سرماخوردگی ، علت ،علائم ، راه های پیشگیری و درمان

سرماخوردگی یا common cold چیست؟ سریع ترین و موثرترین روش های درمان سرما خوردگی

سرماخوردگی نوعی عفونت ویروسی و مسری است که به وسیله ویروس ها در بدن ایجاد می گردد. طبق تحقیقات انجام شده بیش از 200 نوع ویروس مختلف وجود دارد که می تواند منجر به سرماخوردگی شوند. این عفونت ویروسی معمولا دستگاه تنفسی فوقانی را تحت تاثیر قرار می دهد . از جمله ویروس هایی که در بروز سرماخوردگی نقش دارند می توان به راینوویروس‌ها، کروناویروس‌ها، ویروس‌های پاراآنفلوانزا، انتروویروس ها و آدنوویروس‌ها اشاره نمود. این ویروس ها در کلیات مشابه یکدیگر هستند اما در نوع و سبک بیماری متفاوت عمل می کنند. ویروس سرماخوردگی بسیار مسری بوده و به راحتی می تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. بسیاری از این ویروس ها می توانند ساعت ها و روزها بر روی سطوح مختلف زنده بمانند و زندگی کنند.
به صورت معمول هر فرد بزرگسال طی سال دو الی سه بار به این ویروس مبتلا می شود. کودکان و نوزادان بیش از سایر افراد در معرض این بیماری قرار دارند.

انواع ویروس سرماخوردگی چیست؟

انواعی از مهم ترین ویروس های سرماخوردگی به صورت مختصر عبارتند از:

ردیف	نام ویروس سرماخوردگی	ویژگی ویروس سرماخوردگی	علائم ویروس سرماخوردگی
1	رینوویروس‌ها (Rhinoviruses)	از شایع ترین دلایل ایجاد سرماخوردگی که بیش از 200 نوع را شامل می شوند	سرفه ، گلودرد ، سردرد ، آبریزش بینی ، عطسه و سرفه
2	کروناویروس‌ها (Coronaviruses)	کرونا ویروس شامل چندین نوع متفاوت می شود که برخی می تواند منجر به مشکلات جدی مانند SARS-CoV و SARS-CoV-2 شود.	علائمی هم چون بیماری سرماخوردگی مانند گلو درد ، سرفه و تب و آبریزش بینی
3	آدنوویروس‌ها (Adenoviruses)	می تواند منجر به عفونت در چشم ، معده ، روده و یا مشکلات تنفسی گردد	علائم سرماخوردگی همراه با التهاب حلق ، ورم ملتحمه (چشم صورتی ) ، اسهال استفراغ
4	ویروس‌های پاراآنفلوآنزا (Parainfluenza Viruses)	این ویروس چهار مدل را شامل می شود که می تواند باعث ایجاد عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی گردد	علائم سرماخوردگی ، خروسک (کروپ) ، ذات الریه و برونشیت
5	ویروس‌های سن‌سیشیال تنفسی (Respiratory Syncytial Virus - RSV)	این ویروس در خردسالان و نوزادان شیوع بیشتری دارد.	علائمی هم چون سرماخوردگی بزرگسالان دارد اما در خردسالان و نوزادان می تواند سبب بروز ذات الریه و برونشیت گردد.
6	ویروس‌های متاپنومو (Human Metapneumovirus - hMPV)	مشابه ویروس سن سیشیال است که شیوع آن در کودکان و افراد مسن با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر بوده و علائم شدیدتری ایجاد می کند.	ذات الریه و برنشیت ، علائم سرماخوردگی
7	انتروویروس‌ها (Enteroviruses)	شامل اقسام ویروس های کوکساکی و اکوویروس هاست که همراه با علائم سرماخوردگی می تواند باعث ایجاد عفونت گردد.	علائمی هم چون بیماری سرماخوردگی و در برخی موارد ، بثورات پوستی و علائم گوارشی مانند اسهال و استفراغ

 

علائم سرماخوردگی ، علائم ویروس سرماخوردگی بزرگسالان

شایع ترین علائم سرماخوردگی در بزرگسالان می تواند از فردی با فرد دیگر متفاوت باشد. اما این بیماری در بزرگسالان می تواند با نشانه های خاصی بروز نماید که با درک انواع ویروس ها که قبلا بدان اشاره شد و علائم بتوانید تفاوت نوع سرماخوردگی خود را تشخیص دهید. دقت نمایید که در برخی موارد مراجعه به پزشک ضروری است. شایع ترین علائم سرماخوردگی عبارتند از:

• مشکل در تنفس عمیق
• ناراحتی در قفسه سینه
• تب و لرز
• بدن درد ناشی از سرماخوردگی
• تورم غدد لنفاوی
• سردرد و یا سنگین شدن سر
• خارش چشم و یا التهاب قرنیه
• خروج ترشحات غلیظ سفید یا زرد رنگ و و یا اشک از چشم
• تورم در پلک ها
• حساس شدن به نور
• ورم ملتحمه چشم و قرمز شدن سفیدی داخل چشم
• احساس وز وز در گوش
• سرگیجه گاهی به علت عفونت در گوش میانی
• گوش درد و یا احساس پربودن گوش ها
• کاهش احساس شنوایی
• عطسه ای که ناشی از تحریک مخاط بینی است
• پر شدن بینی، آبریزش و گرفتگی و احتقان
• فشار در سینوس ها
• از دست دادن حس بویایی و چشایی

علائم ویروس سرماخوردگی کودکان

علائم ویروس سرماخوردگی در کودکان هم چون علائم ویروس سرماخوردگی در کودکان است با این تفاوت که ممکن است در کودکان بروز مشکلات گوارشی همچون اسهال و استفراغ و دل پیچه و بی اشتهایی بیشتر باشد.

علت های ابتلا به سرماخوردگی و راه های تشخیص

علت ابتلا به سرماخوردگی تنها و تنها ویروس ها هستند و برخلاف باور رایج قرارگیری در معرض هوای سرد باعث بروز سرماخوردگی نمی شود. علائم عمومی سرماخوردگی توسط خود اشخاص نیز قابل تشخیص است اما بررسی دقیق تر برای تشخیص بیماری بایستی توسط پزشک صورت گیرد چرا که کلیات علائم بیماری سرماخوردگی با بیماری های دیگری هم چون بیماری باکتریال و آلرژی مشترک می باشد.

سرماخوردگی بیماری ای ویروسی است که بسیار مسری بوده و در هوا پخش می شود. شایع ترین علت ابتلا به بیماری سرماخوردگی تنفس هوای آلوده به این ویروس و مجاورت و ارتباط با فرد آلوده به ویروس است. برای ابتلا شخص به بیماری سرماخوردگی بایستی ویروس از طریق پوشش های مرطوب سوراخ های بینی ، چشم و یا دهان به یکی از غشاهای مخاطی برسد. سایر عواملی که می تواند در ابتلا به بیماری سرماخوردگی موثر باشد ، سن ، سیستم ایمنی ، بیماری های زمینه ای و سیگار کشیدن و استرس می باشد.

راه های انتقال سرما خوردگی

راه های انتقال سرماخوردگی ، همان طور که پیش از این گفته شد ، یکی از راه تنفس هوای آلوده به ویروس سرماخوردگی است. سرماخوردگی در غالب موارد از طریق تماس با دست آلوده به ترشحات بینی از یک شخص به شخص دیگر منتقل می گردد. نکته قابل توجه آن که ویروس سرماخوردگی تا حدود دو ساعت روی دست هایمان زنده می ماند و چنانچه طی این مدت زمان با افراد دیگر دست بدهیم ویروس را منتقل کرده ایم. بنابراین این ویروس از طریق لمس سطح آلوده منتقل می شود. از دیگر راه های انتقال آن عطسه و سرفه می باشد. این قطرات تنفسی حاوی ویروس چنانچه بر روی سطوح بنشیند می تواند عامل ایجاد بیماری در صورت لمس سطوح باشد.

 

روش های درمان سرماخوردگی

روش های درمان سرماخوردگی از کودکان تا بزرگسالان متفاوت می باشد. سازمان جهانی غذا و دارو ، FDA ، مصرف داروهای سرماخوردگی را برای کودکان کمتر از دو سال توصیه نمی کند چرا که این داروها می تواند منجر به بروز عوارض جانبی و جدی برای آنان شود. هم چنین تولید کنندگان داروهای سرماخوردگی توصیه می کنند که "برای کودکان کمتر از 4 سال مصرف نشود". به همین جهت بهتر است برای خردسالان و کودکان از درمان های خانگی و جایگزین جهت بهبود علائم سرماخوردگی استفاده گردد.

درمان سرماخوردگی در بزرگسالان بسته به شدت بیماری متفاوت است اما اغلب با خواب و استراحت کافی این دوره پایان میابد. بزرگسالان می توانند از درمان های خانگی و دارویی جهت درمان سرماخوردگی خود استفاده نمایند.

درمان های خانگی بیماری سرماخوردگی

درمان های خانگی برای سرماخوردگی می تواند تاثیر بسزایی در بهبود علائم بیماری ایجاد کند.برخی از این درمان های خانگی را در زیر اشاره می کنیم:

1. نوشیدن مایعات گرم مانند انواع چای های گیاهی همچون چای نعناع ، بابونه ، زنجبیل(درمواردی که تب نداشته باشید) و لیمو که در کاهش احتقان و تسکین گلو درد نقش بسزایی دارد. آب عسل و لیمو که با داشتن خاصیت ضد باکتریایی و ترکیب شدن با لیمو و آب گرم گلودرد را تسکین می دهد.

2.استفاده از دستگاه بخور و بخار آب گرم که به کاهش احتقان بینی بسیار کمک می کند. اگر دستگاه بخور ندارید می توانید یک قابلمه را آب کرده و گرم نمایید و با انداختن یک حوله روی سر بخور را استنشاق نمایید.

3. سوپ مرغ که علاوه بر از بین بردن احتقان با داشتن مواد مغذی برای بدن ، بهبود را تسریع می بخشد.

4.استفاده از روغن های گیاهی همچون اکالیپتوس که با ریختن آن در آب داغ و استنشاق بخار آن می توانید به باز شدن مجاری تنفسی خود کمک نمایید.

5. مصرف سیر از آن جایی که خاصیت ضد ویروس دارد و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن می باشد بسیار مفید است. هم چنین در صورتیکه تب ندارید با مصرف زنجبیل می توانید به کاهش احتقان و التهاب ناشی از سرماخوردگی کمک کنید.

6.استراحت و خواب کافی از آن جایی که بدن بایستی انرژی مورد نیاز جهت مبارزه با ویروس ها را داشته باشد و هم چنین پرهیز از مصرف سیگار و الکل.

7. استفاده از میوه ، سبزیجات غنی از ویتامین c مانند مرکبات ، پرتقال ، کیوی ، لیمو و سبزیجات با رنگ تیره.

این روش های خانگی برای درمان بیماری سرماخوردگی موثر است اما چنانچه بیماری شما بیش از ده روز ادامه پیدا کرد لازم است به پزشک مراجعه نمایید.

درمان های دارویی درمان سرماخوردگی

درمان های دارویی بیماری سرماخوردگی می توان به موارد زیر اشاره کرد که البته بایستی دقت کنید مصرف خودسرانه دارو می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. ضمنا با کلیک روی هر نام دارو می توانید اطلاعات دارویی آن را به صورت کامل در سایت موسسه خدمات دارویی رضوی مشاهده نمایید.

مسکن ها و تب برها برای سرماخوردگی

انواع مسکن ها و تب بر ها مانند استامینوفن (Tylenol) ، ایبوپروفن (Advil, Motrin) و آسپرین را می تواند جهت کاهش درد و التهاب و تب استفاده کرد اما بایستی دقت کنید که به دلیل خطر سندرم ری از مصرف آسپرین برای کودکان جدا خودداری نمایید.

ضد احتقان ها برای سرماخوردگی 

سودوافدرین (Sudafed) و یا جایگزین آن فنیل‌ افرین (Sudafed PE) که جهت کاهش احتقان بینی استفاده می گردد.

آنتی هیستامین ها برای سرماخوردگی

دیفن‌هیدرامین (Benadryl) و کلرفنیرامین (Chlor-Trimeton) که جهت کاهش آبریزش و عطسه موثر می باشد.

داروهای ضد سرفه برای سرماخوردگی

دکسترومتورفان (Robitussin DM, Delsym) و گایافنزین (Mucinex) که به ترتیب برای کاهش سرفه و رقیق کردن مخاط و تسهیل خروج مخاط کمک می نماید.

اسپری های بینی برای سرماخوردگی

برخی از اسپری های ضد احتقان برای بینی مانند اکسیمتازولین (Afrin) و محلول های نمکی برای شستشوی بینی و کم کردن احتقان مفید است. البته دقت نمایید که استفاده از اسپری را فقط در کوتاه مدت لحاظ نمایید.

آنتی بیوتیک‌ها و سرماخوردگی

از آن جاییکه سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است و نه باکتریایی، به همین جهت مصرف آنتی بیوتیک ها برای سرماخوردگی مفید نیستند. در مواردی از مصرف آنتی بیوتیک زمان سرماخوردگی منجر به بروز واکنش های آلرژیک ، اسهال و استفراغ و سایر علائم گوارشی شده است.

عوامل افزایش‌ دهنده خطر ابتلا به سرماخوردگی

در ابتلا به سرماخوردگی تاثیر برخی عوامل موجب می شود تا بیشتر در معرض این بیماری قرار گیریم. عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به سرماخوردگی عبارتند از:

1.تماس مستقیم با افراد مبتلا به ویروس سرماخوردگی و یا قرار گرفتن در محیط های آلوده به ویروس

2.افراد با سیستم ایمنی ضعیف مانند کودکان ، سالمندان و افرادی که بیماری های مزمن داشته یا دچار بیماری هایی در نتیجه سیستم ایمنی ضعیف هستند.

3.داشتن استرس سیستم ایمنی افراد را ضعیف کرده و آن ها را بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرماخوردگی قرار می دهد.

4.خواب ناکافی و کیفیت خواب پایین نیز یکی از مقوله هایی است که می تواند سیستم ایمنی افراد را ضعیف کرده و آن ها را بیشتر در معرض ابتلا قرار دهد.

5.تغذیه نامناسب و رژیم غذایی نامناسب و کمبود ویتامین ها و مواد معدنی در بدن نیز سیستم ایمنی را ضعیف می کند.

6.سیگار کشیدن از طریق تضعیف سیستم ایمنی افراد را در معرض بیماری قرار می دهد.

راه های پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی

1.شستن دست ها به خصوص پس از تماس با افراد آلوده و یا اشیای عمومی و به صورت منظم

2.اجتناب از تماس مستقیم با افراد آلوده به ویروس سرماخوردگی

3.استفاده از ماسک در محیط های شلوغ و بسته و خصوصا زمانی که در تماس با افراد بیمار قرار داریم

4.ضد عفونی کردن سطوحی که بیشترین تماس و لمس در آن ها اتفاق می افتد مانند دستگیره در ، تلفن ، کلید و غیره با الکل

5.پیش از شستن دست ها از تماس صورت و چشم و بینی خودداری کنید

6.هنگام عطسه و سرفه حتما از دستمال یک بار مصرف استفاده کرده و پس از استفاده آن را دور بیاندازید و در صورتی که دستمال در دسترستان نیست از آرنج خود کمک بگیرید.

7.در رژیم غذایی خود از میوه ، سبزیجات ، پروتئین ، غلات و مرکبات و مواد غذایی که به بالا بردن سیستم ایمنی کمک می کند استفاده نمایید.

8.داشتن ورزش مناسب و خواب کافی

9.مدیریت استرس و تمرینات تنفسی

10.مصرف مایعات کافی

11.اجتناب از استفاده از دخانیات

عوارض بیماری سرماخوردگی

در حالی که تصور خیلی از افراد این است که سرماخوردگی یک بیماری خفیف و موقت است اما در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف ، کودکان و خردسالان ، سالمندان می تواند منجر به عوارض احتمالی زیر گردد:

اوتیت میانی یا عفونت گوش که می تواند منجر به بروز مشکلات برای شنوایی گردد.

التهاب و عفونت سینوس ها که منجر به سینوزیت می گردد.

برونشیت حاد که می تواند در اثر تحریک و التهاب مجاری تنفسی رخ دهد.

ذات الریه یا پنومونی

آسم خصوصا در کودکان

شدیدتر شدن علائم بیماری های مزمنی مانند دیابت و بیماری های قلبی

زمان مراجعه به پزشک برای بیماری سرماخوردگی چه زمانی است؟

زمان مراجعه به پزشک در زمان بیماری سرماخوردگی زمانی است که علائم بیماری حاد شوند یا عارضه خاصی همراه با بیماری ایجاد شود. در صورت بروز تب بالای 38.5 ، درد در قفسه سینه و مشکل در تنفس ، درد و ترشح گوش ، سردرد شدید ، گلو درد شدید ، سرفه های مکرر ، ضعف و بیحالی و خستگی شدید ، تشنگی بیش از حد و کاهش میزان ادرار بایستی به پزشک مراجعه نمایید.