● پسوریازیس (به انگلیسی: Psoriasis) علائمی مانند پوسته پوسته شدن، خشکی یا خارش پوست ایجاد می‌کند. هیچ درمانی وجود ندارد، اما شناسایی محرک‌ها، مصرف داروها و ایجاد تغییرات در شیوه زندگی می‌تواند به شما در مدیریت علائم کمک کند.
● پسوریازیس یک بیماری خودایمنی مزمن است که باعث تجمع سریع سلول‌های پوست می‌شود. این تجمع سلولی باعث ایجاد پوسته پوسته شدن روی سطح پوست می‌شود.
● التهاب و قرمزی اطراف فلس‌ها نسبتاً شایع است. فلس‌های پسوریاتیک معمولی نقره ای مایل به سفید هستند و به صورت لکه‌های ضخیم و قرمز ایجاد می‌شوند. با این حال، در پوست‌های تیره‌تر، همچنین می‌توانند ارغوانی‌تر، قهوه ای تیره با پوسته‌های خاکستری به نظر برسند. گاهی اوقات، این تکه‌ها ترک می‌خورند و خونریزی می‌کنند.
● پسوریازیس نتیجه تسریع فرآیند تولید پوست است. به طور معمول، سلول‌های پوستی در عمق پوست رشد و به آرامی به سطح می‌آیند و در نهایت می‌ریزند. چرخه زندگی معمولی یک سلول پوستی 1 ماه است.
● در افراد مبتلا به پسوریازیس، این فرآیند تولید ممکن است تنها در چند روز رخ دهد. به همین دلیل، سلول‌های پوستی زمانی برای ریزش ندارند. این تولید بیش از حد سریع منجر به تجمع سلول‌ها می‌شود.
پسوریازیس معمولاً از کجا شروع می‌شود؟
● فلس‌ها معمولاً روی مفاصلی مانند آرنج و زانو ایجاد می‌شوند. با این حال، ممکن است در هر نقطه از بدن ایجاد شوند، از جمله:
- ○ دست‌ها
- ○ پا
- ○ گردن
- ○ پوست سر
- ○ صورت
● انواع کمتر رایج پسوریازیس بر موارد زیر تأثیر می‌گذارد:
- ○ ناخن‌ها
- ○ دهان
- ○ ناحیه اطراف اندام تناسلی
● این بیماری معمولاً با چندین شرایط دیگر همراه است، از جمله:
- ○ دیابت نوع 2
- ○ بیماری التهابی روده
- ○ بیماری قلبی
- ○ آرتریت پسوریاتیک
- ○ اضطراب
- ○ افسردگی
انواع مختلف پسوریازیس چیست؟
● پنج نوع پسوریازیس وجود دارد:
پسوریازیس پلاکی
● پسوریازیس پلاکی شایع‌ترین نوع پسوریازیس است.
● آکادمی پوست آمریکا (AAD) تخمین می‌زند که حدود 80 تا 90 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس پلاکی هستند. این نوع باعث ایجاد لکه‌های قرمز و ملتهب در پوست روشن و ایجاد رنگ بنفش یا خاکستری یا لکه‌های قهوه‌ای تیره‌تر روی پوست هم‌رنگ می‌شود که تشخیص آن را در افراد رنگین پوست سخت‌تر می‌کند.
● این لکه‌ها اغلب با پوسته‌ها یا پلاک‌های نقره‌ای مایل به سفید پوشیده شده‌اند و اغلب روی پوست رنگی شدیدتر هستند. این پلاک‌ها معمولاً در آرنج، زانو و پوست سر دیده می‌شوند.
پسوریازیس روده ای
● پسوریازیس روده ای معمولاً در دوران کودکی رخ می‌دهد. این نوع پسوریازیس باعث ایجاد لکه‌های کوچک صورتی یا بنفش می‌شود. شایع‌ترین محل‌های پسوریازیس روده ای شامل تنه، بازوها و پاها است. این لکه‌ها به ندرت ضخیم یا مانند پسوریازیس پلاکی برجسته می‌شوند.
پسوریازیس پوسچولار
● پسوریازیس پوسچولار در بزرگسالان شایع‌تر است. این امر باعث ایجاد تاول‌های سفید و پر از چرک و نواحی وسیع قرمز یا بنفش - بسته به رنگ پوست - می‌شود. روی پوست‌های تیره‌تر می‌تواند به صورت بنفش تیره‌تر ظاهر شود. پسوریازیس پوسچولار معمولاً در نواحی کوچک‌تر بدن مانند دست‌ها یا پاها موضعی است، اما می‌تواند گسترده باشد.
پسوریازیس معکوس
● پسوریازیس معکوس باعث ایجاد قرمزی، براقی و التهاب پوست می‌شود. تکه‌های پسوریازیس معکوس زیر بغل یا سینه‌ها، در کشاله ران یا اطراف چین‌های پوستی در ناحیه تناسلی ایجاد می‌شود.
پسوریازیس اریترودرمیک
● به گفته بنیاد ملی پسوریازیس، پسوریازیس اریترودرمیک یک نوع شدید و بسیار نادر است.
● این فرم اغلب بخش‌های بزرگی از بدن را به یکباره می‌پوشاند. پوست تقریباً آفتاب سوخته به نظر می‌رسد. غیرمعمول نیست که تب داشته باشید یا همراه با این نوع پسوریازیس بسیار بیمار شوید.
● این نوع می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد، بنابراین مهم است که فوراً به یک متخصص مراجعه کنید.
علائم پسوریازیس چیست؟
● علائم پسوریازیس از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به نوع پسوریازیس شما بستگی دارد. نواحی پسوریازیس می‌تواند به کوچکی چند پوسته روی پوست سر یا آرنج باشد یا بیشتر بدن را بپوشاند.
● شایع‌ترین علائم پسوریازیس پلاکی عبارتند از:
- ○ لکه‌های برآمده و ملتهب پوست که در پوست روشن، قرمز و در پوست تیره، قهوه ای یا بنفش به نظر می‌رسند
- ○ پوسته‌ها یا پلاک‌های سفید نقره ای روی لکه‌های قرمز یا پوسته‌های خاکستری روی لکه‌های بنفش و قهوه ای
- ○ پوست خشکی که ممکن است ترک بخورد و خونریزی کند
- ○ درد اطراف لکه‌ها
- ○ احساس خارش و سوزش در اطراف لکه‌ها
- ○ ناخن‌های ضخیم و سوراخ دار
- ○ مفاصل دردناک و متورم
● همه این علائم را همه افراد تجربه نمی‌کنند. برخی از افراد اگر نوع کمتر رایج پسوریازیس را داشته باشند، علائم کاملاً متفاوتی را تجربه خواهند کرد.
چگونه متوجه می‌شوید که پسوریازیس دارید؟
● اکثر افراد مبتلا به پسوریازیس "چرخه" علائم را پشت سر می‌گذارند. این عارضه ممکن است برای چند روز یا چند هفته علائم شدیدی ایجاد کند و سپس علائم ممکن است برطرف شوند و تقریباً غیر قابل توجه باشند.
● سپس، در عرض چند هفته یا در صورت بدتر شدن توسط یک محرک رایج پسوریازیس، این وضعیت ممکن است دوباره دیده شود. گاهی اوقات علائم پسوریازیس به طور کامل ناپدید می‌شوند.
● هنگامی که هیچ نشانه فعالی از این بیماری ندارید، ممکن است در حال بهبودی باشید. این بدان معنا نیست که پسوریازیس عود نمی‌کند، اما در این مدت زمان، بدون علامت هستید.
چگونه از انتشار پسوریازیس باید جلوگیری کرد؟
● پسوریازیس مسری نیست. نمی‌توانید بیماری پوستی را از فردی به فرد دیگر منتقل کنید. لمس یک ضایعه پسوریازیس روی بدن شخص دیگری باعث ایجاد این بیماری در شما نمی‌شود.
چه چیزی باعث شروع پسوریازیس می‌شود؟
● پزشکان در مورد علت پسوریازیس مطمئن نیستند. با این حال، به لطف چندین دهه تحقیق، یک ایده کلی از دو عامل کلیدی دارند:
- ○ ژنتیک
- ○ سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی
● پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است. شرایط خودایمنی نتیجه حمله بدن شما به خودش است. در پسوریازیس، گلبول‌های سفید خون به نام سلول‌های T به اشتباه به سلول‌های پوست حمله می‌کنند.
● به طور کلی، در بدن، گلبول‌های سفید خون برای حمله و از بین بردن باکتری‌های مهاجم و دفاع در برابر عفونت‌ها مستقر می‌شوند. این حمله اشتباه خودایمنی باعث می‌شود که فرآیند تولید سلول‌های پوست بیش از حد پیش برود. افزایش سرعت تولید سلول‌های پوستی باعث می‌شود که سلول‌های جدید خیلی سریع رشد کنند و به سطح پوست هل داده شوند، جایی که روی هم انباشته می‌شوند.
● این حالت منجر به پلاک‌هایی می‌شود که معمولاً با پسوریازیس مرتبط هستند. حملات به سلول‌های پوستی نیز باعث ایجاد نواحی قرمز و ملتهب در پوست می‌شود.
ژنتیک
● برخی از افراد ژن‌هایی را به ارث می‌برند که احتمال ابتلا به پسوریازیس را در آنها افزایش می‌دهد. بر اساس تحقیقات منتشر شده در سال 2019، اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما به این بیماری پوستی مبتلا است، در معرض خطر ابتلا به پسوریازیس هستید.
تشخیص پسوریازیس
● دو آزمایش یا معاینه ممکن است برای تشخیص پسوریازیس لازم باشد.
معاینه جسمی
● اکثر پزشکان می‌توانند با یک معاینه فیزیکی ساده تشخیص دهند. علائم پسوریازیس به طور معمول مشهود است و به راحتی از سایر شرایطی که ممکن است علائم مشابهی ایجاد کنند قابل تشخیص است.
● در طول این معاینه، مطمئن شوید که تمام زمینه‌های نگران کننده را به پزشک خود نشان دهید. علاوه بر این، در صورت داشتن این عارضه، به پزشک خود اطلاع دهید.
بیوپسی
● اگر علائم شما نامشخص است، یا اگر پزشک بخواهد تشخیصش را تایید کند، ممکن است نمونه کوچکی از پوست شما بگیرد. این نمونه به عنوان بیوپسی شناخته می‌شود.
● بیوپسی را می‌توان در مطب پزشک در روز ملاقات انجام داد. پزشک قبل از نمونه برداری، از یک بی حسی موضعی تزریقی برای کاهش درد استفاده می‌کند.
● سپس بیوپسی پوست را برای بررسی به آزمایشگاه می‌فرستد و در آنجا زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. معاینه می‌تواند نوع پسوریازیس را تشخیص دهد. همچنین می‌تواند سایر اختلالات یا عفونت‌های احتمالی را رد کند.
● پس از دریافت نتایج، پزشک می‌تواند درمورد گزینه‌های درمانی شما صحبت کند.
محرک‌های پسوریازیس چیست؟
● «محرک‌های» خارجی ممکن است شروع یک حمله جدید پسوریازیس باشد. این محرک‌ها برای همه یکسان نیست. آنها همچنین ممکن است در طول زمان برای شما تغییر کنند.
● شایع‌ترین محرک‌های پسوریازیس عبارتند از:
استرس
● استرس زیاد غیرمعمول ممکن است باعث التهاب آن شود. اگر یاد بگیرید که استرس خود را کاهش داده و مدیریت کنید، می‌توانید التهاب بیماری را هم کاهش دهید.
الکل
● مصرف بیش از حد الکل می‌تواند باعث تشدید پسوریازیس شود. اگر بیش از حد الکل مصرف کنید، شیوع پسوریازیس ممکن است بیشتر شود. کاهش مصرف الکل یا ترک سیگار برای جلوگیری از التهاب بسیاری ضروری است.
جراحت
● یک تصادف، بریدگی یا خراش ممکن است باعث التهاب آن شود. انجام تزریق، زدن واکسن و آفتاب سوختگی نیز می‌توانند باعث شیوع شوند.
داروها
● برخی از داروها محرک پسوریازیس محسوب می‌شوند. این داروها عبارتند از:
عفونت
● پسوریازیس، حداقل تا حدی، ناشی از حمله اشتباه سیستم ایمنی به سلول‌های سالم پوست است. اگر بیمار هستید - مثلاً عفونت دارید - سیستم ایمنی بدن می‌تواند به اشتباه علاوه بر دفاع لازم در برابر عفونت، یک پاسخ ایمنی علیه خود ایجاد کند.
● این حالت ممکن است شروع یک التهاب پسوریاتیک دیگر باشد. گلودرد استرپتوکوکی یک محرک رایج است.
گزینه‌های درمانی پسوریازیس
● پسوریازیس درمان ندارد. هدف از درمان‌ها:
- ○ کاهش التهاب و پوسته‌ها
- ○ کند کردن رشد سلول‌های پوست
- ○ برداشتن پلاک‌ها
● درمان پسوریازیس به سه دسته تقسیم می‌شود:
درمان‌های موضعی
● کرم‌ها و پمادهایی که مستقیماً روی پوست استفاده می‌شوند می‌توانند برای کاهش پسوریازیس خفیف تا متوسط مفید باشند.
● درمان‌های موضعی پسوریازیس عبارتند از:
- ○ کورتیکواستروئیدهای موضعی
- ○ رتینوئیدهای موضعی
- ○ آنترالین
- ○ آنالوگ‌های ویتامین D
- ○ اسید سالیسیلیک
- ○ مرطوب کننده
- ○ مهارکننده‌های موضعی JAK، مانند توفاسیتینیب
داروهای سیستمیک
● افراد مبتلا به پسوریازیس متوسط تا شدید و کسانی که به سایر انواع درمان پاسخ خوبی نداده اند، ممکن است نیاز به استفاده از داروهای خوراکی یا تزریقی داشته باشند.
● بسیاری از این داروها می‌توانند عوارض جانبی شدیدی داشته باشند و به همین دلیل، پزشکان معمولاً آنها را برای مدت کوتاهی تجویز می‌کنند.
● این داروها عبارتند از:
- ○ متوترکسات
- ○ سیکلوسپورین
- ○ بیولوژیک
- ○ رتینوئیدهای خوراکی
- ○ آپرمیلاست خوراکی برای پسوریازیس متوسط
نور درمانی
● این درمان پسوریازیس از اشعه ماوراء بنفش (UV) یا نور طبیعی استفاده می‌کند. نور خورشید گلبول‌های سفید بیش از حد فعال را که به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کنند و باعث رشد سریع سلول‌ها می‌شوند، می‌کشد. هر دو نور UVA و UVB ممکن است در کاهش علائم پسوریازیس خفیف تا متوسط مفید باشند.
● اکثر افراد مبتلا به پسوریازیس متوسط تا شدید از ترکیبی از درمان‌ها استفاده می‌کنند. این نوع درمان از بیش از یکی از انواع درمان برای کاهش علائم استفاده می‌کند. برخی از افراد ممکن است در تمام زندگی خود از یک درمان استفاده کنند. برخی دیگر ممکن است نیاز به تغییر گهگاهی درمان داشته باشند، در صورتی که پوستشان به درمانی که دریافت می‌کنند پاسخ ندهد.
داروها
● اگر پسوریازیس متوسط تا شدید دارید - یا اگر پسوریازیس به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهد - پزشک ممکن است داروی خوراکی یا تزریقی تجویز کند.
● رایج‌ترین داروهای خوراکی و تزریقی مورد استفاده برای درمان پسوریازیس عبارتند از:
- ○ بیولوژیک
● این دسته از داروها سیستم ایمنی را تغییر می‌دهند و از تعامل بین سیستم ایمنی و مسیرهای التهابی جلوگیری می‌کنند. این داروها از طریق انفوزیون داخل وریدی (IV) دریافت می‌شوند.
- ○ رتینوئیدها
● رتینوئیدها تولید سلول‌های پوست را کاهش می‌دهند. هنگامی که استفاده از آنها را متوقف کنید، احتمالاً علائم پسوریازیس باز می‌گردد. عوارض جانبی شامل ریزش مو و خشکی مخاط است.
● افرادی که باردار هستند یا ممکن است طی 3 سال آینده باردار شوند، نباید رتینوئیدها را مصرف کنند زیرا خطر نقص‌های مادرزادی احتمالی در نوزادان متولد نشده وجود دارد.
- ○ سیکلوسپورین
● سیکلوسپورین پاسخ سیستم ایمنی بدن را کم و علائم پسوریازیس را کاهش دهد. همچنین به این معنی است که شما سیستم ایمنی ضعیفی دارید، بنابراین ممکن است راحت‌تر بیمار شوید. عوارض جانبی بالقوه شامل مشکلات کلیوی و فشار خون بالا است.
- ○ متوترکسات
● متوترکسات مانند سیکلوسپورین سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند. در صورت استفاده در دوزهای پایین ممکن است عوارض جانبی کمتری ایجاد کند. این دارو می‌تواند در طولانی مدت عوارض جانبی جدی ایجاد کند و در دوران بارداری مناسب نیست. عوارض جانبی جدی شامل آسیب کبدی و کاهش تولید گلبول‌های قرمز و سفید است.
توصیه‌های غذایی برای افراد مبتلا به پسوریازیس
● غذا نمی‌تواند پسوریازیس را بهبود یا حتی درمان کند، اما خوردن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی ممکن است به کاهش علائم کمک کند. با این پنج تغییر در شیوه زندگی ممکن است بتوانید علائم پسوریازیس را کاهش دهید:
مدیریت وزن بدن
● مشخص نیست که وزن چگونه با پسوریازیس تداخل دارد، اما کاهش وزن اضافی نیز ممکن است به موثرتر کردن درمان‌ها کمک کند. اگر اضافه وزن دارید، تلاش برای رسیدن به وزن متوسط، ممکن است به کاهش شدت بیماری کمک کند.
خوردن یک رژیم غذایی سالم برای قلب
● کاهش مصرف چربی‌های اشباع شده، که در محصولات حیوانی مانند گوشت و لبنیات یافت می‌شود، می‌تواند در مدیریت پسوریازیس مفید باشد.
● همچنین مهم است که مصرف پروتئین‌های بدون چربی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 مانند سالمون، ساردین و میگو را افزایش دهید. منابع گیاهی امگا 3، از جمله گردو، دانه‌های کتان و سویا نیز منابع مفیدی هستند، به خصوص اگر به دنبال گزینه‌های گیاهی هستید.
اجتناب از غذاهای محرک
● پسوریازیس باعث التهاب بدن می‌شود. برخی غذاها نیز می‌توانند باعث التهاب شوند. اجتناب از آن غذاها ممکن است به بهبود علائم کمک کند.
● این غذاها عبارتند از:
- ○ گوشت قرمز
- ○ شکر تصفیه شده
- ○ غذاهای بسیار فرآوری شده
- ○ محصولات لبنی
- ○ مصرف کمتر الکل
● مصرف الکل می‌تواند خطر التهاب را افزایش دهد. کاهش یا ترک کامل آن می‌تواند به کاهش خطر کمک کند. اگر اختلال مصرف الکل دارید، پزشک می‌تواند به شما در ایجاد یک برنامه درمانی کمک کند.
با توجه به مصرف ویتامین‌ها
● برخی از پزشکان رژیم غذایی غنی از ویتامین را به ویتامین‌های به شکل قرص ترجیح می‌دهند. با این حال، حتی سالم‌ترین فرد هم ممکن است برای دریافت مواد مغذی کافی به کمک نیاز داشته باشد. از پزشک خود بپرسید که آیا باید ویتامین‌هایی را به عنوان مکمل رژیم غذایی خود مصرف کنید.
زندگی با پسوریازیس
● ابتلا به پسوریازیس گاهی اوقات می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما با رویکرد صحیح، می‌توانید التهاب را کاهش دهید. این سه زمینه زیر به شما کمک می‌کند در کوتاه مدت و بلند مدت با آن مقابله کنید:
رژیم غذایی
● از دست دادن هر گونه وزن اضافی برای رسیدن به وزن متوسط و خوردن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی می‌تواند کمک زیادی به کاهش و بهبوئ علائم پسوریازیس کند. این کار شامل خوردن یک رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا 3، غلات کامل و گیاهان است.
● همچنین، محدود کردن غذاهایی که ممکن است باعث افزایش التهاب در بدن شود، مهم است. این غذاها شامل قندهای تصفیه شده، محصولات لبنی و غذاهای بسیار فرآوری شده است.
● با پزشک خود در مورد اینکه آیا رژیم ضد التهابی برایتان مناسب است یا خیر صحبت کنید.
استرس
● استرس می‌تواند محرک پسوریازیس باشد. مدیریت و کنار آمدن با استرس ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
● سعی کنید موارد زیر را برای کمک به کاهش سطح استرس خود امتحان کنید:
- ○ مراقبه
- ○ نوشتن وقایع روزانه
- ○ نفس کشیدن
- ○ یوگا
- ○ سلامت عاطفی
● بر اساس تحقیقات، افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر احتمال دارد افسردگی و مشکلات عزت نفس را تجربه کنند. وقتی لکه‌های جدیدی ظاهر می‌شوند، ممکن است اعتماد به نفس کمتری داشته باشید. صحبت کردن با یک مشاور می‌تواند به بهتر شدن حال روحی فرد کمک کند.
پسوریازیس و آرتریت
● بر اساس دستورالعمل‌های بالینی اخیر منتشر شده توسط AAD و NPF، بین 30 تا 33 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس تشخیص آرتریت پسوریاتیک دریافت می‌کنند.
● این نوع آرتریت باعث تورم، درد و التهاب در مفاصل آسیب دیده می‌شود. معمولاً با آرتریت روماتوئید یا نقرس اشتباه گرفته می‌شود. وجود نواحی ملتهب، قرمز یا بنفش پوست با پلاک معمولاً این نوع آرتریت را از سایرین متمایز می‌کند.
● آرتریت پسوریاتیک یک بیماری مزمن است. مانند پسوریازیس، علائم آرتریت پسوریاتیک ممکن است ظاهر شوند و از بین بروند و به طور متناوب بین التهاب و بهبودی ظاهر شوند. آرتریت پسوریاتیک نیز می‌تواند مداوم باشد، به همراه علائم و مشکلات ثابت.
● این وضعیت معمولاً مفاصل انگشتان دست یا پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین ممکن است کمر، مچ دست، زانو یا مچ پا را تحت تاثیر قرار دهد.
● اکثر افرادی که به آرتریت پسوریاتیک مبتلا می‌شوند پسوریازیس دارند. با این حال، ممکن است وضعیت مفصل بدون تشخیص پسوریازیس ایجاد شود. اکثر افرادی که بدون ابتلا به پسوریازیس تشخیص آرتریت را دریافت می‌کنند، یکی از اعضای خانواده شان به این بیماری پوستی مبتلا است.
● درمان آرتریت پسوریاتیک ممکن است با موفقیت علائم را کاهش دهد، درد را تسکین دهد و تحرک مفصل را بهبود بخشد. مانند پسوریازیس، کاهش وزن اضافی، خوردن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و اجتناب از محرک‌ها نیز ممکن است به کاهش التهاب آرتریت پسوریاتیک کمک کند.
● یک برنامه تشخیص زودهنگام و درمان طراحی شده برای موقعیت خاص شما می‌تواند به کاهش احتمال عوارض شدید از جمله آسیب مفاصل کمک کند.
خلاصه
● پسوریازیس یک بیماری پوستی است که در نتیجه یک واکنش ایمنی معیوب ایجاد می‌شود. پسوریازیس پلاک - شایع‌ترین نوع - باعث ایجاد ضایعات نقره ای و پوسته پوسته می‌شود که ممکن است خارش داشته باشند، اما انواع دیگر می‌توانند متفاوت ظاهر شوند.
● هیچ درمانی برای پسوریازیس وجود ندارد، اما طیف وسیعی از درمان‌های خانگی و درمان‌های پزشکی می‌توانند به مدیریت آن کمک کنند.
درج نظر