شود.
● ام اس اغلب پزشکان را متحیر می‌کند زیرا می‌تواند هم از نظر شدت و هم از نظر روش‌هایی که افراد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد متفاوت باشد. حملات ممکن است چند هفته طول بکشد و سپس ناپدید شوند. اما عودها می‌توانند به‌تدریج بدتر و غیرقابل‌پیش‌بینی‌تر شوند و با علائم متفاوتی همراه باشند. تشخیص زودهنگام ممکن است به جلوگیری از پیشرفت سریع ام اس کمک کند.
تشخیص اشتباه
● تشخیص اشتباه نیز ممکن است. یک مطالعه قدیمی‌تر در سال 2012 نشان داد که تقریباً 75 درصد از متخصصان MS مورد بررسی، حداقل سه بیمار را در طول 12 ماه گذشته دیده‌اند که به اشتباه تشخیص داده شده‌اند.
آیا ام اس در آزمایش خون خود را نشان می‌دهد؟
● هیچ آزمایش خونی به طور خاص برای تشخیص ام اس استفاده نمی‌شود. با این حال، آزمایش خون می‌تواند برای رد سایر شرایطی که باعث علائم مشابه می‌شوند، مانند:
- ○ لوپوس اریتماتوز
- ○ بیماری شوگرن
- ○ کمبود ویتامین و مواد معدنی
- ○ انواع خاصی از عفونت
- ○ برخی از بیماری‌های نادر ارثی
● رد این شرایط می‌تواند شما و پزشکتان را یک قدم به تشخیص دقیق نزدیک‌تر کند.
چه زمانی با پزشک صحبت کنیم؟
● ام اس یک اختلال چالش‌برانگیز است، اما محققان درمان‌های زیادی را کشف کرده‌اند که می‌تواند پیشرفت آن را کند کرده و علائم را مدیریت کند.
● بهترین دفاع در برابر ام اس این است که بلافاصله پس از تجربه اولین علائم هشدار دهنده به پزشک مراجعه کنید. این امر به ویژه در صورتی مهم است که یکی از اعضای خانواده شما این اختلال را داشته باشد، زیرا احتمالاً یکی از عوامل خطر اصلی برای ام اس است.
درج نظر