کلسیم Calcium
● کلسیم یک ماده معدنی است که برای عملکرد صحیح بدن ضروری است.
● برای ساختن و حفظ استخوان ها و دندان های قوی و همچنین برای عملکرد مناسب قلب، ماهیچه ها و اعصاب مورد نیاز است.
● کلسیم از طریق رژیم غذایی و مکمل ها به دست می آید.
مکانیسم اثر
● کلسیم یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در فرآیندهای فیزیولوژیکی مختلف از جمله انقباض عضلانی، انتقال عصبی، لخته شدن خون و تشکیل استخوان دارد.
● هنگامی که به صورت خوراکی مصرف شود، کلسیم از روده ها جذب شده و از طریق جریان خون به بافت ها و اندام های مختلف منتقل می شود.
● در استخوانها، کلسیم با فسفر ترکیب میشود و هیدروکسی آپاتیت را تشکیل میدهد که حمایت و استحکام ساختاری را فراهم میکند.
● علاوه بر این، یونهای کلسیم نقش حیاتی در تنظیم فعالیت آنزیمهای مختلف و مولکولهای سیگنالدهنده دارند.
فارماکودینامیک
● فارماکودینامیک مکمل های کلسیم به عوامل مختلفی از جمله دوز، فرمولاسیون و ویژگی های فردی بیمار بستگی دارد.
● جذب کلسیم از روده ها توسط هورمون های مختلفی از جمله ویتامین D، هورمون پاراتیروئید و کلسی تونین تنظیم می شود.
● علاوه بر این، جذب کلسیم ممکن است تحت تأثیر سایر عوامل غذایی مانند وجود فیبر یا اگزالات قرار گیرد که می تواند به کلسیم متصل شود و در دسترس بودن آن را کاهش دهد.
● دوزهای بالای مکمل های کلسیم ممکن است باعث هیپرکلسمی شود که می تواند منجر به عوارض جانبی مختلفی از جمله سنگ کلیه، یبوست و آریتمی قلبی شود.
فارماکوکینتیک
● فارماکوکینتیک مکمل های کلسیم نیز به عوامل مختلفی از جمله دوز، فرمولاسیون و ویژگی های فردی بیمار بستگی دارد.
● کلسیم از روده کوچک جذب شده و از طریق جریان خون به بافت ها و اندام های مختلف منتقل می شود.
● جذب کلسیم ممکن است با وجود ویتامین D افزایش یابد که سنتز پروتئین های متصل شونده به کلسیم را در روده ها تقویت می کند.
● دفع کلسیم از بدن در درجه اول از طریق دفع کلیوی انجام می شود، اگرچه ممکن است مقداری کلسیم از طریق مدفوع و عرق نیز دفع شود.
موارد مصرف کلسیم
● مکمل های کلسیم برای پیشگیری و درمان کمبود کلسیم، پوکی استخوان و سایر اختلالات استخوانی استفاده می شود.
● مکملهای کلسیم همچنین ممکن است برای درمان برخی بیماریها مانند فشار خون بالا، سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و سرطان روده بزرگ استفاده شوند.
مقدار مصرف کلسیم
● مصرف روزانه توصیه شده کلسیم بسته به سن، جنس و عوامل دیگر متفاوت است.
● به طور کلی، بزرگسالان به 1000-1200 میلی گرم کلسیم در روز نیاز دارند.
● مکمل های کلسیم باید همراه با غذا مصرف شوند تا جذب آن افزایش یابد.
موارد منع مصرف
● افراد مبتلا به بیماریهای خاص مانند هیپرپاراتیروئیدیسم، سارکوئیدوز و برخی از انواع سرطان، نباید مکملهای کلسیم را بدون مشورت با پزشک مصرف کنند.
● مکمل های کلسیم ممکن است در افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا سابقه سنگ کلیه نیز منع مصرف داشته باشد.
عوارض جانبی کلسیم
● عوارض جانبی رایج مکمل های کلسیم شامل یبوست، نفخ و گاز است.
● دوزهای بالای مکمل های کلسیم ممکن است عوارض جانبی جدی تری مانند سنگ کلیه، حالت تهوع و استفراغ ایجاد کند.
تداخلات دارویی
● مکمل های کلسیم ممکن است با برخی داروها از جمله برخی آنتی بیوتیک ها، داروهای فشار خون و مسدود کننده های کانال کلسیم تداخل داشته باشند.
● برخی مکمل ها مانند آهن و زینک نیز ممکن است در جذب کلسیم اختلال ایجاد کنند.
هشدارها
● دوزهای بالای مکمل های کلسیم ممکن است خطر بیماری قلبی و سنگ کلیه را افزایش دهد.
● افراد مبتلا به بیماریهای خاص مانند هیپرپاراتیروئیدیسم، سارکوئیدوز و برخی از انواع سرطان، نباید مکملهای کلسیم را بدون مشورت با پزشک مصرف کنند.
نکات قابل توصیه
● مکمل های کلسیم در افرادی که سابقه سنگ کلیه، بیماری قلبی یا سطح کلسیم خون بالا دارند باید با احتیاط مصرف شود.
● مکمل های کلسیم ممکن است با برخی داروها از جمله برخی آنتی بیوتیک ها، داروهای فشار خون و مسدود کننده های کانال کلسیم تداخل داشته باشند.
مصرف در بارداری
● کلسیم در دوران بارداری برای رشد جنین و حفظ سلامت استخوان مادر مهم است.
● زنان باردار باید مصرف روزانه توصیه شده کلسیم را از طریق یک رژیم غذایی متعادل یا مکمل هایی که توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی توصیه شده است، دریافت کنند.
مصرف در شیردهی
● زنان شیرده باید مصرف روزانه توصیه شده کلسیم را از طریق یک رژیم غذایی متعادل یا مکمل هایی که توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی توصیه شده است، دریافت کنند.
دارو های مشابه
● سایر مکمل های معدنی مانند منیزیم، روی و آهن ممکن است مکانیسم اثر مشابهی داشته باشند و گاهی اوقات در ترکیب با مکمل های کلسیم استفاده می شوند.
پرسش از دکتر داروساز