همه چیز در مورد تاریخ انقضای دارو

● دانستن تاریخ انقضای دارو و استفاده بر اساس مدت زمان تعیین‌شده، بخشی از فرایند استفاده ایمن از داروها و اطمینان از مؤثر بودن آنها است.

 

● داروهای بسته بندی شده تجاری دارای تاریخ انقضا بر روی برچسب یا بسته بندی‌شان هستند و نباید داروها را پس از تاریخ انقضایشان مصرف کنید.

 

● اگر مدتی است دارویی را مصرف نکرده‌اید، بهتر است قبل از مصرف، تاریخ انقضا آن را بررسی کنید.

 

● داروهایی که توسط داروخانه بسته بندی مجدد می‌شوند ممکن است تاریخ انقضا نداشته باشند؛ اما تاریخ تولید دارند. بهتر است این داروها را بیش از 6 تا 12 ماه پس از تاریخ تولیدشان نگهداری نکنید.

 

● همچنین باید مطمئن شوید که دارو را همان طور که در بسته بندی یا بروشور توضیح داده شده است، به‌درستی نگهداری کنید.

 

● اگر ظاهر یا بوی دارویتان با زمانی که برای اولین بار آن را گرفتید متفاوت است، حتی اگر تاریخ انقضای آن سر نرسیده است، دارو را برای بررسی پیش یک داروساز ببرید.

مطالعه بیشتر: معرفی و شناخت انواع اشکال دارویی

چرا داروها تاریخ انقضا دارند؟

● زمان ماندگاری یا تاریخ انقضا یک دارو مدت زمانی است که اثربخش و ایمنی آن را تعریف می‌کند. البته زمانی این تاریخ اعتبار دارد که دارو در ظرف اصلی بسته بندی شده و به‌درستی نگهداری شده باشد.

 

● داروهای بسته بندی شده تجاری که در بسته بندی اصلی خود هستند تاریخ انقضا، روی بسته یا برچسب آنها درج شده است، بنابراین می‌توان فهمید تا چه زمانی از آنها باید استفاده کنید. عبارت تاریخ امضا به شیوه‌های زیر بر روی دارو درج می‌شود:

• ○ انقضا = expiry
• ○ تاریخ انقضا = expiry date
• ○ منقضی می‌شود = expires
• ○ انقضا = exp
• ○ تاریخ انقضا = exp date
• ○ استفاده تا = use by
• ○ استفاده قبل از = use before

 

● توجه: اگر دارو مجدد بسته بندی شده باشد یا طبق توصیه سازنده نگهداری نشده باشد، نمی‌توانید به تاریخ انقضا اعتماد کنید.

 

● داروهایی که توسط داروخانه بسته بندی مجدد می‌شوند، ممکن است همیشه تاریخ انقضا نداشته باشند، اما تاریخ توزیع دارند. بهتر است آنها را بیش از 6 تا 12 ماه پس از تاریخ توزیع نگهداری نکنید.

آیا می‌توانم از دارویی که تاریخ انقضای آن گذشته است استفاده کنم؟

● خیر، بهتر است از دارویی که تاریخ مصرف آن گذشته است استفاده نکنید. مدت زمان ماندگاری یا تاریخ انقضای دارو، مدت زمانی است که آزمایش نشان داده است در صورت نگهداری مناسب، دارو مؤثر و ایمن باقی می‌ماند.

 

● گرما، هوا، نور و رطوبت می‌توانند بر ایمنی دارو و نحوه عملکرد آن تأثیر بگذارند.

 

● استفاده از دارویی که تاریخ انقضای آن گذشته است ممکن است منجر به دوز کمتری از ماده مؤثره نسبت به آنچه در برچسب ذکر شده است شود (به‌ویژه آنتی‌بیوتیک ها).

 

● همچنین ممکن است منجر به افزایش خطر آلودگی شود (برای داروهای حاوی مواد نگهدارنده، مانند قطره چشم یا کرم).

تاریخ انقضا به چه معناست؟

● تاریخ انقضا معمولاً به این معنی است که نباید بعد از پایان ماه تعیین‌شده دارو را مصرف کنید. به‌عنوان مثال، اگر تاریخ انقضا ژوئیه 2020 باشد، نباید دارو را بعد از 31 جولای 2020 مصرف کنید.

"استفاده تا تاریخ" به چه معناست؟

● اگر داروی شما به‌جای تاریخ انقضا، عنوان «مصرف تا» یا «مصرف تا قبل از» دارد، معمولاً به این معنی است که نباید دارو را بعد از پایان ماه تعیین‌شده مصرف کنید. به‌عنوان مثال، اگر تاریخ مصرف ژوئیه 2020 باشد، نباید دارو را بعد از 30 ژوئیه 2020 مصرف کنید.

 

● اگر داروساز دستورالعمل دیگری در مورد استفاده یا دور انداختن دارو به شما داده است، باید این موارد را نیز رعایت کنید. به‌عنوان مثال، داروساز ممکن است روی یک دارو برچسب "مصرف تا 7 روز پس از باز کردن دارو" بنویسد. هر دارویی که پس از این مدت در ظرف باقی بماند باید به داروساز برگردانده شود تا دور ریخته شود، حتی اگر هنوز تاریخ انقضای سازنده اعتبار داشته باشد.

چرا برخی از داروها تاریخ انقضا کوتاهی دارند؟

● برخی از داروها به دلیل پایداری کمتر یا خطر بیشتر در صورت استفاده طولانی‌تر، تاریخ انقضای کوتاهی دارند.

 

○ مخلوط آنتی‌بیوتیکی آماده‌شده: وقتی داروساز آب را به پودر آنتی‌بیوتیک اضافه می‌کند، پایداری محصول را تغییر می‌دهد. داروساز بسته به محصول، تاریخ انقضای آن را 1 یا 2 هفته تعیین می‌کند.

 

○ قطره‌های چشمی: تاریخ انقضا این قطره‌ها معمولاً 4 هفته پس از اولین بار باز کردن ظرف، تعیین می‌شود، زیرا چشمان به‌ویژه به هر گونه باکتری که ممکن است وارد قطره شود حساس است.

آیا نوع نگهداری دارو در تاریخ انقضا آن تأثیر دارد؟

● بسته به نوع دارو، تاریخ انقضا ممکن است برای مدت زمان مشخصی پس از تولید (در باز نشده) و همچنین در حین استفاده (در باز) تعیین شود، اما تاریخ‌های درج شده مختص به ظرف داروست. بسته بندی‌های مختلف محافظت متفاوتی را ارائه می‌دهند و برخی ظروف با مواد خشک‌کننده (ماده‌ای که به‌عنوان عامل خشک‌کننده استفاده می‌شود) برای بهبود پایداری طراحی‌شده‌اند.

 

● پایداری برخی داروها به محل نگهداری آنها در خانه بستگی دارد. در نیوزلند، اغلب این محل حمام و آشپزخانه است. از آنجایی که این مکان‌ها ممکن است دارای درجه حرارت و رطوبت شدید باشند، احتمالاً بهترین مکان برای نگهداری داروها نباشند. همیشه داروهای خود را همان طور که روی برچسب توصیه شده نگهداری کنید.

 

● بسیاری از داروها در بسته‌های اختصاصی بسته‌بندی می‌شوند تا به شما کمک کنند مصرف آنها را فراموش نکنید. هنگامی که یک دارو دوباره بسته بندی می‌شود، بسته جدید ممکن است محیط مشابهی را برای دارو فراهم نکند. یعنی تاریخ انقضای سازنده دیگر اعتباری ندارد و داروساز ممکن است تاریخ انقضای جدید و کوتاه‌تری نسبت به تاریخ انقضای اولیه تعیین‌شده روی بسته اضافه کند.

چگونه می‌توانم داروهایی را که تاریخ انقضا آنها گذشته است دور بریزم؟

● اگر داروهایی دارید که تاریخ انقضایشان گذشته است، آنها را نزد داروساز ببرید. هرگز نباید داروهای مصرف نشده یا تاریخ مصرف گذشته را در سطل زباله یا داخل توالت بریزید.