● دیابت نوع 1 یک بیماری مزمن است. در افراد مبتلا به دیابت نوع 1، سلولهای لوزالمعده که انسولین تولید میکنند از بین میروند، بنابراین بدن قادر به ساخت انسولین نیست.
● انسولین هورمونی است که به سلولهای بدن کمک میکند از گلوکز (قند) برای تولید انرژی استفاده کنند. بدن گلوکز را از غذایی که میخورید دریافت میکند. انسولین اجازه میدهد تا گلوکز از خون به سلولهای بدن منتقل شود.
● هنگامی که سلولها به اندازه کافی باشند، بافتهای کبد و ماهیچه گلوکز اضافی را به شکل گلیکوژن ذخیره میکنند. این ماده به قند خون تجزیه میشود و زمانی که بین وعدههای غذایی، در حین ورزش یا هنگام خواب به انرژی نیاز دارید آزاد میشود.
● در دیابت نوع 1، بدن قادر به پردازش گلوکز به دلیل کمبود انسولین نیست.
● گلوکز غذا نمیتواند راه خود را به سلولها باز کند. این حالت باعث میشود که گلوکز بیش از حد در خون گردش کند. سطح قند خون بالا میتواند منجر به مشکلات کوتاه مدت و طولانی مدت شود.
علائم دیابت نوع 1
● علائم دیابت نوع 1 به شرح زیر است:
- ○ گرسنگی بیش از حد
- ○ تشنگی بیش از حد
- ○ تاری دید
- ○ خستگی
- ○ تکرر ادرار
- ○ کاهش وزن چشمگیر در مدت زمان کوتاه
● اگر یک یا چند علامت دیابت نوع 1 را دارید، باید به یک متخصص مراجعه کنید.
● اگر علائم کتواسیدوز را دارید، باید فوراً از پزشک کمک بگیرید. کتواسیدوز یک وضعیت اورژانسی است.
دیابت نوع 1 در مقابل دیابت نوع 2
● دو نوع اصلی دیابت وجود دارد: نوع 1 و نوع 2. علائم مشابهی دارند و به مرور زمان میتوانند منجر به بسیاری از عوارض مشابه شوند. با این حال، بیماریهای بسیار متفاوتی هستند.
● دیابت نوع 1 نتیجه عدم تولید انسولین در بدن به تنهایی است. مصرف انسولین برای زنده ماندن و انتقال گلوکز از جریان خون به سلولهای بدن ضروری است.
● برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2، سلولها به خوبی به انسولین پاسخ نمیدهند. بدن برای انتقال گلوکز از خون به داخل سلولها، علیرغم داشتن سطوح کافی از این هورمون، تلاش میکند. در نهایت، بدن ممکن است تولید انسولین کافی را به طور کامل متوقف کند.
● دیابت نوع 1 خیلی سریع ایجاد میشود و علائم آن آشکار است. برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2، این عارضه میتواند در طی سالیان متمادی ایجاد شود. در واقع، فرد مبتلا به دیابت نوع 2 ممکن است تا زمانی که عارضهای نداشته باشد، نداند که به آن مبتلا است.
● این دو نوع دیابت در اثر عوامل مختلفی ایجاد میشوند. همچنین دارای عوامل خطر منحصر به فرد هستند.
علل دیابت نوع 1
● محققان علت دقیق دیابت نوع 1 را نمیدانند.
● به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، تصور میشود که این حالت یک واکنش خود ایمنی است که در آن بدن به سلولهای لوزالمعده که به اشتباه انسولین میسازند، حمله میکند. اما دانشمندان به طور کامل نمیدانند که چرا این اتفاق میافتد.
● به گفته انجمن دیابت آمریکا (ADA) برخی از افراد ممکن است به دلیل ژنتیک مستعد ابتلا به این بیماری باشند. افراد دیگر ممکن است به دلیل عوامل محیطی مانند رژیم غذایی به آن مبتلا شوند. ویروسها نیز ممکن است نقش داشته باشند. گاهی اوقات ترکیبی از این عوامل باعث ایجاد این بیماری میشود.
عوامل خطر دیابت نوع 1
● عوامل خطر برای دیابت نوع 1 به خوبی شناخته نشده است. از بسیاری جهات، شبیه به علل دیابت هستند.
● به این دلیل است که عواملی که ممکن است باعث ایجاد دیابت نوع 1 در برخی افراد شوند، ممکن است برای برخی دیگر باعث ایجاد دیابت نوع 1 نشود.
● محققان برخی از عوامل خطر بالقوه را شناسایی کردهاند:
نژاد
● نژاد ممکن است یک عامل خطر برای دیابت نوع 1 باشد. افرادی که سفید پوست هستند ممکن است استعداد ژنتیکی بیشتری برای دیابت نوع 1 داشته باشند، زیرا این بیماری در این گروه شایعتر است.
فاکتورهای محیطی
● برخی از ویروسها ممکن است باعث دیابت نوع 1 شوند. با این حال، مشخص نیست که کدام یک ممکن است این کار را انجام دهند.
● به همین ترتیب، افراد در آب و هوای سرد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 1 هستند. پزشکان همچنین موارد بیشتری از نوع 1 را در زمستان نسبت به تابستان تشخیص میدهند.
● چندین مؤلفه دیگر ممکن است بر ابتلای افراد به دیابت نوع 1 تأثیر بگذارد.
عوامل ژنتیکی
● محققان دقیقاً نمیدانند چه چیزی باعث دیابت نوع 1 میشود. با این حال، معتقدند که ژنها ممکن است نقشی داشته باشند، هم از نظر ژنهایی که به ارث میبرید و هم از نظر سابقه دیابت خانوادهتان.
● افرادی که دیابت نوع 1 دارند با احتمال بیشتری برای ابتلا به این بیماری متولد شدهاند. به نظر میرسد که از طریق نسلهای یک خانواده منتقل شده است. مشخص نیست که این الگو چگونه کار میکند و چرا برخی از افراد در یک خانواده به دیابت مبتلا میشوند در حالی که برخی دیگر به دیابت مبتلا نمیشوند.
● محققان انواع ژنهای خاصی را شناسایی کردهاند که ممکن است خطر ابتلا در فرد را افزایش دهد. این گونهها را میتوان بین والدین و فرزند نسل به نسل به اشتراک گذاشت. با این حال، همه افرادی که این ژنها را دارند به دیابت نوع 1 مبتلا نمیشوند.
● به همین دلیل است که محققان معتقدند ژنها تنها بخشی از معادله هستند. آنها فکر میکنند چیزی باعث ایجاد این بیماری در افرادی میشود که دارای ژنهای ارثی هستند. ویروس یکی از محرکهای مشکوک است.
● برای مثال، دوقلوهای همسان که همه ژنهای یکسانی دارند، ممکن است هر دو به این بیماری مبتلا نشوند. اگر یکی از دوقلوها دیابت نوع 1 داشته باشد، دوقلو دیگر نیمی از مواقع یا کمتر دچار این بیماری میشود. این دلیل نشان میدهد که ژنها تنها عامل نیستند.
درمان دیابت نوع 1
● اگر تشخیص دیابت نوع 1 داده شود، بدن نمیتواند انسولین خود را بسازد. برای کمک به بدن در استفاده از قند موجود در خون، باید انسولین مصرف کنید.
● سایر درمانها نیز ممکن است برای کنترل علائم دیابت نوع 1 مفید باشند.
انسولین
● افراد مبتلا به دیابت نوع 1 باید هر روز انسولین مصرف کنند. معمولاً انسولین را از طریق تزریق دریافت میکنید.
● برخی افراد از پمپ انسولین استفاده میکنند. پمپ، انسولین را از طریق دریچهای در پوست تزریق میکند. این کار میتواند برای برخی افراد آسانتر از تزریق باشد. همچنین ممکن است به کاهش قند خون بالا و پایین کمک کند.
● مقدار انسولین مورد نیاز در طول روز متفاوت است. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 به طور مرتب قند خون خود را آزمایش میکنند تا بفهمند به چه میزان انسولین نیاز دارند. هم رژیم غذایی و هم ورزش میتوانند بر سطح قند خون تأثیر بگذارند.
● چندین نوع انسولین وجود دارد. ممکن است پزشک از شما بخواهد که بیش از یک مورد را امتحان کنید تا بهترین را پیدا کنید.
متفورمین
● متفورمین نوعی داروی خوراکی دیابت است. برای سالیان متمادی، تنها برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تأیید شده بود.
● با این حال، برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 1 ممکن است مقاومت به انسولین ایجاد کنند. به این معناست، انسولینی که از تزریق دریافت میکنند آنطور که باید کار نمیکند. این روزها گاهی پزشکان برای بیماران نوع 1 متفورمین تجویز میکنند.
● متفورمین با کاهش تولید قند در کبد به کاهش قند خون کمک میکند. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که علاوه بر انسولین از متفورمین نیز استفاده کنید.
واکسن
● واکسن سل ممکن است به عنوان درمانی برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 فوایدی داشته باشد، اما دادهها بسیار محدود است.
● یک مطالعه در سال 2012 نشان داد که BCG ممکن است تأثیری بر پاسخ خود ایمنی داشته باشد که احتمالاً باعث ایجاد دیابت نوع 1 میشود. از آن زمان، تحقیقات بیشتری در مورد واکسن BCG و استفاده بالقوه آن به عنوان یک ابزار درمانی برای دیابت و سایر شرایط انجام شده است.
داروهای دیگر
● یک داروی خوراکی جدید برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 وجود دارد. این دارو اولین داروی خوراکی طراحی شده برای استفاده در کنار انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 است.
● با وادار کردن بدن به دفع آن در ادرار و کاهش جذب گلوکز در روده، سطح گلوکز در خون را کاهش میدهد. داروهای مشابه در حال حاضر برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 وجود دارد، اما هیچ کدام برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 تأیید نشده است.
● با این حال، سوتاگلیفلوزین توسط FDA در سال 2019 به دلیل برخی نگرانیها آن را رد کرد.
● اما از سوی دیگر، این دارو توسط آژانس دارویی اروپا (EMA) تأیید شده است.
تشخیص دیابت نوع 1
● متخصصان معمولاً دیابت نوع 1 را از طریق یک سری آزمایشات تشخیص میدهند. برخی را میتوان به سرعت انجام داد، در حالی که برخی دیگر نیاز به ساعتها آماده سازی یا نظارت دارند.
● دیابت نوع 1 اغلب به سرعت ایجاد میشود. با توجه به CDC، یک متخصص میتواند دیابت را تشخیص دهد اگر:
- ○ قند خون ناشتا در دو آزمایش جداگانه بیشتر از 126 میلیگرم در دسیلیتر است.
- ○ قند خون تصادفی بیش از 200 میلیگرم در دسیلیتر همراه با علائم دیابت است.
- ○ هموگلوبین A1c در دو آزمایش جداگانه بیشتر از 6.5 است.
● پزشکان نیز از همین معیارها برای تشخیص دیابت نوع 2 استفاده میکنند. در واقع، گاهی اوقات افراد مبتلا به دیابت نوع 1 به اشتباه به عنوان دیابت نوع 2 تشخیص داده میشوند.
● اشتباه بودن این تشخیص زمانی مشخص میشود که با وجود درمان، شروع به ایجاد عوارض یا بدتر شدن علائم کنید.
● وقتی قند خون آنقدر بالا میرود که کتواسیدوز دیابتی رخ میدهد، علائمتان بسیار بدتر میشود. این اغلب دلیلی است که افراد به بیمارستان یا پزشک مراجعه میکنند و دیابت نوع 1 تشخیص داده میشود.
● اگر هر یک از علائم دیابت را دارید، پزشک احتمالاً آزمایشاتی تجویز میکند.
عوارض دیابت نوع 1
● دو عارضه شایع هیپوگلیسمی و کتواسیدوز دیابتی هستند.
● هیپوگلیسمی زمانی اتفاق میافتد که قند خون شما خیلی پایین است، معمولاً زمانی که بدن انسولین زیادی دارد. اگر برای خوردن غذا یا میان وعده بیش از حد منتظر بمانید، یا اگر بیش از حد ورزش کنید، ممکن است این اتفاق بیفتد.
● کتواسیدوز میتواند یک وضعیت تهدید کننده زندگی باشد. زمانی اتفاق میافتد که بدن انسولین کافی ندارد. علائم این بیماری عبارتند از:
- ○ تنفس سریع و پی در پی
- ○ خشکی پوست و دهان
- ○ صورت برافروخته
- ○ بوی میوهای تنفس
- ○ حالت تهوع
- ○ استفراغ یا درد معده
● علاوه بر این، سطح بالای قند خون میتواند باعث آسیب به قسمتهای مختلف بدن شود. علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ○ افزایش خطر حمله قلبی
- ○ مشکلات چشمی از جمله نابینایی
- ○ آسیب عصبی
- ○ عفونتهای روی پوست، به ویژه پاها که ممکن است در موارد جدی نیاز به قطع عضو داشته باشند
- ○ آسیب کلیه
● دیابت همچنین میتواند به اعصاب شما آسیب برساند و منجر به وضعیتی به نام نوروپاتی دیابتی شود که در پاها رایج است.
● بریدگیهای کوچک، به خصوص در قسمت پایین پا، میتواند به سرعت به زخمها و عفونتهای شدید تبدیل شود، به خصوص اگر سطح قند خون کنترل نشود. به این دلیل است که نمیتوانید بریدگیها را احساس یا مشاهده کنید، بنابراین آنها را سریعاً درمان نمیکنید.
● به همین دلیل اگر دیابت دارید، مهم است که به طور مرتب پاهای خود را چک کنید. اگر متوجه آسیبدیدگی پا شدید، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
دیابت نوع 1 در کودکان
● دیابت نوع 1 زمانی به عنوان دیابت نوجوانان شناخته میشد. به این دلیل است که اغلب در کودکان و بزرگسالان جوان تشخیص داده میشود. در مقایسه، دیابت نوع 2 معمولاً در افراد مسن تشخیص داده میشود. با این حال، هر دو نوع تقریباً در هر سنی قابل تشخیص هستند.
● طبق یک مطالعه گزارش شده در سال 2015، علائم دیابت در کودکان عبارتند از:
- ○ کاهش وزن
- ○ خیس کردن رختخواب یا دفع بیشتر ادرار
- ○ احساس ضعف یا خستگی
- ○ بیشتر اوقات گرسنه یا تشنه بودن
- ○ تغییرات خلقوخوی
- ○ تاری دید
● مانند بزرگسالان، کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 با انسولین درمان میشوند.
● نسل اول پانکراس مصنوعی اخیراً برای استفاده در کودکان مورد تأیید قرار گرفته است. این دستگاه زیر پوست قرار میگیرد. سپس، قند خون را به طور مداوم اندازه گیری میکند و به طور خودکار مقدار مناسب انسولین را در صورت نیاز آزاد میکند.
● بیشتر کودکان هنوز از روشهای دستی برای تزریق انسولین و پایش گلوکز استفاده میکنند. مخصوصاً در کودکان خردسال، این امر مستلزم تلاش زیاد والدین برای حفظ امنیت و سلامت آنها است.
● کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 میتوانند زندگی سالم و رضایت بخشی داشته باشند.
رژیم کتوژنیک
● رژیم کتوژنیک (کتو) برای افراد دارای دیابت نوع 2 فوایدی دارد.
● بر اساس تحقیقات سال 2018، رژیم غذایی پرچرب و کم کربوهیدرات ممکن است به مدیریت سطح قند خون کمک کند. حتی میتواند منجر به کاهش وزن شود.
● با این حال، برای دیابت نوع 1، رژیم کتو به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است. تا به امروز، توصیه کلی رژیم غذایی برای این نوع دیابت، رژیم غذایی کم کربوهیدرات است. با این حال، محققان در حال بررسی مزایای احتمالی و ایمنی رژیمی هستند که کربوهیدراتها را حتی بیشتر برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 محدود میکند.
● یک مطالعه کوچک نشان داد که افراد مبتلا به دیابت نوع 1 که رژیم کتو را برای بیش از 2 سال دنبال کردند، نتایج بهتری از A1C و کنترل قند خون نشان دادند. با این حال، این افراد همچنین چربی خون بالاتر و اپیزودهای قند خون پایین بیشتری داشتند. به طور کلی ایمنی طولانی مدت ناشناخته است.
● اگر علاقهمند به امتحان رژیم کتو هستید و دیابت نوع 1 دارید، با پزشک صحبت کنید. ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد
بارداری
● بارداری چالشهای منحصر به فردی را برای افرادی که دیابت نوع 1 دارند ایجاد میکند. با این حال، علیرغم داشتن این شرایط، امکان بارداری و داشتن نوزاد سالم وجود دارد.
● مهمترین نکتهای که باید به خاطر بسپارید در صورتی که در انتظار بارداری یا تلاش برای باردار شدن هستید و دیابت نوع 1 دارید، این است که هر کاری برای بدن خود انجام میدهید، برای کودک خود نیز انجام میدهید. افرادی که سطح قند خون بالایی دارند، نوزادانی با قند خون بالا دارند.
● سطح قند خون بالا در دوران بارداری میتواند منجر به عوارضی شود، مانند:
- ○ تولد کودک با وزن بالا
- ○ سزارین
- ○ زایمان زودرس
- ○ قند خون پایین
- ○ فشار خون بالا
- ○ مردهزایی
● اگر دیابت نوع 1 دارید و میخواهید باردار شوید یا متوجه شدید که باردار هستید، فوراً با پزشک صحبت کنید. پزشک میتواند درباره تغییراتی که ممکن است لازم باشد برای تضمین سطح قند خونتان و کودکتان ثابت و ایمن باقی بماند، توصیههایی کند.
● بهتر است از قبل برای بارداری برنامهریزی کنید و میزان دیابت و قند خون خود را با پزشک در میان بگذارید.
● در طول بارداری، احتمالاً نیاز دارید که بیشتر به یک متخصص مراجعه کنید. همچنین ممکن است در طول بارداری نیاز به تنظیم دارو و انسولین داشته باشید.
نوشیدن الکل
● برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1، الکل میتواند در کوتاه مدت تأثیر زیادی بر سطح قند خون داشته باشد. با گذشت زمان، مصرف بیش از حد الکل میتواند به عوارض دیابت کمک کند.
● کبد مسئول پردازش و حذف الکل از بدن است. کبد همچنین در مدیریت سطح قند خون نقش دارد. اگر دیابت نوع 1 دارید و الکل مصرف میکنید، بدن شما مدیریت قند خون را کند میکند تا با الکل مقابله کند.
● این حالت میتواند منجر به کاهش قند خون، بلافاصله و چند ساعت پس از نوشیدن شود. مهم است که قبل و بعد از نوشیدن الکل قند خون خود را آزمایش کنید.
نکات سبک زندگی
● زندگی با دیابت نوع 1 به معنای حفظ استراتژیهای سبک زندگی ثابت است که هم شامل تغییر در رژیم غذایی و هم یک برنامه ورزشی ایمن است.
رژیم غذایی
● سعی کنید از وعدههای غذایی و میان وعدههای منظم استفاده کنید تا قند خون خود را ثابت نگه دارید.
● برخی از نکاتی که باید در هنگام تدوین برنامه تغذیه خود در نظر بگیرید عبارتند از:
- ○ رژیم غذایی متعادلی داشته باشید که شامل سبزیجات، لبنیات بدون چربی، گوشت بدون چربی، پروتئینهای گیاهی، غلات کامل، چربیهای سالم و میوهها باشد.
- ○ وعدههای غذایی کوچک بخورید. بهتر است بیشتر در وعدههای کوچکتر غذا بخورید و وعدههای غذایی خود را به طور مساوی در طول روز تقسیم کنید تا سطح گلوکزتان بالا نرود.
- ○ هرگز وعدههای غذاییتان را حذف نکنید.
با خیال راحت ورزش کنید
● ورزش به کاهش سطح قند خون کمک میکند و این یک بخش حیاتی از سبک زندگی متعادل برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 است.
● اما ورزش برای افراد مبتلا به این بیماری نیز میتواند مشکل ساز باشد. به این دلیل که مقدار انسولین باید با توجه به سطح ورزشتان تنظیم شود.
● سعی کنید حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش کنید. همچنین سعی کنید بیش از 2 روز متوالی بدون ورزش نباشید. ورزشهای هوازی برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و تمرینات قدرتی و مقاومتی مناسب هستند.
● با این حال، آنچه نامشخص است، بهترین روش برای مدیریت گلوکز خون در طول ورزش است. به این دلیل که سطح قند خون میتواند در حین و بعد از ورزش افزایش یابد یا حتی سقوط کند، زیرا سلولهای بدن شروع به استفاده از انسولین یا حرکت مؤثرتر گلوکز میکنند.
● با این حال، متخصصان به افراد مبتلا به دیابت پیشنهاد میکنند که برای سلامتی مطلوب ورزش منظم داشته باشند. ممکن است نیاز به همکاری با پزشک یا متخصص دیگری برای یافتن برنامهای مناسب برای شما داشته باشید.
سخن آخر
● دیابت نوع 1 وضعیتی است که باعث میشود بدن به دلیل کمبود انسولین قادر به پردازش گلوکز نباشد.
● علت احتمالاً یک فرایند خودایمنی است. کارشناسان معتقدند که تحت تأثیر ژنتیک و عوامل محیطی و احتمالاً عفونتهای ویروسی است.
● دیابت نوع 1 بیماری متفاوتی با دیابت نوع 2 است.
● اما درست مانند انواع دیگر دیابت، معمولاً میتوانید آن را با انسولین، داروها، و یک رژیم غذایی متعادل و ورزش روتین کنترل کنید.
● باید با پزشک مشورت کنید و قند خون خود را به طور منظم کنترل کنید و همچنین از عوارض احتمالی و علائم آنها آگاه باشید.
درج نظر