بیماری های ویروسی ، آشنایی با انواع و تفاوت های آن

مقدمه ای بر بیماری های ویروسی

بیماری های ویروسی یکی از رایج ترین و متنوع ترین دسته های بیماری ها در دنیای پزشکی هستند. این بیماری ها توسط ویروس ها ایجاد می شوند که موجودات میکروسکوپی با ساختار ساده ای هستند. برخلاف باکتری ها که می توانند به طور مستقل زندگی کنند، ویروس ها نیازمند سلول های میزبان هستند تا بتوانند تکثیر شوند. زمانی که یک ویروس وارد بدن می شود، وارد سلول های میزبان شده و از منابع سلولی برای تولید نسخه های جدید ویروس استفاده می کند. این فرآیند می تواند به سلول ها و بافت های بدن آسیب برساند و در نتیجه باعث بروز علائم مختلف در فرد آلوده شود. ویروس ها می توانند علائمی از سرماخوردگی ساده گرفته تا بیماری های جدی تر مانند ایدز یا هپاتیت را به وجود آورند. درمان این بیماری ها با توجه به نوع ویروس و شدت علائم متفاوت است.

تعریف بیماری ویروسی

بیماری ویروسی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن یک ویروس وارد بدن می شود و پس از آلوده کردن سلول های میزبان، به تکثیر و گسترش خود در بدن می پردازد. ویروس ها در حقیقت نه سلول های زنده به شمار می روند و نه می توانند به طور مستقل فعالیت کنند. برای اینکه ویروس ها بتوانند تکثیر شوند، به سلول های میزبان نیاز دارند. وقتی ویروس وارد یک سلول می شود، ماده ژنتیکی آن (که می تواند به صورت RNA یا DNA باشد) وارد سلول می شود و سلول میزبان مجبور می شود تا ویروس های جدیدی تولید کند. این فرآیند می تواند باعث آسیب به سلول ها و ایجاد علائمی مانند تب، درد عضلانی، و دیگر نشانه ها شود. به همین دلیل، بیماری های ویروسی با علائم مختلفی بروز می کنند که شدت آن ها به نوع ویروس و وضعیت سیستم ایمنی بدن بستگی دارد.

تفاوت بیماری های ویروسی با بیماری های باکتریایی و قارچی

بیماری های ویروسی، باکتریایی و قارچی سه گروه اصلی از بیماری ها هستند که هر کدام ناشی از عوامل مختلفی ایجاد می شوند و ویژگی های متفاوتی دارند. در بیماری های ویروسی، عامل بیماری ویروس ها هستند. این ویروس ها برای تکثیر نیاز به سلول های میزبان دارند و از آن ها برای تولید نسخه های جدید استفاده می کنند. برخلاف باکتری ها که می توانند به طور مستقل در محیط زندگی کنند، ویروس ها فقط زمانی می توانند فعال شوند که وارد یک سلول زنده شوند. ویروس ها برای تکثیر و رشد به سلول های میزبان وابسته اند و این وابستگی باعث می شود که درمان بیماری های ویروسی پیچیده تر از سایر بیماری ها باشد.

بیماری های باکتریایی به وسیله باکتری ها ایجاد می شوند. باکتری ها موجوداتی تک سلولی هستند که می توانند به طور مستقل زندگی کنند و در بسیاری از موارد می توانند در بدن انسان یا محیط های مختلف رشد و تکثیر یابند. بیماری های باکتریایی مانند ذات الریه، عفونت های ادراری یا عفونت های پوستی با استفاده از آنتی بیوتیک ها قابل درمان هستند، زیرا این داروها به طور خاص با ساختار سلولی باکتری ها مقابله می کنند. بیماری های قارچی نیز به دلیل حضور قارچ ها در بدن ایجاد می شوند. این قارچ ها می توانند به ویژه در محیط های مرطوب یا گرم رشد کنند و باعث ایجاد عفونت هایی در پوست، شش ها یا سایر بخش های بدن شوند. این بیماری ها با علائمی مانند خارش، التهاب و ضایعات پوستی بروز می کنند. درمان این نوع بیماری ها اغلب با داروهای ضد قارچ انجام می شود. در نهایت، تفاوت عمده بین بیماری های ویروسی، باکتریایی و قارچی در این است که ویروس ها برای تکثیر به سلول های میزبان نیاز دارند، در حالی که باکتری ها و قارچ ها به طور مستقل رشد و تکثیر می کنند. این تفاوت در نحوه عملکرد آن ها در بدن باعث می شود که درمان هر یک از این بیماری ها متفاوت باشد و نیاز به روش های درمانی خاص خود داشته باشد.

ویروس ها و نحوه ی تکثیر آن ها

ویروس ها یکی از ساده ترین و کوچک ترین موجودات بیولوژیکی هستند که نمی توانند به طور مستقل زندگی کنند. به عبارت دیگر، ویروس ها موجوداتی نیمه زنده هستند که برای بقا و تکثیر نیاز به سلول های میزبان دارند. آن ها با ورود به سلول های بدن، ساختار سلولی میزبان را مختل کرده و از منابع آن برای تولید مثل استفاده می کنند. این ویژگی، ویروس ها را از دیگر میکروارگانیسم ها مانند باکتری ها متمایز می کند، چرا که باکتری ها می توانند به طور مستقل تکثیر یابند. هنگامی که ویروس به بدن وارد می شود، به سلول های میزبان متصل می شود و ماده ژنتیکی خود را وارد سلول می کند. این ماده ژنتیکی ممکن است به صورت DNA یا RNA باشد. پس از وارد شدن، ویروس از دستگاه های سلولی میزبان برای تولید نسخه های جدید ویروس استفاده می کند. در نهایت، تعداد زیادی ویروس جدید در سلول ساخته می شود و سلول میزبان پس از پر شدن از ویروس ها، می ترکد و ویروس ها به سلول های مجاور منتقل می شوند. این روند می تواند باعث آسیب به سلول ها و بافت های بدن و ایجاد علائم بیماری شود.

ساختار ویروس ها

ویروس ها ساختار ساده ای دارند که به دو بخش اصلی تقسیم می شود: هسته ژنتیکی و پوسته پروتئینی.

هسته ژنتیکی (ژنتیک ویروس): هسته ژنتیکی ویروس یا ماده ژنتیکی، که می تواند از نوع RNA یا DNA باشد، اطلاعات لازم برای تکثیر ویروس را در اختیار آن قرار می دهد. این ژنوم شامل کدهایی است که سلول میزبان از آن ها برای ساخت پروتئین های ویروسی استفاده می کند. ویروس ها یا تک رشته ای هستند (RNA یا DNA یک رشته ای) یا دو رشته ای (RNA یا DNA دو رشته ای).

پوسته پروتئینی (کپسید): این پوسته، که به نام کپسید شناخته می شود، ماده ژنتیکی ویروس را احاطه کرده و از آن محافظت می کند. کپسید از پروتئین های خاصی ساخته شده که به ویروس کمک می کنند تا به سلول های میزبان متصل شود. برخی ویروس ها علاوه بر کپسید، یک پوشش خارجی به نام انولپ دارند که آن را از سلول میزبان به دست می آورند.

انولپ: این لایه چربی از سلول های میزبان به دست می آید و به ویروس کمک می کند تا به سلول های دیگر وارد شود. این پوشش در ویروس هایی مانند ویروس آنفلوانزا یا HIV مشاهده می شود.

نحوه حمله به سلول های بدن و تکثیر

ویروس ها از طریق فرآیندهای پیچیده ای وارد سلول های بدن می شوند. مراحل اصلی حمله و تکثیر ویروس ها به شرح زیر است:

اتصال به سلول میزبان: در ابتدا، ویروس ها به سطح سلول های بدن متصل می شوند. این کار از طریق گیرنده های خاصی که بر روی سطح سلول ها قرار دارند، صورت می گیرد. ویروس ها با استفاده از پروتئین های خاصی که بر روی پوسته خود دارند، به این گیرنده ها متصل می شوند.

ورود به سلول: پس از اتصال به سلول، ویروس ها از طریق فرآیندهای مختلفی مانند آندوسیتوز (جذب ویروس توسط سلول) وارد سلول می شوند. در این مرحله، ویروس ممکن است کپسید خود را رها کند تا ماده ژنتیکی آن وارد سیتوپلاسم یا هسته سلول شود.

تکثیر و تولید ویروس های جدید: پس از ورود ماده ژنتیکی ویروس به سلول، آن ژنوم دستورالعمل هایی برای تولید پروتئین های ویروسی و تکثیر بیشتر ژنوم ویروس می دهد. سلول میزبان به طور خودکار تمام منابع خود را برای تولید ویروس های جدید اختصاص می دهد.

خروج از سلول: در نهایت، پس از اینکه سلول میزبان پر از ویروس های جدید می شود، این ویروس ها از سلول خارج می شوند و سلول میزبان به طور معمول تخریب می شود. ویروس های جدید وارد سلول های مجاور می شوند و این چرخه ادامه می یابد.

انواع ویروس ها (ویروس های RNA و DNA)

ویروس ها به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: ویروس های DNA و ویروس های RNA. این تقسیم بندی بر اساس نوع ماده ژنتیکی ویروس ها صورت می گیرد.

ویروس های DNA: این ویروس ها دارای ماده ژنتیکی به صورت DNA هستند که دو رشته ای است. این ویروس ها در داخل هسته سلول میزبان به تکثیر می پردازند. ویروس هایی مانند ویروس هرپس و ویروس های هپاتیت B از نوع ویروس های DNA هستند.

ویروس های RNA: این ویروس ها دارای RNA به عنوان ماده ژنتیکی خود هستند و به طور معمول در سیتوپلاسم سلول تکثیر می کنند. ویروس های RNA ممکن است یک رشته ای یا دو رشته ای باشند. ویروس هایی مانند ویروس آنفلوانزا، ویروس HIV و ویروس کرونا از نوع ویروس های RNA هستند. این ویروس ها دارای ساختار پیچیده تری هستند و توانایی تغییرات سریع ژنتیکی (موتاسیون) دارند که باعث بروز سویه های جدید می شود.

در مجموع، نوع ماده ژنتیکی ویروس ها و نحوه تکثیر آن ها در بدن می تواند تأثیر زیادی بر رفتار، علائم بیماری و همچنین روش های درمانی آن ها داشته باشد.

انواع بیماری های ویروسی

بیماری های ویروسی می توانند در دسته های مختلفی قرار بگیرند، بسته به نوع ویروس، شدت بیماری و مدت زمان تأثیرگذاری آن ها. در اینجا به برخی از انواع رایج بیماری های ویروسی اشاره می کنیم که ممکن است در دسته های مختلف جای گیرند.

بیماری های ویروسی شایع

این دسته از بیماری ها به طور معمول به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند و علائم نسبتاً خفیف تری دارند. بیشتر این بیماری ها خودبه خود بهبود می یابند، اگرچه در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان های حمایتی داشته باشند. در اینجا چند بیماری ویروسی شایع را معرفی می کنیم:

آنفلوانزا: آنفلوانزا یک عفونت ویروسی تنفسی است که باعث تب، سرفه، گلودرد، درد عضلانی، سردرد و خستگی می شود. ویروس آنفلوانزا می تواند به راحتی از طریق قطرات تنفسی به دیگران منتقل شود و در فصول سرد سال شیوع بیشتری دارد. این بیماری در برخی افراد می تواند جدی تر باشد و به عوارضی همچون ذات الریه منجر شود. برای پیشگیری از آنفلوانزا، واکسیناسیون سالانه توصیه می شود.

سرماخوردگی: سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است که معمولا به وسیله ویروس های رایجی مانند رینوویروس ایجاد می شود. علائم سرماخوردگی شامل سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، عطسه و گاهی تب است. این بیماری بدون نیاز به درمان خاص و طی چند روز بهبود می یابد.

ویروس کرونا (COVID-19): ویروس کرونا که از خانواده ویروس های Coronaviridae است، عامل بیماری COVID-19 است که در دسامبر 2019 شیوع جهانی یافت. این ویروس می تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود و علائم آن از تب و سرفه تا مشکلات تنفسی شدید و ذات الریه متغیر است. در برخی از موارد، COVID-19 می تواند منجر به مرگ شود، به ویژه در افراد مسن یا با بیماری های زمینه ای. واکسیناسیون و رعایت پروتکل های بهداشتی می تواند از انتشار آن جلوگیری کند.

بیماری های ویروسی مزمن

بیماری های ویروسی مزمن به بیماری هایی گفته می شود که به طور مداوم یا در طولانی مدت در بدن باقی می مانند. این ویروس ها می توانند برای سال ها یا حتی برای تمام عمر در بدن انسان وجود داشته باشند و موجب بروز عوارض مختلف شوند. این بیماری ها قابل درمان کامل نیستند و مدیریت آن ها نیاز به داروهای خاص دارند.

HIV/AIDS: ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) باعث می شود که سیستم ایمنی بدن ضعیف شود و در نهایت می تواند به بیماری ایدز (Acquired Immunodeficiency Syndrome) منجر شود. افراد مبتلا به HIV ممکن است برای سال ها علائمی نداشته باشند، اما در نهایت اگر درمان های ضدویروسی دریافت نکنند، سیستم ایمنی بدن آن ها به شدت تضعیف می شود و در برابر عفونت ها و بیماری ها آسیب پذیر خواهند شد.

هپاتیت B و C: هپاتیت B و C هر دو بیماری هایی هستند که به دلیل عفونت ویروسی در کبد ایجاد می شوند. هپاتیت B از طریق مایعات بدن مانند خون، اسپرم و سایر مایعات آلوده منتقل می شود. هپاتیت C نیز از طریق تماس با خون آلوده منتقل می شود. این بیماری ها می توانند به بیماری های مزمن کبدی، سیروز یا حتی سرطان کبد منجر شوند. درمان های ضدویروسی برای هر دو بیماری وجود دارد که می تواند میزان ویروس در بدن را کاهش دهد.

بیماری های ویروسی خطرناک

بیماری های ویروسی خطرناک به بیماری هایی اطلاق می شود که علائم شدیدتر دارند و می توانند به سرعت در افراد آلوده باعث عوارض جدی یا حتی مرگ شوند. این ویروس ها در مناطق خاصی از جهان شیوع دارند و نیاز به اقدامات فوری و درمان های خاص دارند.

ابولا: ویروس ابولا یکی از کشنده ترین ویروس های شناخته شده است که عامل بیماری ای است با تب خونریزی دهنده. این ویروس از طریق تماس با مایعات بدن افراد آلوده انتقال می یابد و می تواند منجر به مرگ در عرض چند روز شود. شیوع ابولا در مناطقی از آفریقا شایع است و به دلیل سرعت بالای انتقال و مرگ ومیر ناشی از آن، به عنوان یکی از خطرناک ترین بیماری های ویروسی شناخته می شود.

ویروس ماربورگ: ویروس ماربورگ مشابه ویروس ابولا است و به عنوان یکی دیگر از ویروس های تب خونریزی دهنده شناخته می شود. این ویروس همچنین از طریق تماس با مایعات بدن فرد آلوده انتقال می یابد و در موارد بسیاری منجر به مرگ فرد بیمار می شود. ویروس ماربورگ در مناطق خاصی از آفریقا شایع است و خطر زیادی برای افراد در مناطق آلوده به وجود می آورد.

در مجموع، بیماری های ویروسی از نظر شدت و مدت زمان تأثیر متفاوت هستند و برخی از آن ها می توانند به طور مستقیم زندگی فرد را تهدید کنند. در حالی که بیماری های شایع معمولا بدون درمان خاصی بهبود می یابند، بیماری های مزمن و خطرناک نیاز به مراقبت های ویژه و درمان های پیچیده دارند. پیشگیری از این بیماری ها، از جمله واکسیناسیون و رعایت بهداشت شخصی، نقش مهمی در کاهش شیوع و جلوگیری از گسترش آن ها دارد.

علائم عمومی بیماری های ویروسی

بیماری های ویروسی با مجموعه ای از علائم عمومی مشابه شروع می شوند که به طور کلی در بیشتر انواع ویروس ها مشاهده می شود. این علائم ممکن است به طور خفیف یا شدید بروز پیدا کنند و بستگی به نوع ویروس، وضعیت سیستم ایمنی فرد و سایر عوامل دارند. در اینجا به برخی از علائم عمومی بیماری های ویروسی اشاره می کنیم که در ابتدای عفونت های ویروسی مشاهده می شوند:

تب: یکی از شایع ترین علائم بیماری های ویروسی تب است. تب به عنوان یک واکنش طبیعی بدن به عفونت ها، به این معنی است که سیستم ایمنی بدن در حال مبارزه با عامل بیماری زا است. ویروس ها سیستم تنظیم دمای بدن را تحت تأثیر قرار می دهند و باعث افزایش دما می شوند. تب می تواند همراه با لرز، تعریق و احساس گرما یا سرما باشد.

درد عضلانی و مفصلی: درد عضلانی یا میالژی یکی دیگر از علائم شایع بیماری های ویروسی است. این دردها می توانند به طور خاص در بازوها، پاها، کمر و حتی مفاصل ایجاد شوند. این نوع درد ناشی از التهاب سیستمیک است که در پاسخ به ویروس ها و فعالیت سیستم ایمنی بدن ایجاد می شود.

سرفه و مشکلات تنفسی: بسیاری از بیماری های ویروسی تنفسی مانند آنفلوانزا و سرماخوردگی با سرفه خشک یا همراه با خلط، گلودرد و مشکلات تنفسی آغاز می شوند. ویروس ها می توانند مسیرهای هوایی فوقانی و تحتانی را آلوده کرده و باعث التهاب در ریه ها و سایر قسمت های سیستم تنفسی شوند. این علائم می توانند به تدریج شدیدتر شوند، به ویژه اگر ویروس به ریه ها حمله کند، مانند در ویروس هایی که عامل ذات الریه هستند.

علائم خاص برای هر ویروس

علاوه بر علائم عمومی که در بسیاری از بیماری های ویروسی مشترک است، هر ویروس می تواند علائم خاصی ایجاد کند که به ویژه ویژگی های آن بیماری ویروسی را مشخص می کند. در اینجا به علائم خاص برخی از ویروس ها اشاره می کنیم:

آبله مرغان (ویروس واریسلا زوستر)

بثورات پوستی: آبله مرغان با ظهور ضایعات پوستی خاص شناخته می شود که ابتدا به صورت لکه های قرمز، سپس تاول های کوچک پر از مایع و در نهایت زخم هایی که پس از چند روز خشک می شوند، بروز می کنند. این ضایعات معمولا از سر و صورت شروع شده و به تدریج به بدن و دست ها و پاها گسترش می یابند.

خارش: ضایعات آبله مرغان  باعث خارش شدیدی می شوند که می تواند به جوش ها آسیب رسانده و باعث بروز عفونت های ثانویه شود.

سرخک (ویروس سرخک)

بثورات پوستی قرمز: یکی از ویژگی های خاص سرخک، ظهور بثورات قرمز در ابتدا در پشت گوش ها و سپس گسترش به صورت و بدن است. این ضایعات معمولا با تب بالا، سرفه، و آبریزش بینی همراه است.

ککه های کوچک سفید در دهان (Koplik spots): این لکه های سفید ریز که در داخل دهان و در اطراف گونه ها ظاهر می شوند، یکی از ویژگی های تشخیصی مهم سرخک هستند.

آنفلوانزا (ویروس آنفلوانزا)

تب شدید و ناگهانی: یکی از نشانه های بارز آنفلوانزا، تب ناگهانی و شدید است که همراه با درد عضلانی، سردرد و احساس خستگی عمومی می آید.

سرفه خشک و گلودرد: افراد مبتلا به آنفلوانزا دچار سرفه خشک و گلودرد شدید می شوند. این علائم می توانند تا چند روز ادامه داشته باشند و به شدت فرد را آزار دهند.

HIV/AIDS (ویروس نقص ایمنی انسانی)

علائم اولیه شبیه آنفلوانزا: در مراحل اولیه عفونت HIV، ممکن است علائمی مشابه آنفلوانزا مانند تب، گلودرد، درد مفاصل و عضلات، و بزرگ شدن غدد لنفاوی بروز پیدا کند.

کاهش سیستم ایمنی: پس از گذشت زمان، در صورت عدم درمان، HIV می تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و بروز عفونت های فرصت طلب شود، که ممکن است با علائم خاصی مانند تب های طولانی مدت، کاهش وزن و عفونت های مکرر همراه باشد.

ویروس کرونا (COVID-19)

تب و سرفه خشک: یکی از علائم اولیه COVID-19، تب شدید و سرفه خشک است که در بیشتر موارد همراه با گلودرد و خستگی مشاهده می شود.

مشکلات تنفسی: در موارد شدیدتر، ویروس کرونا می تواند باعث مشکلات تنفسی شدید مانند تنگی نفس و سختی در تنفس شود که نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد.

بثورات پوستی و از دست دادن بویایی و چشایی: در برخی افراد، ویروس کرونا می تواند باعث از دست دادن بویایی و چشایی شود. همچنین، برخی از بیماران ممکن است بثورات پوستی غیرمعمولی را تجربه کنند.

تب زرد (ویروس تب زرد)

زردی پوست و چشم ها: یکی از علائم بارز تب زرد، زرد شدن پوست و چشم ها (یادک) است که به دلیل آسیب به کبد ایجاد می شود.

تب و درد شکم: تب بالا، درد عضلانی، تهوع و استفراغ از دیگر علائم شایع این بیماری ویروسی هستند.

در نهایت، هر ویروس می تواند علائم خاص خود را داشته باشد که بر اساس نوع ویروس و نحوه تأثیر آن بر بدن فرد متفاوت است. اگرچه علائم عمومی مانند تب و درد عضلانی در بسیاری از بیماری های ویروسی مشترک است، اما علائم خاص مانند بثورات پوستی، مشکلات تنفسی و علائم دستگاه گوارش می توانند به تشخیص دقیق تر کمک کنند. بنابراین، برای تشخیص صحیح و درمان مناسب، لازم است که به دقت علائم بیماری و نوع ویروس در نظر گرفته شود.

راه های انتقال بیماری های ویروسی

ویروس ها می توانند از طریق چندین مسیر مختلف به بدن افراد منتقل شوند. بسته به نوع ویروس و ویژگی های خاص آن، راه های انتقال می توانند متفاوت باشند. در اینجا به سه مسیر اصلی انتقال ویروس ها اشاره می کنیم که در بسیاری از بیماری های ویروسی مشاهده می شوند.

انتقال از طریق قطرات تنفسی

یکی از رایج ترین و اصلی ترین راه های انتقال بیماری های ویروسی، انتقال از طریق قطرات تنفسی است. این روش انتقال به ویژه در بیماری های ویروسی تنفسی مانند آنفلوانزا، سرماخوردگی، COVID-19، و سرخک بسیار شایع است.

چگونگی انتقال: زمانی که فرد مبتلا به ویروس سرفه، عطسه یا صحبت می کند، قطرات ریز آبی که حاوی ویروس هستند، از مجاری تنفسی او به هوا منتشر می شوند. این قطرات ممکن است به راحتی توسط فرد سالمی که در نزدیکی قرار دارد، استنشاق شوند.

مسافت انتقال: قطرات تنفسی در فاصله نزدیکی (حدود 1 تا 2 متر) از فرد آلوده به فرد دیگر منتقل می شوند. در صورت تماس نزدیک و تماس با قطرات آلوده، احتمال ابتلا به ویروس بالا می رود.

پیشگیری: برای جلوگیری از انتقال بیماری های ویروسی از طریق قطرات تنفسی، استفاده از ماسک، رعایت فاصله فیزیکی، تهویه مناسب در فضاهای بسته، و رعایت بهداشت فردی از جمله شستن دست ها توصیه می شود.

انتقال از طریق تماس با اشیاء آلوده

ویروس ها می توانند از طریق تماس با اشیاء و سطوح آلوده نیز به افراد منتقل شوند. این نوع انتقال به ویژه در مکان های عمومی و در شرایطی که افراد به طور مکرر به سطوح مشترک دست می زنند، ممکن است رخ دهد.

چگونگی انتقال: ویروس هایی مانند آنفلوانزا، کرونا، و نروویروس می توانند بر روی سطوح مختلف مانند دستگیره ها، میزها، تلفن ها، دستمال دست ها و کیبوردها برای مدت زمان معینی زنده بمانند. هنگامی که فرد سالم به این سطوح آلوده دست می زند و سپس دست خود را به چشم، دهان یا بینی اش می زند، ویروس می تواند وارد بدن شود و عفونت ایجاد کند.

مسیر انتقال: انتقال از طریق سطوح آلوده اغلب در مکان هایی که تعداد زیادی افراد در تماس با سطوح مشترک قرار دارند، مانند بیمارستان ها، مدارس، وسایل حمل ونقل عمومی و حتی خانه ها، بیشتر دیده می شود.

پیشگیری: برای جلوگیری از انتقال از طریق سطوح آلوده، شستن دست ها به طور مرتب و استفاده از مواد ضدعفونی کننده بر روی سطوح پرتماس از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، سعی کنید از لمس صورت (چشم ها، بینی و دهان) با دست های آلوده پرهیز کنید.

انتقال از طریق خون یا مایعات بدن

برخی از ویروس ها از طریق خون و دیگر مایعات بدن مانند اسپرم، مایع مغزی نخاعی، و شیر مادر منتقل می شوند. این نوع انتقال عمدتاً در بیماری های ویروسی مانند HIV، هپاتیت B و C، و ویروس ابولا مشاهده می شود.

چگونگی انتقال: ویروس هایی که از طریق خون یا مایعات بدن منتقل می شوند، از طریق تماس مستقیم با خون فرد آلوده، استفاده از سرنگ های آلوده، یا تماس جنسی انتقال می یابند. همچنین، انتقال از طریق شیر مادر در برخی بیماری ها ممکن است رخ دهد.

انتقال از طریق خون: افراد که در تماس با خون آلوده قرار دارند، مانند کارکنان بهداشت و درمان یا افرادی که از تجهیزات پزشکی مشترک استفاده می کنند، در معرض خطر ابتلا به بیماری های ویروسی هستند. انتقال از طریق تزریق های غیرمطمئن یا استفاده از تجهیزات پزشکی آلوده نیز یکی دیگر از راه های انتقال این ویروس ها است.

انتقال از طریق مایعات بدن: برخی ویروس ها مانند HIV و هپاتیت B از طریق روابط جنسی محافظت نشده و از طریق انتقال مایعات بدن در هنگام تماس جنسی قابل انتقال هستند.

پیشگیری: برای پیشگیری از انتقال ویروس ها از طریق خون و مایعات بدن، استفاده از تجهیزات پزشکی استریل، پرهیز از استفاده از سرنگ های مشترک، رعایت اصول بهداشتی در هنگام روابط جنسی (مانند استفاده از کاندوم) و تست های منظم برای بیماری های ویروسی توصیه می شود.