اطلاعات دارویی اریتروپویتین

تحریک اریتروپوئزیس:
● مکانیسم اصلی عمل EPO شامل اتصال به گیرنده های خاص (گیرنده های EPO) روی سطح سلول های پیش ساز اریتروئید در مغز استخوان است.

مسیر سیگنال دهی JAK-STAT:
● پس از اتصال، EPO مبدل سیگنال ژانوس کیناز و فعال کننده مسیر سیگنال دهی رونویسی (JAK-STAT) را فعال می کند که منجر به رونویسی و بیان ژن های دخیل در اریتروپوئزیس می شود.

تکثیر و بلوغ:
● تحریک EPO منجر به تکثیر و بلوغ سلول های پیش ساز اریتروئید می شود که در نهایت منجر به افزایش تولید گلبول های قرمز خون می شود.

تحریک اریتروپوئزیس:
● EPO با اتصال به گیرنده های اریتروپویتین در سطح سلول های پیش ساز اریتروئید در مغز استخوان عمل می کند.

تکثیر و تمایز:
● اتصال EPO به گیرنده های آن باعث تکثیر و تمایز سلول های پیش ساز اریتروئید می شود که منجر به تولید گلبول های قرمز بالغ می شود.

افزایش سطح هموگلوبین:
● اثر فارماکودینامیکی اولیه EPO افزایش سطح هموگلوبین، رفع کم خونی و بهبود ظرفیت حمل اکسیژن است.

● جذب: EPO معمولاً از راه های زیر جلدی یا داخل وریدی تجویز می شود.

● توزیع: EPO نیمه عمر توزیع نسبتاً کوتاهی دارد و عمدتاً روی سلول های پیش ساز اریتروئید در مغز استخوان عمل می کند.

● متابولیسم: EPO در بافت ها تجزیه می شود و متابولیت های آن از طریق کلیه ها دفع می شود.

● حذف: نیمه عمر حذف EPO بسته به فرمولاسیون خاص متفاوت است اما به طور کلی در محدوده ساعت است. دوز مکرر ممکن است برای اثرات درمانی پایدار مورد نیاز باشد.

بیماری مزمن کلیه (CKD):
● کم خونی در بیماران مبتلا به CKD، به ویژه آنهایی که تحت دیالیز قرار می گیرند.

کم خونی ناشی از شیمی درمانی:
● کم خونی ناشی از شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان.

کم خونی مرتبط با درمان HIV:
● کم خونی مرتبط با درمان با زیدوودین در بیماران مبتلا به HIV.

سندرم های میلودیسپلاستیک (MDS):
● کم خونی در بیماران مبتلا به سندرم میلودیسپلاستیک.

کاهش انتقال خون آلوژنیک:
● در شرایط خاص جراحی یا پزشکی که خطر از دست دادن قابل توجه خون و متعاقب آن کم خونی وجود دارد.

● دوز اریتروپویتین (EPO) می تواند بر اساس فرمولاسیون خاص (به عنوان مثال، اپوئتین آلفا، داربپوئتین آلفا)، وضعیت پزشکی زمینه ای و ویژگی های فردی بیمار متفاوت باشد.

● دوز اغلب توسط پزشکان بر اساس عواملی مانند شدت کم خونی، سطح هموگلوبین هدف و پاسخ بیمار به درمان تعیین می شود.

● EPO معمولاً به صورت زیر جلدی یا داخل وریدی تجویز می شود.

● تنظیم دوز ممکن است در طول دوره درمان برای بهینه سازی نتایج درمانی و در عین حال به حداقل رساندن خطر عوارض جانبی انجام شود.

فشار خون کنترل نشده:
● از درمان EPO در افراد مبتلا به فشار خون کنترل نشده اجتناب شود، زیرا ممکن است فشار خون بالا را تشدید کند.

آپلازی سلول قرمز خالص (PRCA):
● بیماران با سابقه آپلازی گلبول قرمز خالص، وضعیتی که با کاهش شدید تولید گلبول قرمز مشخص می شود، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند و باید از مصرف EPO خودداری کنند.

حساسیت بیش از حد شناخته شده:
● افراد دارای حساسیت مفرط شناخته شده به EPO یا اجزای آن نباید درمان EPO را دریافت کنند.

رویدادهای ترومبوتیک:
● در موارد حوادث ترومبوتیک اخیر یا مستعد عوارض ترومبوتیک، احتیاط انجام می شود و خطرات و مزایای بالقوه به دقت ارزیابی می شوند.

● فشار خون بالا
● حوادث ترومبوآمبولیک
● سردرد
● علائم شبه آنفولانزا
● واکنش های محل تزریق

● داروهای ضد انعقاد و ضد پلاکت
● داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
● اپوتئین آلفا بیوسیمیلر

حوادث قلبی عروقی:
● استفاده از EPO با افزایش خطر حوادث جدی قلبی عروقی همراه است، به ویژه هنگامی که برای دستیابی به اهداف هموگلوبین بالاتر تجویز می شود.

رویدادهای ترومبوآمبولی:
● بیمارانی که EPO دریافت می کنند ممکن است در معرض خطر بالای حوادث ترومبوآمبولیک، از جمله سکته مغزی و انفارکتوس میوکارد باشند. احتیاط، به ویژه در افرادی که سابقه بیماری قلبی عروقی دارند، توصیه می شود.

پیشرفت تومور:
● گیرنده های EPO روی برخی از سلول های تومور وجود دارد و این نگرانی وجود دارد که استفاده از EPO ممکن است رشد برخی سرطان ها را تحریک کند. مزایا و خطرات بالقوه باید در بیماران سرطانی به دقت ارزیابی شود.

فشار خون بالا:
● تجویز EPO می تواند منجر به افزایش فشار خون شود. نظارت دقیق و مدیریت مناسب فشار خون بالا در طول درمان ضروری است.

خطر تشنج:
● افرادی که سابقه تشنج دارند ممکن است در معرض افزایش خطر تشنج با استفاده از EPO باشند. احتیاط توصیه می شود و بیماران باید از نظر علائم فعالیت تشنج تحت نظر باشند.

آپلازی سلول قرمز خالص (PRCA):
● در موارد نادر، استفاده از EPO با ایجاد آپلازی گلبول قرمز خالص، وضعیتی که با کاهش شدید تولید گلبول های قرمز مشخص می شود، همراه بوده است.

● مصرف EPO در دوران بارداری باید با احتیاط انجام شود.

● در حالی که شواهد محدودی مبنی بر آسیب رساندن به جنین وجود دارد، فواید و خطرات احتمالی آن باید به دقت ارزیابی شوند.

● برای افراد باردار مبتلا به کم خونی زمانی ممکن است EPO تجویز شود که مزایای آن بیشتر از خطرات بالقوه باشد و نظارت دقیق ضروری است.

داربپوئتین آلفا:
● یک عامل تحریک کننده گلبول قرمز طولانی اثر مشابه EPO اما با نیمه عمر طولانی تر، دفعات تجویز را کاهش می دهد.

متوکسی پلی اتیلن گلیکول-اپوئتین بتا (PEG-EPO):
● شکل پگیله شده از EPO که مدت اثر طولانی مدتی را ارائه می دهد.

اپوتئین بتا:
● شکل دیگری از EPO نوترکیب انسانی با نشانه های مشابه.