عفونت انگلی چیست، علائم و نحوه انتقال ، راه های پیشگیری و درمان

عفونت انگلی در کودکان ، علائم و درمان

عفونت های انگلی در کودکان از مشکلات رایج به شمار می روند که به دلیل تماس با محیط های آلوده یا عدم رعایت بهداشت فردی رخ می دهند. این انگل ها ممکن است در روده ها یا سایر قسمت های بدن کودک زندگی کنند و علائم مختلفی ایجاد کنند. از انگل های شایع می توان به کرم های آسکاریس، ژیاردیا، کرم های شلاقی و کرم های نخاعی اشاره کرد که اغلب از طریق مصرف مواد آلوده یا تماس با محیط های آلوده وارد بدن می شوند. علائم این عفونت ها می تواند شامل درد شکم، اسهال یا یبوست، تهوع و استفراغ باشد. در برخی موارد، خارش مقعدی که ناشی از حرکت کرم های نخاعی است، نیز مشاهده می شود. همچنین کاهش اشتها و وزن، تب، بی حالی و ضعف عمومی نیز از علائم رایج هستند. در صورت پیشرفت عفونت، ممکن است کرم ها یا تخم های انگل ها در مدفوع دیده شوند. درمان این عفونت ها با داروهای ضد انگل تحت نظر پزشک انجام می شود. علاوه بر درمان دارویی، رعایت بهداشت فردی نظیر شستن دست ها قبل از غذا و بعد از استفاده از دستشویی، مصرف غذای سالم و تمیز و نگهداری محیط زندگی کودک، از موارد ضروری برای پیشگیری از این عفونت ها هستند. در صورت مشکوک بودن به عفونت، مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان مناسب توصیه می شود.

عفونت انگلی چیست؟

عفونت های انگلی به بیماری هایی اطلاق می شود که توسط موجودات زنده ای به نام انگل ها ایجاد می شوند. این انگل ها برای بقای خود از منابع بدن میزبان تغذیه کرده و ممکن است باعث آسیب به سلول ها، بافت ها یا اندام های مختلف بدن شوند. انگل ها می توانند در داخل یا خارج بدن زندگی کنند و موجب بروز علائم مختلفی از جمله درد، تب، اسهال، یا ضعف شوند. این عفونت ها معمولا از طریق تماس با آب و غذای آلوده، تماس با حیوانات مبتلا یا گزش حشرات منتقل می شوند.

اهمیت بررسی عفونت های انگلی

بررسی عفونت های انگلی اهمیت زیادی دارد چرا که این نوع عفونت ها می توانند در مناطق مختلف دنیا موجب شیوع بیماری ها و تهدید سلامت عمومی شوند. بسیاری از این عفونت ها در صورت عدم درمان به مشکلات جدی تری منجر می شوند و ممکن است به بیماری های مزمن یا حتی مرگ منتهی شوند. به ویژه در کشورهایی که از نظر بهداشتی در وضعیت مناسبی قرار ندارند، عفونت های انگلی می توانند با سرعت گسترش یابند. علاوه بر این، پیشگیری و درمان به موقع این عفونت ها می تواند هزینه های بهداشتی را کاهش دهد و از بروز اپیدمی های بزرگ جلوگیری کند.

انواع مختلف انگل ها و نحوه تاثیر آن ها بر بدن انسان

انگل ها انواع مختلفی دارند و بسته به نوع آن ها، تاثیرات متفاوتی بر بدن انسان می گذارند. به طور کلی، انگل ها به دو گروه اصلی تقسیم می شوند: پروتوزوآها (انگل های تک سلولی) و کرم ها (انگل های چندسلولی). پروتوزوآها در دستگاه گوارش، خون یا بافت های دیگر زندگی می کنند و ممکن است باعث اسهال، تب و کم خونی شوند. کرم ها در روده ها یا سایر اندام های بدن سکونت دارند و می توانند به بافت ها آسیب برسانند یا موجب انسداد در سیستم گوارشی شوند. انگل ها می توانند باعث واکنش های التهابی و عفونی در بدن شوند که می تواند به عملکرد نادرست اندام ها و مشکلات جدی بهداشتی منجر شود.

انواع انگل ها

انگل ها به طور کلی به دو دسته اصلی درونی و بیرونی تقسیم می شوند که هرکدام نوع خاصی از تأثیرات را بر بدن میزبان دارند. در ادامه به انواع مختلف انگل ها و ویژگی های آن ها پرداخته می شود:

انگل های درونی (Internal Parasites)

این نوع انگل ها در داخل بدن میزبان زندگی می کنند و می توانند بر عملکرد اندام ها و سیستم های مختلف بدن تأثیر بگذارند. انگل های درونی به دو گروه اصلی تک سلولی ها و کرم ها تقسیم می شوند:

تک سلولی ها (مانند آمیب ها و مالاریا)

این انگل ها معمولا تک سلولی هستند و می توانند در خون، روده یا سایر بافت ها زندگی کنند. به عنوان مثال:

آمیب ها: این انگل ها از طریق مصرف آب یا غذای آلوده وارد بدن می شوند و می توانند باعث اسهال شدید، درد شکمی و عفونت های روده ای شوند.

پروتوزوآهای مالاریا: انگل های مالاریا که توسط پشه های آلوده منتقل می شوند، باعث تب، لرز، کم خونی و گاهی نارسایی اندام ها می شوند. این بیماری در مناطق گرمسیری شایع است و می تواند تهدیدی جدی برای سلامت عمومی باشد.

کرم ها (مانند کرم های قلابدار، کرم های نواری و کرم های گرد)

کرم های درونی چندسلولی هستند و به طور معمول در روده یا سایر اعضای بدن سکونت دارند. از جمله انواع کرم ها:

کرم های قلابدار: این کرم ها با استفاده از قلاب های خاص خود به دیواره روده چسبیده و از خون میزبان تغذیه می کنند. عفونت ناشی از این کرم ها می تواند باعث کم خونی و مشکلات گوارشی شود.

کرم های نواری: این کرم ها معمولا در روده های کوچک زندگی کرده و از مواد غذایی جذب شده توسط بدن میزبان استفاده می کنند. عفونت با کرم نواری می تواند منجر به سوءتغذیه، درد شکمی و کاهش وزن شود.

کرم های گرد: این کرم ها در روده ها و دستگاه گوارش زندگی می کنند و می توانند باعث انسداد روده و سایر مشکلات گوارشی شوند.

انگل های بیرونی (External Parasites)

این انگل ها بر سطح بدن میزبان زندگی می کنند و می توانند باعث بروز مشکلات پوستی و خارش شوند. انگل های بیرونی معمولا از خون میزبان تغذیه کرده و در برخی موارد بیماری های جدی تر ایجاد می کنند.

انگل های پوستی (مانند پشه ها، کنه ها، شپش ها و کک ها)

پشه ها: پشه ها از خون انسان تغذیه می کنند و می توانند بیماری هایی مانند مالاریا، دنگی، زیکا و تب زرد را منتقل کنند.

کنه ها: کنه ها نیز انگل های بیرونی هستند که خون میزبان را مکیده و ممکن است باعث انتقال بیماری هایی مانند بیماری لایم و تب کلبی شوند.

شپش ها: شپش ها به طور خاص به پوست سر و بدن انسان ها حمله کرده و باعث خارش شدید و عفونت های پوستی می شوند. این انگل ها در محیط های شلوغ و بدون بهداشت مناسب شیوع دارند.

کک ها: کک ها در حیوانات خانگی زندگی کرده و از خون آن ها تغذیه می کنند. این انگل ها می توانند باعث انتقال بیماری هایی مانند طاعون شوند.

راه های انتقال عفونت های انگلی

عفونت های انگلی می توانند از طریق چندین راه مختلف منتقل شوند. برخی از مهم ترین روش های انتقال شامل موارد زیر است:

1.آب و غذای آلوده: بسیاری از انگل ها از طریق مصرف آب یا غذای آلوده به تخم یا سیست های انگل به بدن وارد می شوند. این مورد در مناطق با شرایط بهداشتی ضعیف شایع است.

2.تماس مستقیم: تماس نزدیک با افراد مبتلا، حیوانات آلوده یا سطوح آلوده می تواند موجب انتقال انگل ها شود. این نوع انتقال در فضاهای مشترک مانند حمام ها و استخرهای عمومی بیشتر دیده می شود.

3.گزش حشرات: حشرات خون خواری مانند پشه ها و کنه ها می توانند انگل ها را از یک فرد یا حیوان آلوده به فرد دیگر منتقل کنند. به عنوان مثال، پشه های مالاریا یا پشه های دنگی می توانند بیماری هایی را از یک فرد به فرد دیگر انتقال دهند.

4.تماس با خاک آلوده: برخی انگل ها مانند کرم های قلابدار و کرم های گرد از طریق تماس با خاک آلوده به تخم انگل منتقل می شوند. این نوع انتقال در مناطق کشاورزی یا مناطقی با بهداشت ضعیف دیده می شود.

5.انتقال از طریق حیوانات: برخی از انگل ها می توانند از طریق تماس با حیوانات آلوده به انسان منتقل شوند. به عنوان مثال، کک ها از حیوانات خانگی به انسان منتقل می شوند و شپش ها می توانند از طریق تماس مستقیم با حیوانات منتقل شوند. 

علائم و نشانه های عفونت های انگلی

عفونت های انگلی می توانند علائم مختلفی را در بدن ایجاد کنند که این علائم بستگی به نوع انگل و میزان عفونت دارند. علائم ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشند و بسته به نوع انگل و سیستم های بدن که تحت تاثیر قرار می گیرند، متفاوت خواهند بود.

1. علائم عمومی عفونت های انگلی

بسیاری از عفونت های انگلی علائم مشابهی دارند که عبارتند از:

تب و لرز: یکی از علائم رایج در عفونت های انگلی، به ویژه در عفونت هایی مانند مالاریا، تب است.

درد شکمی و اختلالات گوارشی: اسهال، درد شکمی، تهوع و استفراغ از علائم شایع در عفونت های انگلی گوارشی هستند.

کاهش وزن و ضعف: عفونت های طولانی مدت می توانند منجر به کاهش وزن و احساس ضعف عمومی در بدن شوند.

خستگی و کم خونی: برخی از انگل ها مانند مالاریا یا کرم های نواری می توانند باعث کم خونی و احساس خستگی مفرط شوند.

خارش پوست: در عفونت های پوستی مانند شپش و گال، خارش شدید پوست از علائم اولیه است.

2. تفاوت علائم بر اساس نوع انگل

علائم عفونت های انگلی بسته به نوع انگل بسیار متفاوت است. در اینجا به بررسی علائم برخی از عفونت های رایج انگلی پرداخته ایم:

مالاریا

علائم اولیه مالاریا شامل تب بالا، لرز، تعریق، دردهای عضلانی، و سردرد شدید است. این علائم معمولا به صورت دوره ای و با تغییرات در دمای بدن بروز می کنند. اگر درمان نشود، مالاریا می تواند به مشکلات جدی مانند نارسایی کلیه و اختلالات عصبی منجر شود.

آمیبیاز (عفونت آمیب)

آمیبیاز معمولا به صورت اسهال شدید، درد شکمی، نفخ، و تب بروز می کند. در برخی موارد، عفونت می تواند به شکل مزمن درآمده و منجر به خونریزی روده ای و التهاب جدی در روده ها شود. اگر آمیب ها وارد سایر اندام ها شوند، ممکن است عفونت های کبدی یا ریه ای ایجاد کنند.

کرم های نواری (تنیاسیس)

عفونت با کرم نواری می تواند علائمی مانند درد شکمی، اسهال، کاهش وزن و کم خونی ایجاد کند. این کرم ها از طریق مصرف گوشت آلوده وارد بدن می شوند و در روده ها زندگی می کنند. در بعضی از موارد، افراد مبتلا به کرم نواری ممکن است تخم های کرم را در مدفوع خود مشاهده کنند.

کرم های قلابدار

این نوع کرم ها می توانند باعث کم خونی، درد شکمی، و اسهال شوند. در موارد شدید، کرم های قلابدار می توانند باعث انسداد روده و سوءتغذیه شوند. علائم ممکن است شامل خستگی، پوست رنگ پریده و تنگی نفس باشد.

3. تاثیرات انگل ها بر سیستم های مختلف بدن

انگل ها می توانند تأثیرات متفاوتی بر سیستم های مختلف بدن داشته باشند. در ادامه به بررسی تأثیرات اصلی انگل ها بر برخی سیستم های بدن پرداخته ایم:

سیستم گوارشی

بیشتر عفونت های انگلی که از طریق آب یا غذای آلوده منتقل می شوند، به سیستم گوارشی آسیب می زنند. انگل هایی مانند آمیب ها، ژیاردیا و کرم های نواری می توانند باعث اسهال، درد شکمی، تهوع، استفراغ و گاهی خونریزی از روده ها شوند. در برخی موارد، عفونت های گوارشی می توانند منجر به سوءتغذیه و کاهش جذب مواد مغذی شوند.

سیستم ایمنی

انگل ها می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند و باعث بروز واکنش های التهابی شدید شوند. به ویژه در عفونت هایی مانند مالاریا و توکسوپلاسموز، انگل ها می توانند سیستم ایمنی را به چالش بکشند و باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت های ثانویه شوند.

سیستم عصبی

برخی انگل ها می توانند اثرات جدی بر سیستم عصبی داشته باشند. به عنوان مثال، انگل توکسوپلاسما می تواند باعث آسیب به مغز و حتی تشنج شود. در موارد نادر، عفونت های شدید با انگل های خون ساز مانند مالاریا می توانند به مشکلات عصبی منجر شوند.

سیستم پوستی

انگل های بیرونی مانند شپش ها، کنه ها و کک ها می توانند موجب خارش شدید، التهاب و زخم های پوستی شوند. همچنین، برخی انگل ها مانند گال (سارکوپتیس اسکابئی) می توانند باعث بروز جوش ها و زخم های پوستی در سطح بدن شوند. در موارد شدید، عفونت های پوستی می توانند به عفونت های باکتریایی ثانویه منجر شوند.

تشخیص عفونت های انگلی

تشخیص عفونت های انگلی بر اساس علائم بالینی بیمار، تاریخچه سفر و تماس با محیط های آلوده، و انجام آزمایش های خاص صورت می گیرد. روش های مختلفی برای تشخیص این عفونت ها وجود دارد که در اینجا به برخی از مهم ترین آن ها پرداخته می شود:

آزمایش های خون (مانند مالاریا)

آزمایش های خون برای شناسایی انگل هایی که در خون زندگی می کنند، مانند مالاریا، یکی از روش های رایج تشخیص است. در این آزمایش ها، نمونه خون بیمار زیر میکروسکوپ بررسی می شود تا حضور انگل های مالاریا یا تخم ها و مراحل مختلف چرخه زندگی آن ها مشاهده شود. برای تشخیص مالاریا، از لکه گذاری خون استفاده می شود که در آن، خون بیمار روی لام شیشه ای قرار داده می شود و سپس تحت میکروسکوپ بررسی می شود. در برخی موارد، از آزمایش های مولکولی (PCR) نیز برای شناسایی DNA انگل های مالاریا استفاده می شود که دقت بالاتری دارد.

نمونه برداری از مدفوع (برای تشخیص انگل های روده ای)

برای تشخیص انگل های روده ای، مانند ژیاردیا، آمیب ها یا کرم های نواری، از نمونه برداری از مدفوع بیمار استفاده می شود. در این روش، نمونه مدفوع بیمار به آزمایشگاه ارسال می شود تا وجود تخم ها، سیست ها یا انگل های زنده شناسایی شود. این آزمایش معمولا تحت میکروسکوپ انجام می شود تا تخم ها یا انواع مختلف انگل های روده ای شناسایی شوند. در موارد خاص، ممکن است برای تشخیص دقیق تر از آزمایش های ایمونولوژیک یا کشت مدفوع نیز استفاده شود.

آزمایش های تصویربرداری (مانند برای تشخیص انگل های درونی مثل کرم های گرد)

برای شناسایی انگل هایی که در اندام های داخلی بدن زندگی می کنند، مانند کرم های گرد، از آزمایش های تصویربرداری مانند اولتراسوند (سونوگرافی)، سی تی اسکن (CT scan) یا MRI استفاده می شود. این روش ها به پزشکان کمک می کنند تا مکان و اندازه انگل ها یا کرم ها را در بدن شناسایی کرده و در صورت لزوم درمان های جراحی یا دارویی را تجویز کنند. این آزمایش ها معمولا برای شناسایی کرم ها و انگل هایی مانند کرم های قلابدار و کرم های نواری که می توانند در ارگان هایی مانند کبد، روده ها یا سایر اعضای بدن قرار گیرند، استفاده می شود.

پژوهش های میکروسکوپی و کشت انگل ها

پژوهش های میکروسکوپی یکی از مهم ترین روش ها برای تشخیص بسیاری از عفونت های انگلی هستند. در این روش، نمونه های مختلف از بیمار (مانند خون، مدفوع یا بافت های بدن) زیر میکروسکوپ بررسی می شود تا انگل ها شناسایی شوند. این روش برای تشخیص انگل های تک سلولی مانند آمیب ها یا ژیاردیا و همچنین برای شناسایی تخم ها و لاروه های کرم ها مفید است. در برخی موارد، کشت انگل ها در آزمایشگاه برای شناسایی دقیق تر استفاده می شود. به این صورت که نمونه های مدفوع یا خون بیمار در محیط های کشت خاص قرار داده می شوند تا انگل ها در شرایط آزمایشگاهی رشد کنند و شناسایی آن ها آسان تر شود.

درمان عفونت های انگلی

درمان عفونت های انگلی بستگی به نوع انگل، شدت عفونت و وضعیت کلی سلامت بیمار دارد. در اینجا به بررسی روش های مختلف درمان این عفونت ها پرداخته می شود که شامل داروهای ضدانگل، درمان های طبیعی و خانگی، و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از عفونت های انگلی هستند.

1.داروهای ضدانگل

برای درمان عفونت های انگلی، داروهای ضدانگل مخصوص به نوع انگل تجویز می شوند. این داروها می توانند به درمان انگل های درونی و بیرونی کمک کنند.

آنتی بیوتیک ها و ضدانگل های مخصوص

برخی از عفونت های انگلی که به صورت باکتریال یا تک سلولی مانند ژیاردیا، آمیب ها و مالاریا در بدن تکثیر می شوند، با استفاده از آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضدانگل درمان می شوند. به عنوان مثال، داروهایی مانند مترونیدازول برای درمان آمیبیاز و آرتیمیسینین برای درمان مالاریا استفاده می شوند. این داروها معمولا به صورت خوراکی مصرف می شوند و در بسیاری از موارد برای از بین بردن انگل های روده ای یا خون ساز مؤثر هستند.

آنتی هیستامین ها

در برخی از عفونت های انگلی که باعث واکنش های آلرژیک و حساسیت در بدن می شوند، مانند در عفونت های ناشی از کرم های قلابدار یا کرم های گرد، ممکن است از آنتی هیستامین ها برای کاهش علائم آلرژیک و التهاب استفاده شود.

داروهای ضدکرم ها

برای درمان انگل هایی مانند کرم های نواری و کرم های قلابدار از داروهای ضدکرم مانند آلبندازول یا مبندازول استفاده می شود. این داروها به طور مستقیم بر روی کرم ها اثر گذاشته و آن ها را از بین می برند.

2.درمان های طبیعی و خانگی

در کنار داروهای شیمیایی، برخی درمان های طبیعی و خانگی نیز می توانند به بهبود وضعیت فرد مبتلا به عفونت های انگلی کمک کنند. البته همیشه باید توجه داشت که این روش ها باید تحت نظارت پزشک انجام شوند.

استفاده از گیاهان دارویی

برخی گیاهان دارویی می توانند در درمان عفونت های انگلی مؤثر باشند. به عنوان مثال:

سیر: سیر به دلیل خواص ضدباکتریایی و ضدانگلی خود می تواند به تقویت سیستم ایمنی و مقابله با عفونت های انگلی کمک کند.

پودر تخم کدو: تخم کدو یکی از درمان های طبیعی شناخته شده برای از بین بردن کرم های روده ای است.

ریشه زردچوبه: زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کننده است و می تواند به بهبود عفونت های گوارشی کمک کند.

استفاده از داروهای خانگی

برخی درمان های خانگی مانند مصرف مایعات زیاد (آب و چای های گیاهی) و مصرف مواد غذایی حاوی فیبر می توانند به پاکسازی بدن از انگل ها کمک کنند. علاوه بر این، استفاده از پروبیوتیک ها نیز می تواند در بازسازی فلور میکروبی روده و تقویت سیستم ایمنی مؤثر باشد.

3.اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از عفونت های انگلی

پیشگیری از عفونت های انگلی نقش مهمی در کاهش شیوع این بیماری ها دارد. برخی از مهم ترین اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:

ضدعفونی کردن آب و غذا

یکی از مهم ترین راه های پیشگیری از عفونت های انگلی، مصرف آب و غذای سالم است. برای جلوگیری از انتقال انگل ها از طریق آب، باید از منابع آب مطمئن و تمیز استفاده کرد. همچنین، در صورت عدم اطمینان از کیفیت آب، می توان از روش های تصفیه آب مانند جوشاندن آب یا استفاده از فیلترهای مخصوص آب استفاده کرد. در مورد غذا، شستشوی دقیق میوه ها و سبزیجات و پخت کامل گوشت ها می تواند از آلودگی به انگل ها جلوگیری کند.

استفاده از داروهای پیشگیرانه

در برخی موارد، به ویژه در سفر به مناطق با شیوع بالای بیماری های انگلی مانند مالاریا، ممکن است پزشک داروهای پیشگیرانه تجویز کند. این داروها به جلوگیری از ابتلا به عفونت های انگلی مانند مالاریا کمک می کنند. علاوه بر این، در برخی افراد مبتلا به انگل های روده ای، پزشک ممکن است داروهای ضدانگل را برای پیشگیری از بازگشت عفونت تجویز کند.

رعایت بهداشت فردی

رعایت اصول بهداشت فردی مانند شستشوی مرتب دست ها، به ویژه بعد از دستشویی یا قبل از غذا، می تواند به جلوگیری از انتقال انگل ها کمک کند. همچنین، مراقبت از حیوانات خانگی و جلوگیری از تماس با حیوانات آلوده نیز از دیگر اقدامات پیشگیرانه مهم است.

پیشگیری از گزش حشرات

در مناطقی که حشرات خون خوار مانند پشه ها و کنه ها شایع هستند، استفاده از پشه بند، اسپری های ضد حشره و پوشیدن لباس های محافظ می تواند به پیشگیری از انتقال انگل های خارجی مانند مالاریا و بیماری های ناشی از کنه ها کمک کند.

پیشگیری و کنترل عفونت های انگلی

پیشگیری از عفونت های انگلی یکی از مهم ترین راه های کاهش شیوع این بیماری ها است. با رعایت برخی اصول بهداشتی و انجام اقدامات پیشگیرانه، می توان از ابتلا به این عفونت ها جلوگیری کرده و در صورت لزوم، شیوع آن ها را کنترل کرد. در این بخش به روش های اصلی پیشگیری و کنترل عفونت های انگلی پرداخته می شود.

1.بهداشت شخصی و اهمیت شستشوی دست ها

رعایت بهداشت شخصی یکی از عوامل کلیدی پیشگیری از عفونت های انگلی است. شستشوی مداوم دست ها، به ویژه پس از استفاده از دستشویی، قبل از غذا خوردن و پس از تماس با حیوانات یا محیط های آلوده، از انتقال انگل ها جلوگیری می کند.

شستشوی دست ها با صابون و آب تمیز برای حداقل 20 ثانیه می تواند بسیاری از میکروب ها و انگل ها را از بین ببرد.

در صورت عدم دسترسی به آب و صابون، استفاده از دستمال مرطوب ضدعفونی کننده یا ژل های ضدعفونی کننده دست می تواند جایگزین مؤثری باشد.

2.کنترل حیوانات خانگی و رعایت بهداشت حیوانات

حیوانات خانگی می توانند عاملی برای انتقال بسیاری از انگل ها به انسان باشند. به همین دلیل، رعایت بهداشت حیوانات و کنترل آلودگی آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است.

شستشوی منظم حیوانات خانگی و استفاده از داروهای ضدانگل مناسب می تواند از انتقال انگل ها از حیوانات به انسان جلوگیری کند.

استفاده از داروهای ضدانگل برای حیوانات، به ویژه در مناطقی که انگل های خاصی شایع هستند، می تواند به پیشگیری از آلودگی کمک کند.

تمیز نگه داشتن محیط زندگی حیوانات، شامل بستر، جای خواب و محل نگهداری آن ها و جلوگیری از تماس حیوانات با مناطق آلوده، همچنین در کاهش انتقال انگل ها مؤثر است.

3.پیشگیری از گزش حشرات

گزش حشرات خون خوار می تواند منجر به انتقال انگل هایی مانند مالاریا، تب دنگی، زیکا و بیماری های ناشی از کنه ها شود. برای جلوگیری از این نوع انتقال، می توان از روش های زیر استفاده کرد:

استفاده از پشه بند: نصب پشه بند در محل خواب و در پنجره ها و درب ها از گزش حشرات جلوگیری می کند.

استفاده از اسپری های ضدحشره: اسپری هایی با ترکیبات دافع حشرات مانند DEET و پرمترین می توانند برای پیشگیری از گزش حشرات استفاده شوند.

پوشیدن لباس های محافظ: در مناطق با شیوع بالای حشرات، پوشیدن لباس های پوشیده و بلند، از تماس مستقیم با پشه ها و کنه ها جلوگیری می کند.

4.واکسیناسیون (در موارد خاص مانند مالاریا)

واکسیناسیون یکی از راه های مؤثر برای پیشگیری از برخی بیماری های انگلی است. به عنوان مثال، واکسن مالاریا که برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری در مناطق با شیوع بالا استفاده می شود.

واکسیناسیون مالاریا: اخیراً واکسنی به نام RTS,S برای مالاریا تایید شده است که می تواند از ابتلا به این بیماری در کودکان و نوزادان جلوگیری کند. این واکسن در مناطقی با شیوع بالا به کاهش ابتلا به مالاریا کمک می کند.

5.آموزش بهداشت عمومی در جوامع در معرض خطر

آموزش بهداشت عمومی یکی از ارکان پیشگیری و کنترل عفونت های انگلی در جوامع است. در مناطقی که خطر ابتلا به عفونت های انگلی بالا است، آموزش و اطلاع رسانی می تواند به کاهش شیوع این بیماری ها کمک کند.

آموزش رعایت بهداشت فردی: برگزاری کارگاه ها و برنامه های آموزشی در مورد شستشوی دست ها، رعایت بهداشت شخصی و مصرف آب و غذای سالم به کاهش ابتلا به عفونت های انگلی کمک می کند.

آگاهی بخشی درباره پیشگیری از گزش حشرات: در جوامع با شیوع بالای بیماری های حشرات زادی مانند مالاریا، آگاهی از روش های پیشگیری از گزش حشرات و استفاده از پشه بند و اسپری های ضد حشره ضروری است.

آموزش بهداشت در مدارس و مراکز عمومی: آموزش بهداشت در مدارس و مراکز عمومی می تواند به انتقال اطلاعات به نسل های آینده کمک کرده و شیوع عفونت های انگلی را در سطح جامعه کاهش دهد.

عفونت های انگلی رایج در مناطق مختلف جغرافیایی

عفونت های انگلی یکی از مشکلات بهداشتی رایج در نقاط مختلف جهان هستند که به ویژه در کشورهای در حال توسعه به علت شرایط بهداشتی ضعیف، فقر و کمبود امکانات پزشکی بیشتر مشاهده می شوند. این عفونت ها بسته به منطقه جغرافیایی، ویژگی های بوم شناسی، وضعیت بهداشتی و فرهنگی هر کشور متفاوت هستند. در این بخش به بررسی عفونت های انگلی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه و همچنین ارتباط این عفونت ها با وضعیت اقتصادی و بهداشتی در مناطق مختلف پرداخته می شود.

1.عفونت های انگلی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه

در کشورهای توسعه یافته، به دلیل ارتقاء سطح بهداشت، سیستم های بهداشتی پیشرفته و دسترسی به خدمات درمانی مناسب، عفونت های انگلی نسبت به کشورهای در حال توسعه کمتر شایع هستند. با این حال، در برخی مناطق با رعایت نکردن اصول بهداشتی یا توریسم پزشکی، همچنان برخی از بیماری های انگلی مانند آمیبیاز، مالاریا و تب دنگی مشاهده می شود.

در مقابل، در کشورهای در حال توسعه، به دلیل فقر، کمبود زیرساخت های بهداشتی، عدم دسترسی به آب و غذای سالم، این نوع عفونت ها به طور شایع تری رخ می دهند. در این کشورها، عفونت های انگلی به علت عدم استفاده از خدمات درمانی، بهداشت ضعیف، آلودگی آب و غذا، و نبود آگاهی عمومی در مورد شیوه های پیشگیری، مشکلات جدی ایجاد می کنند.

2.عفونت های شایع در آفریقا، آسیا، و آمریکای لاتین

آفریقا: این قاره با بیشترین شیوع عفونت های انگلی مواجه است. بیماری هایی مانند مالاریا، اوکسیوراس (کرم روده ای)، تریپانوزومیاز (تب خواب) و آمیبیاز در بسیاری از کشورهای آفریقایی شایع هستند. به ویژه مالاریا در مناطق گرم و مرطوب آفریقا با شیوع بالا همراه است و هر ساله بسیاری از افراد را به خود مبتلا می کند.

آسیا: در بسیاری از کشورهای آسیای جنوب شرقی و جنوب آسیا، عفونت های انگلی همچون مالاریا، شیگلا، آمیبیاز و کرم های روده ای به ویژه در مناطق روستایی و فقیرتر بسیار شایع هستند. کشورهای هند، بنگلادش و پاکستان بیشتر تحت تأثیر این عفونت ها قرار دارند.

آمریکای لاتین: در این منطقه نیز عفونت های انگلی مانند مالاریا، شیگلا، تاکساپلاسموز و کرم های نواری در مناطقی با دسترسی محدود به بهداشت و درمان بیشتر مشاهده می شود. برخی از کشورهای آمریکای لاتین نیز به دلیل جنگ ها و شرایط بد اقتصادی با مشکلات بهداشتی و شیوع بیماری های انگلی دست و پنجه نرم می کنند.

3.ارتباط عفونت های انگلی با وضعیت اقتصادی و بهداشتی در مناطق مختلف

عفونت های انگلی با وضعیت اقتصادی و بهداشتی ارتباط نزدیکی دارند. در مناطقی که وضعیت اقتصادی ضعیف است و خدمات بهداشتی و درمانی به درستی ارائه نمی شود، احتمال شیوع بیماری های انگلی بیشتر است. این وضعیت می تواند به علت موارد زیر باشد:

عدم دسترسی به آب سالم و بهداشتی: در مناطق فقیر و در حال توسعه، آلودگی آب یکی از عوامل اصلی انتقال انگل ها است. انگل هایی مانند آمیب ها و کرم های روده ای از طریق آب آلوده به انسان منتقل می شوند.

کمبود زیرساخت های بهداشتی و درمانی: در کشورهای با وضعیت اقتصادی ضعیف، دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی محدود است و بیماران به دلیل عدم تشخیص یا درمان به موقع عفونت های انگلی بیشتر در معرض خطر ابتلا به عوارض جدی قرار دارند.

فقر و تغذیه نامناسب: فقر یکی از علل اصلی شیوع عفونت های انگلی است. کمبود مواد غذایی سالم و تغذیه نادرست می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و انسان را به راحتی در معرض ابتلا به عفونت های انگلی قرار دهد.

آلودگی محیطی: در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، آلودگی محیطی و عدم مدیریت صحیح پسماندها و زباله ها از عوامل انتقال انگل ها به شمار می رود. نواحی با وضعیت بهداشتی ضعیف و بدون زیرساخت مناسب برای دفع زباله، بستر مناسبی برای شیوع این عفونت ها فراهم می کنند.

حمل و نقل و مهاجرت: در مناطقی که مهاجرت های گسترده و جابجایی جمعیت رخ می دهد، احتمال شیوع بیماری های انگلی افزایش می یابد. این امر به ویژه در نواحی جنگ زده یا مناطقی که شرایط بهداشتی مناسبی ندارند، بیشتر دیده می شود.

عوارض عفونت های انگلی

عفونت های انگلی می توانند عوارض متعددی را برای سلامتی انسان به دنبال داشته باشند. این عوارض ممکن است به طور کوتاه مدت یا بلندمدت ایجاد شوند و بستگی به نوع انگل، وضعیت سیستم ایمنی بدن فرد و شدت عفونت دارند. در این بخش، به بررسی عوارض کوتاه مدت و بلندمدت عفونت های انگلی پرداخته می شود.

1.عوارض کوتاه مدت عفونت های انگلی

عفونت های انگلی در بسیاری از موارد می توانند به سرعت علائم و عوارضی مانند موارد زیر را ایجاد کنند:

تب و لرز: بسیاری از عفونت های انگلی، مانند مالاریا، باعث تب و لرز شدید می شوند. این علائم ممکن است به طور ناگهانی شروع شوند و فرد را برای مدت کوتاهی از فعالیت های روزانه خود بازدارند.

درد شکم و اسهال: انگل های روده ای مانند آمیب ها و کرم های روده ای معمولا باعث درد شکم، اسهال شدید، تهوع و استفراغ می شوند. این علائم می توانند به سرعت رخ دهند و در صورتی که درمان نشوند، موجب کم آبی بدن و ضعف شدید شوند.

کم خونی: برخی از انگل ها، مانند الیشمانیا یا انگل های روده ای (که خون را می مکند)، می توانند باعث کم خونی شوند. این عارضه باعث ضعف، خستگی و کاهش توان جسمی می شود.

خارش و التهاب پوستی: انگل های پوستی مانند شپش ها، کک ها و کنه ها معمولا باعث خارش، التهاب و حتی عفونت های پوستی می شوند. در برخی موارد، خارش شدید می تواند به زخم شدن پوست و بروز عفونت های ثانویه منجر شود.

2.عوارض بلندمدت عفونت های انگلی

اگر عفونت های انگلی به موقع درمان نشوند یا به طور مکرر تکرار شوند، ممکن است عوارض بلندمدت و جدی تری ایجاد کنند:

اختلالات گوارشی مزمن: انگل های روده ای مانند آمیب ها و کرم های نواری می توانند به بافت روده آسیب بزنند و منجر به مشکلات مزمن گوارشی مانند سوء هاضمه، یبوست، اسهال مداوم و حتی انسداد روده شوند.

آسیب به سیستم عصبی: برخی از انگل ها مانند تاکسوکارا و سیس تسرکوس می توانند به سیستم عصبی مرکزی آسیب بزنند و منجر به بیماری های جدی مانند تشنج، اختلالات ذهنی و مشکلات حرکتی شوند. این آسیب ها معمولا در نتیجه تکثیر و حرکت انگل ها به سایر قسمت های بدن اتفاق می افتد.

اختلالات ایمنی: برخی از عفونت های انگلی می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند. این امر باعث می شود که بدن به راحتی در برابر عفونت های دیگر آسیب پذیر شود. به عنوان مثال، مالاریا می تواند باعث کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت های دیگر شود.

بروز سرطان: برخی از عفونت های انگلی مانند کرم های کبدی می توانند باعث التهاب مزمن در اندام های داخلی شوند که در بلندمدت ممکن است به بروز انواع خاصی از سرطان، مانند سرطان کبد منجر شود.

آسیب به اندام های داخلی: برخی از انگل ها، به ویژه کرم ها و توده های انگلی، می توانند به اندام های داخلی مانند کبد، ریه ها و قلب آسیب بزنند. این آسیب ها می توانند عملکرد طبیعی این اندام ها را مختل کنند و در برخی موارد منجر به نارسایی اندام شوند.

اختلالات روانی و رفتاری: عفونت های انگلی ممکن است به ویژه در موارد مزمن، تاثیرات منفی بر روان انسان بگذارند. اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات روانی ممکن است در افراد مبتلا به عفونت های انگلی شدید یا مداوم ایجاد شوند.

داروهای رایج در درمان عفونت انگلی

این داروها صرفا جهت معرفی بوده و از مصرف خودسرانه و بدون مشورت با پزشک اکیدا خودداری نمائید.

مترو نیدازول (Metronidazole)

آلبندازول (Albendazole)

مبندازول (Mebendazole)

پرازی کوانتل (Praziquantel)

ایورمکتین (Ivermectin)

فناتویل (Fenbendazole)

تریکلابندازول (Triclabendazole)

سولفامتوکسازول/تریمیتوپریم (Sulfamethoxazole/Trimethoprim)

کلروکین (Chloroquine) - برای مالاریا

آرتی مترین (Artemisinin) - برای مالاریا